Тад¢и¢от мавзусининг долзарблиги


Download 31.52 Kb.
bet5/5
Sana02.06.2024
Hajmi31.52 Kb.
#1836864
1   2   3   4   5
Bog'liq
Moliya 12-mavzu

. SUG’URTA BOZORI HOLATI

  • Sug‘urta tashkilotining nomi
  • Sug‘urta mukofotlari (mln. so‘m)
  • Bozordagi ulushi (%)
  • Sug‘urta to‘lovlari (mln. so‘m)
  • To‘lov darajasi (%)
  • «UZBEKINVEST» EISK
  • 67 514
  • 12,42%
  • 34 443
  • 28,94%
  • «EUROASIA INSURANCE» KX MChJ
  • 58 088
  • 10,68%
  • 6 792
  • 5,71%
  • «ALFA INVEST» ST MChJ
  • 53 599
  • 9,86%
  • 3 964
  • 3,33%
  • «GROSS INSURANCE» MChJ
  • 52 934
  • 9,74%
  • 18 050
  • 15,17%
  • «MY-INSURANCE» MChJ SK
  • 52 612
  • 9,68%
  • 10 685
  • 8,98%
  • «KAFOLAT» AJ SK
  • 34 810
  • 6,40%
  • 9 214
  • 7,74%
  • «UZAGROSUGURTA» AJ
  • 32 149
  • 5.91%
  • 9 092
  • 7.64%
  • «APEX INSURANCE» MChJ
  • 24 997
  • 4,60%
  • 2 028
  • 1,70%
  • «PSB INSURANCE» MChJ SK
  • 18 668
  • 3,43%
  • 1 923
  • 1,62%
  • «TEMIRYO’L – SUG’URTA» MChJ SK
  • 17 941
  • 3,30%
  • 3 007
  • 2,53%
  • «KAFIL SUG’URTA» MChJ
  • 15 063
  • 2.77%
  • 529
  • 0,44%
  • «KAPITAL SUG’URTA» AJ
  • 14 068
  • 2.59%
  • 4 972
  • 4,18%
  • Sug‘urta kompaniyalarning 2021 yil xolatiga reytingi
  • «INGO-UZBEKISTAN» SAJ
  • 11 528
  • 2,12%
  • 903
  • 0,76%
  • «ASIA INSHURANS» SK MChJ
  • 10 087
  • 1,86%
  • 2 929
  • 2,46%
  • «ALSKOM» AJ SK
  • 9 529
  • 1,75%
  • 2 076
  • 1,74%
  • «IMKON SUG’URTA» SK MChJ
  • 9 339
  • 1,72%
  • 401
  • 0,34%
  • «ASKO-VOSTOK» MChJ
  • 8 291
  • 1,53%
  • 1 821
  • 1,53%
  • «XALQ SUG’URTA» SK MChJ
  • 7 481
  • 1,38%
  • 735
  • 0,62%
  • «HAMKOR SUG’URTA» MChJ
  • 6 457
  • 1,19%
  • 292
  • 0,25%
  • «UNIVERSAL SUG’URTA» AJ
  • 5 477
  • 1,01%
  • 875
  • 0,74%
  • «ISHONCH» MChJ BSK
  • 5 272
  • 0,97%
  • 1 325
  • 1,11%
  • «INSON» MChJ
  • 4 750
  • 0,87%
  • 731
  • 0,61%
  • «DD GENERAL INSURANCE» MChJ
  • 4 571
  • 0,84%
  • 681
  • 0,57%
  • «GLOBAL INSURANCE GROUP» ST MChJ
  • 4 191
  • 0,77%
  • 732
  • 0,62%
  • «GARANT INSURANCE GROUP» MChJ SK
  • 3 534
  • 0,65%
  • 494
  • 0,42%
  • «PERFECT INSURANCE» MChJ
  • 3 217
  • 0.59%
  • 84
  • 0,07%
  • «SHARQ - SUG'URTA» MChJ SK
  • 1 990
  • 0,37%
  • -
  • -
  • «SEMURG INSURANCE» KX MChJ
  • 1 762
  • 0,32%
  • -
  • -
  • «ARIA INSURANCE» MChJ
  • 1 441
  • 0,27%
  • 75
  • 0,06%
  • «UNIPOLIS» MChJ
  • 992
  • 0,18%
  • 54
  • 0,05%
  • «TRUST-INSURANCE» MChJ
  • 682
  • 0,13%
  • -
  • -
  • «OMAD SUG’URTA» MChJ
  • 616
  • 0,11%
  • 100

Sug’urta syurveyerlari, aktuariylari, adjasterlari va assistanslari

  • Sug’urta syurveyeri quyidagilar bo’yicha xizmatlar ko’rsatuvchi, o’z shtatida tegishli mutaxassislarga ega bo’lgan yuridik shaxs yoki professional bilim va malakaga ega bo’lgan jismoniy shaxsdir:
  • sug’urta shartnomasi tuzilguniga qadar sug’urta ob’ektini ko’zdan kechirish va tekshirish;
  • sug’urta shartnomasi tuzilguniga qadar barcha faktlarni va tavakkalchilik holatlarini tahlil qilish, tavakkalchilik darajasini aniqlash;
  • tekshirilayotgan sug’urta ob’ekti bo’yicha xulosa tuzish.
  • Sug’urta syurveyeri:
  • sug’urtalovchi sifatida sug’urta va qayta sug’urta qilish operatsiyalari o’tkazishga;
  • sug’urta bo’yicha vositachilik faoliyatini amalga oshirishga;
  • sug’urtalovchilarning ustav fondlarida ishtirok etishga haqli emas.

Sug’urta syurveyerlari, aktuariylari, adjasterlari va assistanslari

  • “Aktuar” atamasi “aktuariy” tushunchasi bilan uzviy bog’langan va inglizcha «actuaru», lotincha «actuarmus» so’zlaridan olingan bo’lib, hisobchi, tez yozuvchi degan ma’nolarni anglatadi. Aktuariyning asosiy vazifalaridan biri u sug’urta turlari bo’yicha tarif stavkalarini hisoblash usullarini ilmiy jihatdan asoslab beradi. Ma’lumki, sug’urta tariflari sug’urtalovchilarning moliyaviy jihatdan barqaror faoliyat ko’rsatishlarida muhim omil bo’lib hisoblanadi.
  • Aktuar hisob-kitoblar o’zida statistik va iqtisodiy-matematik usullar asosida tarif stavkalarini hisoblash tizimini mujassamlashtiradi. Sug’urta tashkiloti tomonidan sug’urtalanuvchiga ko’rsatiladigan xizmatlarning tannarxini hisoblash aktuar hisob-kitob kalkulyatsiyasi deb ataladi. Aktuar hisob-kitob kalkulyatsiyasi shartnomadagi sug’urta to’lovlarini aniqlash imkonini beradi.
  • Aktuar hisob-kitoblar sug’urtaning quyidagi o’ziga xos xususiyatlarini hisobga olib, amalga oshiriladi:

Adjaster sug’urtalovchining (sug’urta qildiruvchining) topshirig’i bo’yicha quyidagi xizmatlarni ko’rsatuvchi, o’z shtatida tegishli mutaxassislarga ega bo’lgan yuridik shaxs yoki professional bilim va malakaga ega bo’lgan jismoniy shaxsdir:

  • Adjaster sug’urtalovchining (sug’urta qildiruvchining) topshirig’i bo’yicha quyidagi xizmatlarni ko’rsatuvchi, o’z shtatida tegishli mutaxassislarga ega bo’lgan yuridik shaxs yoki professional bilim va malakaga ega bo’lgan jismoniy shaxsdir:
  • sug’urta hodisasi yuz berganidan keyin sug’urta ob’ektini ko’zdan kechirish va tekshirish;
  • sug’urta hodisasi faktlarini va tavakkalchilik holatlarini tahlil qilish;
  • sug’urta ob’ektining shikastlanish sabablarini va sug’urta hodisasi mavjudligini aniqlash;
  • sug’urta hodisasi mavjud bo’lgan taqdirda — sug’urta hodisasi oqibatida vujudga kelgan shikastlanish darajasi va zarar miqdorini belgilash;
  • to’lanishi kerak bo’lgan sug’urta tovoni summasini aniqlash;
  • sug’urtalovchi uchun sug’urta hodisasi bo’yicha xulosa tuzish.
  • Sug’urta syurveyerlari, aktuariylari, adjasterlari va assistanslari

O’zbekistonda dastlabki assistans tashkiloti 2000 yilda “O’zbekinvest” eksport-import milliy sug’urta kompaniyasi muassisligida “O’zbekinvest Assistans” nomi bilan tuzilgan. Tashkilotning asosiy maqsadi yuridik va jismoniy shaxslarga tibbiy, yuridik xizmatlarini ko’rsatishdan iborat. Tibbiy assistans sug’urta tashkilotlarining mijozlariga tibbiy maslahatni tashkil etish, ambulatoriya va turg’un tibbiy yordam ko’rsatish, sug’urta hodisasi sodir bo’lgan joyda tez tibbiy xizmat ko’rsatishni tashkillashtirish, dori-darmonlarni yetkazib berishdan iborat. Tibbiy assistans xizmati tarkibiga boshqa tibbiy yordam ko’rsatish turlari ham kirishi mumkin.

  • O’zbekistonda dastlabki assistans tashkiloti 2000 yilda “O’zbekinvest” eksport-import milliy sug’urta kompaniyasi muassisligida “O’zbekinvest Assistans” nomi bilan tuzilgan. Tashkilotning asosiy maqsadi yuridik va jismoniy shaxslarga tibbiy, yuridik xizmatlarini ko’rsatishdan iborat. Tibbiy assistans sug’urta tashkilotlarining mijozlariga tibbiy maslahatni tashkil etish, ambulatoriya va turg’un tibbiy yordam ko’rsatish, sug’urta hodisasi sodir bo’lgan joyda tez tibbiy xizmat ko’rsatishni tashkillashtirish, dori-darmonlarni yetkazib berishdan iborat. Tibbiy assistans xizmati tarkibiga boshqa tibbiy yordam ko’rsatish turlari ham kirishi mumkin.
  • Texnik assistans sug’urtalangan avtotransport vositasi yo’l-transport hodisasi sodir bo’lishi oqibatida shikastlanganda uni tuzatish va ta’mirlash ustaxonalariga olib borish hamda avtomobillarni ta’mirlash bilan bog’liq xizmatlarni o’z ichiga oladi. Yuridik xizmat esa mijozlarning murojaatlari asosida uning vakili sifatida sudda mijozning manfaatlarini himoya qilish, sug’urta hodisalari sodir bo’lishi natijasida yuzaga kelgan zararlarni tartibga solish, adjaster va syurveyer xizmatlarini ham ko’rsatadi.
  • Sug’urta syurveyerlari, aktuariylari, adjasterlari va assistanslari

Koronavirus pandemiyasining mamlakat sug’urta bozoriga ta’siri

  • Koronavirus pandemiyasining mamlakat sug’urta bozoriga ta’siri

Xulosa

  • Koronavirus pandemiyasi davrida Sug‘urta bozorini rivojlantirish agentligi tomonidan prudentsial va kameral nazoratga o‘tish maqsadga muvofiq deb hisoblaymiz.
  • Raqamli iqtisodiѐtga o‘tishda hamda ushbu pandemiya sharoitida koronavirusga qarshi sug‘urta kompaniyalariga onlayn sug‘urta maxsulotlarini ishlab chiqish va me’erlar belgilash lozim. O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 52 bobi 927-moddasining 1-xatboshisida sug‘urta shartnomasi ѐzma shaklda tuzilishi lozimligi talabiga, onlayn sotish orqali amalga oshirilishini qo‘shish, hamda sug‘urta xizmatlarini sotishni mijoz va sug‘urta tashkiloti bilan yagona interaktiv davlat xizmatlari portali orqali beriladigan elektron raqamli imzo orqali amalga oshirishni yo‘lga qo‘yish lozim. Bu esa ham sug‘urtalovchi ham sug‘urtalanuvchi manfaati yuzasidan sug‘urta sirining maxfiyligini ta’minlashga, ish yuritish xarajatlarining kamayishiga olib keladi.
  • Sug‘urta tashkilotlarida moliyaviy va sug‘urta hisobotlarini topshirish bo‘yicha yagona ma’lumotlar bazasini shakllantirish, bunda sug‘urta kompaniyasining to‘lov qobiliyati bo‘ladimi, sug‘urta zahiralarini shakllantirish bo‘yicha talablar bo‘ladimi masofaviy nazorat qilish imkoniyati tug‘iladi.
  • Sug‘urta mukofotlari tushumini oshirish hamda sug‘urta qamrovini kengaytirish maqsadida sotish kanallarini rivojlantirish lozim.
  • Pandemiya sharoitida sug‘urta xizmatlarini ko‘rsatishni yo‘riqnomasini ishlab chiqish va ushbu yo‘riqnoma bilan sug‘urtalovchilar va sug‘urtalanuvchilar o‘rtasida tushuntirish ishlarini amalga oshirish lozim.

Tavsiya etilayotgan adabiyotlar ro‘yhati

  • Malikov T.S., Olimjonov O Moliya. Darslik. –T.: “Iqtisod-moliya”, 2019. - 820 b.
  • Азимов Р., Шамсуддинов Б., (2020), Страховой рынок Узбекистана в условиях масштабных экономических реформ, Страховое Дело, 3, 28-32 бетлар.
  • Дубровин В., (2020), Коронавирус и страхование – страх перед настоящим или забота о будущем?, Страхование сегодная, https://www.insur-info.ru/comments/1377/
  • Мустафина А., (2019), Основные драйверы развития национальных страховых рынков и их сегментов, Страховое дело, 2 - 2018
  • Никулина Н. Н., Березина С. В., Шашкина М. Е., (2020), Дигитализация – одно из направлений цифровизации страхового рынка, Страховое Дело, 3, 57-59 ст.
  • Жиянова Н. Управление государственными финансами: Учебное пособие. – Т.: “ИҚТИСОД-МОЛИЯ”, 2019 г. – 384 стр.
  • Жиянова Н., Ташматова Р. Бюджетно-налоговая политика: Учебное пособие. – Т.: “ИҚТИСОД-МОЛИЯ”, 2019 г. – 216 стр.
  • Internet saytlari
  • www.gov.uz – O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali.
  • www.lex.uz – O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari milliy bazasi.
  • www.mf.uz – O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi rasmiy sayti.
  • E’tiboringiz uchun rahmat!

Download 31.52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling