Tajriba ishi. Tog‘ jinslarining hajmiy og‘irligini hisoblash

9.4 rasm: Butunlikni og`ish burchagi bo`yicha himoya qatlamini ishlab chiqishda, himoyalangan hududni qurish uchun shema:


a)- a₃ bo`lganda kesmalar kesimi bo`yicha;
b)- a≥L₃ bo`lganda kesmalar kesimi bo`yicha;
v)- kesim og`ish burchagi bo`yicha


Yechish
1. 8 chi tajriba ishidagi 8.1 rasmdagi nomogramma bo`yicha l<sub>3</sub> qatlamning joylashish chuqurligi va qazib olinayotgan qatlam qalinligi bog`liqligidan tayanch bosim hududi kengligi l aniqlanadi. Tayanch bosim hududi kengligi l=45 m ni tashkil etadi. Qavatlar aro butunlik 0.1l dan katta bo`lgani uchun, a kattalikning qiymatini qavatning qiyalik balandligi h ga teng deb olamiz, demak qazib olingan bo`shliq o`lchami a=150 m ga teng.
2. 9.3 formula bo'yicha β₁ koeffitsientini aniqlaymiz.
9.1 rasmdagi nomogramma bo`yicha kritik quvvat m<sub>o</sub> qiymatini aniqlaymiz, m<sub>o</sub>=0,55m. Yuqoridagi nazoratni amalga oshirish usuli, qazib olinayotgan himoya qatlami m va koeffitsient k ning o`zaro bog`liqligidan 9.4 formula bo'yicha effiktiv quvvat m<sub>ef</sub> qiymatini hisoblaymiz. Koeffitsient k ning qiymati 9.3 jadval bo`yicha aniqlaqlaymiz. Shunday qilib yuqoridagi nazoratni amalga oshirish yog`och to`sinlarni mantaj qilish orqali amalga oshiriladi, k=0,7.
m_ef = km = 0,7∙0,7 = 0,49 m, β₁ = =0,89.
3. 9.5 formula bo'yicha koeffitsient β₂ aniqlaqlaymiz.