Tajribai sh I №1 1A616 modelli toкarliк vint qirqish stanogini detallarga ishlov berishga sozlash va rostlash

3. Stanokni sozlash
Bosh harakat zanjirini sozlash
Shpidelning kerakli aylanishlar chastotasi quyidagi formuladan topiladi
n = , ayl/min (3.02)
bu erda V_qir – qirqish tezligi, m/min;
d_zag – ishlov beriladigan zagotovka diametri, mm.
Formula (3.02) dan hisoblangan aylanishlar chastotasi qiymati bo’yicha stanokda mavjud bo’lgan aylanishlar chastotasi qiymatlardan eng yaqin kichigi qabul qilinadi.
Shpindelning kerakli aylanishlar chastotasi tezliklar qutisidagi 1, 2 va 9 dastaklar orqali o’rnatiladi (3.01–rasm). Dastaklar holati va ularga mos aylanishlar chastotasi jadval-3.01 da ko’rsatilgan. Shpindelning aylanish yo’nalishi stanokni tarmoqqa ulagich yordamida o’zgartiladi.
Jadval-3.01.

I	28	18	C	11,2	9	I
II	280					II
I	180	112	B	71	45	I
II	1400	900		560	355	II
I	224	140	A	90	56	I
II	1800	1120		710	450	II

Surish harakati zanjirini sozlash
Rezba qadami va surishning turli qiymatlari almashtiriladigan g’ildiraklari bo’lgan gitara va surishlar qutisidagi dastaklar yordamida sozlanadi.
Surishlar yuritmasi qadamini oshirish zvenosini ulash uchun dastak 8 o’ng tomonga buriladi (3.01–rasm).
Stanokni rezba qirqishga sozlash quyidagi formulalar yordamida bajariladi, masalan:
metrik rezba qirqish uchun i_sq = = (3.03)
dyuymli rezba qirqish uchun i_sq = = (3.04)
bu erda t_r – qirqiladigan rezba qadami, mm;
t_yv – surish vinti qadami, mm;
i_sq – surishlar qutisining shpindeldan surishlar vintiga bo’lgan uzatish nisbati;
К – 1^!! ga to’g’ri keladigan o’ramlar soni.
Stanok komplektida quyidagi almashtiriladigan tishli g’ildiraklar komplekti mavjud: Z = 25, 36, 54, 55, 57, 60, 66.
Formulalar (3.03), (3.04) orqali tanlab olingan g’ildiraklar quyidagi shartlar bo’yicha ilashishga tekshiriladi:
a + b > c + 15 (3.05)
c + d > b + 15 (3.06)
Surish miqdori va qirqiladigan rezba qadami 3,4,5 – dastaklar yordamida surishlar qutisida mavjud jad.-3.02 ga asosan o’rnatiladi.
Jadval-3.02

	Rezba qadami, mm				Bo’ylama surish, mm/ayl
	Dastak holati 3
	1	2	3	4	1	2	3	4
I	-	-	-	-	0,065	0,08	0,096	0.14
II	0.5	-	0,75	-	0,13	0,16	0,193	0,228
III	1	1,25	1,5	1,75	0,26	0,32	0,39	0,455
IV	2	2,5	3	3,5	0,52	0,64	0,78	0,91

Stanokni konuslar yo’nishga sozlash
Stanokda to’g’ri va teskari konuslarga ishlov berish mumkin. Кonuslar yo’nish quyidagi usullarda bajarilishi mumkin:
a) supportning qirqich salazkasini konus burchagi yarimiga burish yo’li bilan (yo’niladigan konusning uzunligi 120 mm gacha va buriladigan burchak 45⁰ gacha) (3.03,a – rasm.);
b) orqa babkaning markazini ko’ndalangiga siljitish yo’li bilan (ikkala yo’nalishda ham maksimal siljitish 10 mm ni tashkil etadi, bu usul uzun konussimon yuzalar ishlashda foydalaniladi) (3.3,b – rasm.);
v) bir vaqtning o’zida bo’ylama va ko’ndalang surish harakatlarini ishga solish orqali;
g) konus yoki kopir chizg’ich yordami bilan yo’niladi.
Stanokni sozlash 3.03-rasmga muvofiq quyidagi formulalar yordamida bajariladi:
1. Orqa babkani siljitish yo’li bilan konuslar yo’nish usuli uchun
h = L tg = (3.07)
bu erda h – orqa babkani zarur bo’ladigan siljitish miqdori;
l – yo’niladigan konus uzunligi.
2. Qirqich salazkasini burish yo’li bilan konuslar yo’nish usuli uncha uzun bo’lmagan sirtqi va ichki konuslar yo’nishda qo’llaniladi. Bu holda support karetkasi konusning uchidagi burchakning yarmiga teng burchakka buriladi va u dastaki ravishda yoki mexanik usulda suriladi, ya’ni
tg = (3.08)

1. 
   Кonus lineyka yordamida konuslar yo’nish usuli eng universal va qulay usul hisoblanadi, ammo buning uchun maxsus moslama – konus yoki kopir chizg’ich zarur.
   

tg = h =