Tajriba qismi

III.2 SULFAT KISLOTASI BILAN GIDRATATSIYA JARAYONINING KAMCHILIGI
Sulfat kislota bilan gidratatsiya jarayonini kamchiligi sifatida jarayonda sulfat kislotaning katta hajmlari ishtirokini, uni suyulishi va bug’latish zaruratini, apparaturani korroziyasi hamda zavod qurilishida capital sarf xarajatlar bilan bog’liq bo’lgan kata hajmdagi suyuqliklarni nasos yordamida bir joydan boshqa joyga o’tkazish zaruratini taqozo qiladi.
Olefinlarni sulfat kislota yordamida gidratatsiya qilish jarayoni reaksiyani to’g’ridan to’g’ri gidratatsiyada o’rinli bo’lgan konsentrlangan olefinlar (tozalik darajasi 95-98%) bilan emas, olefinlarni o’zida 30-50% saqlagan olefin fraksiyalari bilan olib borishga imkoniyat beradi.
Kapital qurilishga ajratilgan mablag’ va mahsulotni tannarxi bo’yicha olefinlarni sulfat kislota yordamida va to’g’ridan to’g’ri gidratatsiya qilish usullari deyarli bir xildir

XULOSA
To`yinmagan uglevodorodlar neftni termik va katalitik qayta ishlash suyuq mahsulotlari tarkibida ham mavjuddir. Masalan, suyuq fazadagi termik kreking benzinida 30-35% (massaviy), benzinning bug` fazadagi krekingida 40-45% va katalitik kreking benzinida 10% ga yaqin miqdorda to`yinmagan uglevodorodlar bo`ladi.
Propilenni ajratib olishning boshqa qator usullari ham taklif qilingan: ekstraktiv rektifikatsiya, silikagel va alyumogellarda adsorbsiya, qutblangan erituvchilardagi mis (I) tuzlari eritmasi bilan xemosorbsiya. Propilenni mikrobiologik tozalash ham mumkin: propan – propilen fraksiyasi va havo mikrobiologik eritma orqali o`tkaziladi. Bunda propan mikroorganizmlar uchun ozuqa manbai bo`lib xizmat qiladi. Eritmada biomassa yig`ilib boradi, propilen esa tozalangan holda chiqadi. Biroq propilenni ushbu usul bo`yicha ajratib olish sanoat ko`lamiga chiqa olmadi. Hozircha eng iqtisodiy jarayon - rektifikatsiya bo`lib qolmoqda.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. S. M. Turobjonov, O. G’. Azimov, B. O. Obidov “Neftkimyoviy sintez” – Toshkent 2015
2. S. M. Turobjonov, O. G’. Azimov, B. O. Obidov “Kimyoning maxsus boblari” o’quv qo’llanma – Toshkent 2007
3. Бык С.Ш., Фомина В.И. Газовые гидраты. – М.: ВИНИТИ, 1970.
4. Добрянский А.Ф. Химия нефти. – Л.: Гостоптехиздат, 1961.
5. Иванова Л.В., Корнеев М.И., Юзбашев В.Н. Технология переработки нефти и газа. – М.: Химия, 1966.
6. Кожевников А.В. Химия нефти. – Л.: СЗПИ, 1974.
7. Мартыненко А.Г. Производство и применение жидких парафинов. – М.: Химия, 1978.
8. Петров А.А. Химия алканов. – М.: Наука, 1974.
9. Ходжаев Г.Х., Рябова Н.Д., Дмитриев П.П. – В кн.: Нефти Узбекистана. – Т.: Фан, 1958.
10. Черножуков Н.И. Технология переработки нефти и газа. Ч. З. – М.: Химия, 1966.
11. Эрих В.Н., Расина М.Г., Рудин М.Г. Химия и технология нефти и газа. – Л.: Химия, 1977.
12. Нефти СССР. Справочник. – М.: Химия. Т. 1, 1971; Т. 2, 1972; Т. 3, 1973; Т. 4, 1974; дополнит. том, 1975.
13. Петров А.А. Химия нафтенов. – М.: Наука. 1971.
14. Соколов В.А., Тихомолова Т.В. Химический состав нефтей и природных газов в связи с их происхождением. – М.: Недра, 1970.