Talaba biliwi ha’m islep biliwi kerek
Kommentariyler (tu`sindirmeler)
Download 390.5 Kb.
|
лекция 7 кк
- Bu sahifa navigatsiya:
- V=pi R sqr (R) (4/3) ; V=(4/3) pi r ^ 3
- Ma`sele
- S:= α [ 5 ]; {S –ko`mekshi o`zgeriwshi}
Kommentariyler (tu`sindirmeler).
Kommentariyler degende programma orınlanıwında xesh qanday ta`sir ko`rsetpeytug`ın, tek g`ana paydalanıwshı ushın programmanın` tu`sinikli bolıwına xızmet etetug`ın jazıwlar tu`siniledi. Paskal` tilinde kommentariyler , belgisi menen an`latıladı. Kommentariyler sıpatında Paskal` tili alfavitine kiretug`ın barlıq tan`balardan paydalanıw mumkin. Mısalı Kvadrat ten`lemeni sheshiw Xalmuratov - .IV. j h.t.b. Programmada kommentariylerdi tiykarınan toparg`a ajıratıw mu`mkin. . Programmanın` ulıwma mazmunın tu`sindiriw. . İdentifikatorlar ma`nisi. . Programmanın` logikalıq tu`rde ko`rnekliligin ta`miyinlew ushın. . Algoritmde quramalı operatorlar blokin tu`sindiriw ushın. Mısal program kolem ..... Shar ko`lemin tabıw ri standart turaqlı ..... var r : integer ; R radius V : real ; {V ko`lem} Begin r : = 8; {shar ko`lemi} V=pi R sqr (R) (4/3) ; V=(4/3) pi r ^ 3 Write ( “ V=” , V : 5 : 5 ) ; End Massiv operatori. Qosimsha programma operatori Massiv degende anıq bir tipke tiyisli o`zgeriwshiler toplamına aytamız. Massivti quraytug`ın o`zgeriwshiler sanı shegaralang`an ha`m ta`rtiplestirilgen boladı. Massiv elementleri sanı ol ta`riplengen payıtta ko`rsetiledi. Massivtin` ha`r bir elementi o`z indeksine iye ha`m ha`r bir elementke qatnas jasaw mumkin. Paskal` tilinde indeks integer, byte, boolean char tiplerinin` qa`legenine tiyisli bolıwı mumkin. Massivti to`mendegishe ta`riplew mumkin. type < tip atı > = array [ indeks tipi ] of < komponentler tipi >; var < massiv atı > : < tip atı > Massivti taza tip jaratpastan tuwrıdan tuwrı ta`riplew mumkin. var Ma`seletype vektor = array [ 1..10 ] of real ; var α, b = vektor ; x, y array [1... 15] of integer ; Eger massivtin` komponenti sıpatında ja`ne massiv qaralatug`ın bolsa, onda onı eki o`lshemli massiv dep aytamız. mısalı type vektor = array [ 1..4 ] of integer ; massiv = array [ 1 ..4 ] of vektor ; var matr : massiv ; { o`lshemli massiv} Eki o`lshemli massivti to`mendegishe ta`riplewde mumkin. var matz array [ 1...4, 1...4] of integer ; A`dette bir o`lshemli massivler vektorlar menen. Al eki o`lshemli massivler matritsalar menen islesiw ushın paydalanıladı. Ma`selen var vektor = array [ 1..40 ] of real ; matz = array [ 1 ..6, 1 ... 8 ] of integer ; Bul jerde vektor massivi elementleri haqıyqıy tipke tiyisli bolg`an elementke iye vektor, al ma5z massivi qatar ha`m bag`anadan ibarat pu`tin tipke tiyisli matritsa. Ko`pshilik jag`dayda massiv elementleri indeksi shegaraların turaqlılar bo`liminde ko`rsetiw qolaylı esaplanadı. Const I min=1; i max= 15; Var S : array [ imin... i max ] of real Bir o`lshemli massiv elementleri mashina yadında indeksleri o`siw ta`rtibinde izbe iz yacheykalarda jaylasadı. Eki o`lshemli massiv yag`nıy matritsanın` elementleri mashshina yadında qatarlar boyınsha jaylasadı.Mısalı A array [ 1 .. , 1 ... ] of integer ; Bolsa onda A massivinin` elementleri to`mendegi ta`rtipte jaylasadı Α [1, 1] , Α [1, 2], ... , Α [1, 5], Α [2, 1], Α [2, 2], ..., Α [2, 5], ... , Α [5, 1], Α [5, 2], ... , Α [5, 5] ; Paskal tilinde birdey tipke tiyisli bolg`an massivler u`stinde G` = G` ha`m G` < > G` a`mellerin orınlaw mumkin. Mısalı Var a, b : array [1 . 20] of real bolsın. Eger a ha`m b massivleri sa`ykes elementleri o`z-ara ten` bolsa a=b logikalıq an`latpası “time” ma`nisin qabıl etedi, keri jag`dayda “false” ma`nisin qabıl etedi. Al a < > b logikalıq an`latpası a ha`m b massivinin` sa`ykes elementleri ten` bolmag`anda g`ana “time” ma`nisin qabıl etedi. a =b menshiklew operatorı orınlang`anda V massivi elementleri a massivine menshiklenedi. Basqasha aytqanda a =b operatorı For i : =1 to 20 do α [ i ] : =b [ i ] ; Tsikl operatorına ten` kushli. Massiv atı ta`riplengennen keyin massivtin` ha`r bir elementine o`z aldına ma`nis beriw mumkin. Onın` ushın massiv atın ha`m kvadrat skobka ishinde element indeksi ko`rsetiledi. Mısalı mas[] jazıw massivtin` elementin an`latadı. Al mas [ , ] jazıwı mas eki o`lshemli massivtegi qatar bag`ana kesilispesindegi elementti bildiredi. Massiv elementlerin indeksli o`zgeriwshiler dep te aytıw mumkin. İndeksli o`zgeriwshiler ma`nisin programma orınlanıwı protsessinde de kiritiw mumkin. Bul protsent for, while, repeat tsikllıq operatorları ha`m read, readln, write, writeln oqıw, jazıw operatorları ja`rdeminde a`melge asırıladı. Massiv elementleri menen jumıs islegende tiykarınan to`mendegi a`mellerdi paydalanıw mumkin. Onın` ushın da`slep to`mendegi massivlerdi ta`riplep alamız. Var a: array [1 ... 4] of real b: array [1 .. 10, 1 .. 15], of integer ; i, j, k : integer ; s : real ; A bir o`lshemli massivinin` elementlerin nol`ge ten`ew. For i : =1 to 4 do α [ i ] : = 0 Bul α [ 1 ] = 0 ; α [ 2 ]= 0 ; α [ 3 ] = 0, α [ 4 ] = 0 ; operatorları orınlanıwı menen ten` kushli. ) eki o`lshemli massiv elementlerin 0 ge ten`ew. for i =1 to 10 dofor j = 1 to 15 do b [ i, j ] : = 0 ) Massiv elementlerin kiritiwdi klaviatura arqalı a`melge asırmaqshı bolsaq for i =1 to 10 dofor j = 1 to 15 do readln ( b [ i, j ]) ; ko`rinisinde a`melge asırıladı. ) Massiv elementlerin kiritiwdi turaqlılar bo`liminde de a`melge asırıw mumkin. Onda const α array [1 .. 4 ] of integer = (0, 0, 0, 0); ko`rinisinde boldı. ) Massiv elementlerin baspadan shıg`arıw o`zgeriwshiler ma`nislerin oqıw sıyalı a`melge asırıladı ha`m read, readln operatorları ornına write, writeln operatorlarınan paydalanamız. mısalı for i : =1 to 4 do writeln ( α [ i ] ); yamasa for i : = 1 to 10 do for j : = 1 to 15 do writeln ( b [ i, j ] ); bul jag`dayda ha`r bir qatarda bir ma`nis baspadan shıg`arıladı. Eki o`lshemli massiv elementlerin qatarma qatar baspadan shıg`arıw ushın programmanı to`mendegishe o`zgertemiz for i : =1 to 10 do begin for j : = 1 to 15 do write ( b [ i , j ] ); writeln end ) Ayırım jag`daylarda qandayda bir sha`rtti qanaatlandıratug`ınlıg`ın tekseriw mumkin. Mısalı α[n] massivi elementleri ishinde teris elementler mug`darın anıqlaw talap etilsin. Onda .... k : =0 for i : =1 to n do if α [ i ] < 0 then k : = k + 1; tsikl operatorı orınlang`annan keyin k o`zgertiwshige massivtegi teris elementler mug`darı menshiklenedi. ) Massiv elementleri ma`nislerin almastırıw. Mısalı A() massivinde shi ha`m shi elementleri ma`nislerin almastırıw talap etilsin. Bul jag`dayda sol tipke tiyisli bolg`an ja`rdemshi o`zgeriwshiden paydalanamız S:= α [ 5 ]; {S –ko`mekshi o`zgeriwshi}a [ 5 ] := α [ 1 ]; α [ 1 ]:= S; Download 390.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling