Таълим муассасаларини молиялаштиришда натижага

65 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
1-расм. Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети таркибида таълим 
харажатлари (трлн. сўм) 
Манба: “Фуқаролар учун бюджет” оммабоп қўлланмасининг мос йиллардаги 
нашри. 
Юқоридаги расм маълумотларидан кўришимиз мумкинки, 2019-2022 
йилларда умумий таълим харажатлари қарийб 2 баробарга (1,8 баробар) ошганига 
қарамасдан, жами бюджет харажатлари таркибидаги улуши деярли ўзгармаган ва 
ўртача 14-15 фоизни ташкил этмоқда. Бироқ жами таълим харажатлари таркибида 
умумий таълим харажатларининг улуши 2022 йилда 2019 йилги 60 фоиздан 66 
фоизга кўтарилиши режалаштирилган. Бунинг асосий сабабларидан бири 
сифатида аксарият ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасаларининг сон 
жиҳатидан камаёиши, профессионал таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-
контракт шаклидан фойдаланишга рухсат этилиши, шунингдек 2020 йилдан 10 та, 
2022 йилдан эса 35 та олий таълим муассасаларининг ўзини-ўзи молиялаштириш 
тизимига ўтганликларини кўрсатиш мумкин.
Халқаро тажрибадан маълумки, ҳар бир мамлакат истиқболли режалар тузар 
экан, аввало, таълимга эътиборни кучайтиради. Иқтисодиётни модернизациялаш 
шароитида таълим тизими харажатларини амалга оширишни такомиллаштириш 
йўлларини аниқлаш дастлаб, уларни сарф қилишнинг хуқуқий асосларини, ундаги 
афзаллик ва заиф томонларни тадқиқ қилиш талаб этилади. Бу ерда сўз, биринчи 
навбатда, таълим харажатлари, харажатлар сметаси, уни тузиш услубиётини 
такомиллаштириш хусусида бориши керак.
117,1 
131,1 
165,9 
214,8 
28,4 
30 
34,6 
46,4 
17,1 
20,9 
23,8 
30,8 
0
50
100
150
200
250
2019
2020