Talabalarda tashkilotchilik mahoratini shakllantirishda interfaol usullardan foydalanishning pedagogik jihatlari

 

O‘qituvchi irodasining ba’zi sifatlari haqida 

Kishining  asosiy  irodaviy  xususiyatlaridan  biri  uning  muayyan  maqsadga 

intiluvchanligidir. 

Insonning  hayot  faoliyatida  maqsadning  ahamiyati haqida I.P.Pavlov  ko‘pgina 

qiziqarli fikrlarni, jumladan, “maqsad refleksi” degan terminni olg‘a suradi. 

Maqsad  refleksi  muhim  hayotiy  ahamiyatga  ega  bo‘lib,  u  “har  birimizning 

asosiy  hayotimizning  energiyasidir.  Hayot  faqat  kishi  doimo  erishayotgan,  lekin 

hyech qachon to‘liq erisha olmaydigan maqsadga intilsagina ajoyibdir”[12]. 

“Agar  har  birimiz  bu  refleksni  o‘zimizning  qimmatbaho  vujudimizning  bir 

qismi  deb  ardoqlasak,  agar  ota-onalar  va  o‘qituvchilar  tabaqasi  o‘zlarining  butun 

vazifalarini shu refleksni egallagan ommaga uni mustahkamlash va taraqqiy ettirishni 

bosh masala deb qarasalar, bu vaqtda biz tarixiy hayotimiz va ijodiy fikrlashimizning 

---

53 

bir  qancha  ko‘rinishlariga  tatbiq  etishimiz  lozim  shunga  erishishimiz  ham 

mumkin”[12]. 

Dars vaqtida yaxshi intizom bo‘lishining asosiy shartlaridan bir o‘qituvchining 

qat’iy xohishidir. 

Irodaga  faqat  iroda  ta’sir  qilishi  va  intizomni  faqat  intizomli  kishi  saqlashi 

to‘g‘risida K.D.Ushinskiy aytib o‘tgan edi. 

O‘qituvchining  irodaviy  sifatlaridan  biri  sabotlilik  bo‘lib,  boshlangan  ishini 

muvaffaqiyat  bilan oxiriga  yetkaza  bilishidadir.  Pedagogning  bu  irodaviy sifatlariga, 

uning  matonatli,  qiyin holatda  o‘zini  tuta  bilishida,  shuningdek,  o‘quvchilarga qat’iy 

talablar qo‘ya bilishida namoyon bo‘ladi. 

Irodaviy  sifat  sabr-toqatni  o‘qituvchining  o‘ziga  xos  sifati  deyish  mumkin. 

Izchillik  ham  bo‘lib,  o‘quvchilarga  bo‘lgan  talablardan  ajralmagan  holda  namoyon 

bo‘ladi.