Tadqiqotlari

 
 

---

143 
6.6. Axborot to‘plash usullari 
 
 
Marketingda axborot to‘plash uchun quyidagi usullardan foydalaniladi: so‘rov, 
kuzatuv va ma’lumotlarni avtomatik qayd etish (eksperiment faqat o‘ziga xos 
tadqiqot rejani ifodalaydi), panel. Muayyan usulni tanlash o‘rganilayotgan xislat 
(odam, predmet) maqsadiga bog‘liq bo‘ladi. 
Ushbu jarayonda so‘raluvchilar va so‘rovchilar tomonidan qo‘yilgan xatoliklar 
natijasida to‘plangan ma’lumotlarning to‘laqonliklari ta’minlanmaydi. Chunki 
arzimagan xato orqali bir tadqiqot olib borilayotgan ob’ektning bir nechta unsurlariga 
ta’sir ko‘rsatish mumkin. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6.4 - rasm. Marketing tadqiqotlaridagi axborotlarni tasniflashtirish 
Yuqoridagi 6.4-rasmda biz marketing tadqiqotlarini o‘tkazishda axborotlarning 
turlari yoki tasniflashtirish jarayonini ko‘rishimiz mumkin. Har bir axbort turi 
iste’molchilarning ijtimoiy kelib chiqish holatiga ham ta’sir ko‘rsatadi. Sotsiologik 
so‘rovning nozik jihatlaridan biri, noto‘g‘ri javob uchun javobgarlikning yo‘qligi va 
Deskriptiv tadqiqotlar 
Sabab-oqibatiy tadqiqotlar 
Eksperimentlar 
maʼlumotlari 
Soʻrovlar maʼlumoti 
Kuzatuvlar 
maʼlumotlari 
Sifatli maʼlumotlar 
Miqdoriy maʼlumotlar 
Marketing tadqiqotlari jarayonida 
toʻplanadigan axborot 
Birlamchi axborot 
Ikkilamchi axborot 

---

144 
mos ravishda, to‘g‘ri javob uchun rag‘batning ham yetarli emasligi kabilar 
so‘raluvchining qonuniy mas’ulligini kuchaytirmaydi. Shu tufayli ushbu jarayonda, 
yuqorida ta’kidlanganidek, axborotlarning haqqoniyligi so‘raluvchilarning saviyasiga 
bog‘liq bo‘lib qoladi. 
Axborot olish usullari va ularning ayrim tavsifnomalari quyidagi 6.5 -jadvalda 
keltirilgan.