Tadbirkorlik pdf
Yangi korxonani boshqarish
Download 1.93 Mb. Pdf ko'rish
|
tadbirkorlik
5.2. Yangi korxonani boshqarish
Korxona (firma)ning rivojlanish bosqichlari. Faoliyatining dastlabki bosqichlarida ishbilarmon qator muammolarga duch keladi. Shulardan biri o’z xo’jalik yuritish maqomiga ega bo’lishidir. Shu bilan birga ishbilarmon bozor holati, talab va taklifni o’rganishi lozim. Bundan tashqari, oldida qanday to’siq va chegaralar uchrashi, qanday imtiyozlar olishi mumkinligini bilishi zarur. Shu tariqa investisiya kiritishning umumiy shartlari belgilanadi. Bunday ma’lumotlar ochiq va ular matbuotda, statistik axborotlarda, qonunchilik hujjatlarida mavjuddir. Mutasaddi shaxslardan ham bunday ma’lumotlarni olish mumkin. Ishbilarmon xo’jalik yuritish yo’nalishini aniqlab olgach, o’z korxonasining ixtisoslanishini belgilaydi. Buning uchun bo’lajak iste’molchilarning imkoniyatini aniqlash, raqobatchilar haqida barcha ma’lumotlarga ega bo’lishi lozim. Faoliyat shakli, ya’ni individual yoki jamoa ishbilarmonligidan birini tanlash muhim ahamiyat kasb etadi. Individual shakl tanlaganda ishbilarmon ixtiyoriy ravishda tavakkalga qo’l uradi. Ish muvaffaqiyatsiz tugaganda mulkdor korxona majburiyati uchun o’zi javob beradi va o’z mulki hisobidan zararni qoplaydi. Jamoa shakli tanlanganda ishbilarmon mas’uliyatni korxonaning boshqa ishtirokchilari bilan bo’lishadi. Ushbu shakl qo’llanganda tavakkal kamayadi, bundan tashqari, qo’shimcha resurslarni jalb etish mumkin bo’ladi. Keyingi bosqichda ishlab chiqarish bazasi shakllanadi. Ishbilarmon ishlab chiqarish va omborxona, asbob-uskunalarni ijaraga olishi, xomashyo va materiallar, yarim tayyor mahsulotlar, tublash qismlarini sotib olishi, ishchi kuchini jalb etishi kerak. Korxona asbob-uskunalarni ishlab chiqaruvchilar, xomashyo va materiallar ta’minotchilari, vositachi firmalar bilan munosabat o’rnatadi. Kerakli ishchilarni mehnat birjalari, e’lonlar yordamida jalb etishi mumkin. Moliyaviy vositalarni jalb qilish muhim bosqichlardan hisoblanadi. Faoliyatining dastlabki paytlarida ishbilarmonning ishni boshlashi uchun moddiy mablag’lari yetarlicha bo’lmaydi. Pul mablag’lari kamchiligini aksiyalarni chiqarish, ya’ni korxona kapitali va daromadiga huquqni qisman boshqalarga berish, tijorat banklaridan qarzlar olish yo’li bilan bartaraf etishi mumkin. Bunda korxona aksiya yoki qarz majburiyatlarini sotib oluvchi yuridik va jismoniy shaxslar, tijorat banklari bilan o’zaro aloqa qila boshlaydi. Bank kreditlari qisqa muddatli, o’rta muddatli va uzoq muddatli bo’lishi mumkin. Bozor munosabatlariga o’tish jarayonida banklar tomonidan qisqa muddatli kredit berish shakli keng qo’llanilmoqda. Banklarning korxonalarga kredit berishi turli sug’urta operasiyalari bilan bog’liqdir. Inshoot, moddiy zaxiralar va korxonaga qarashli boshqa mulklar sug’urta qilinishi mumkin. Bu hollarda korxonalar sug’urta kompaniyalar bilan munosabat o’rnatadi. Aksiya, obligasiya va boshqa qimmatbaho qog’ozlarni sotib olish yoki ularni sotishda korxonalar jamg’arma bozori, ya’ni qimmatbaho qog’ozlar bozoriga murojaat etadi. Korxona aloqa qilayotgan tashkilotlar soni juda ko’p bo’ladi. Ular ichida turli xil fond birjalari, kredit-moliya institutlari, investision jamg’armalar, individual investorlar yetakchi o’rinni egallaydilar. Download 1.93 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling