Таълим услублари ҳАҚида тушунча

эга.
Бита предмет бўйича бир неча дарслик бўлиб,уларда битта дастурнинг
ўзини турлича баён қилиниши, улар материални анализ қилишнинг турли
методлардан, исботлар, машқлар, мисолларнинг турли воситалари ва
усулларидан фойдаланилган бўлиши мумкин. Бу нарса ўқитувчининг илмий
билимларига ,педагогик махорати ва тажрибасига боғлиқ.
Замон фан ва техника тараққиёти халқ хужалигининг ҳамма сохасида,шу
жумладан ўқиш-ўқитиш сохасида ҳам янги-янги техника воситаларидан
фойдаланишни,маактаб таълими самарадорлигини оширишга какратилган
ижодий изланишларни тобора кўпрок талаб қилмоқда.Шу муносабат билан
мактабларда олиб борилаётган ташаббускорлик ўзининг яхши натижаларини
кўрсатаётир.Ҳозирги кунда дастурлаштирилган таълим икки йуналишда:
машина воситаси билан ёки машина воситасисиз олиб борилади.
Машина воситасидадастурлаштирилган таълим ўқувчилар дастур
хажмидаги илмий билимларини ўзлаштириб олишлари учун зарур бўлган
иш,ҳаракат ва операцияларни шунга боғлиқ кўникма ва малакалар билан
куроллантириш ҳамда ўқувчиларни билиш қобилиятиниўзлаштиришга
қаратилгандир.Ҳозирги кунда бундай дидактик мақсадларни амалга
оширадиган машиналар асосан уч группага булинади:
1.Информация(илмий маълумотлар) берувчи ва унинг ўзлаштиришини
текширувчи машина;
2.Машқ қилдириш учун ишлатиладиган "тринажер" деб аталадиган машина,худди шу вазифани бажарадиган"репетитор"деб аталадиган машина;
3.Ўзлаштиришни текшириб курадиган(экзаминатор)деб аталадиганмашина;
Юқоридаги хар уччала машинанинг хизматини бажарувчи алоҳида машина
ҳам мавжуд.
Информация берадиган машиналар орқали маълум бир варакдаги текстни
ўқиш,чет тиллардан қилинган таржималарни,формулаларни ,ракамларни ва
турли тасвирларни баён қилиб бериш мумкин. Шундай қилиб фан-техника ривожи мактаб таълимининг самарадорлигини
оширишда улкан урин эгаллайди.
4.ТЕХНИКА ВОСИТАЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШНИНГ ПЕДАГОГИК АСОСЛАРИ
Таълимнинг кўргазмали бўлиши мактабларимиз тарихида узок
вақтлардан бери давом этиб келади ва унинг аҳамияти гоят каттадир.Кейинги
йилларда мактаб таълими самарадорлигиниоширишга қаратилган янги ва
кўпдан -кўп техника воситалари яратилди ва улар улкан ижобий натижалар
бермокда. Сунгги йилларда мактабларимиз практикасида Аудиовизуаль яъни
эшитиш ҳам куриш техника воситалари (кино фильмлар ,телевидения ҳам
радио эшиттиришлари патефон магнитафон ленталари)кенг куламда
кулланилмокда.
Кинофильмлар,шу жумладан :ўқув кинофильмлари кўпдан бери ўқув
жараёнидан урин олиб келмокда.Айниқса,рангли тасвирлар ва оддий куз билан
куриш мумкин бўлмаган объектларнинг намойиш қилиниши таълим жараёнида
мухим аҳамиятга моликдир.
Шунингдек ўқувчиларнинг узлари ҳам кинога олиш аппаратлари орқали
таълим учун зарур бўлган объектларнинг кинога олишлари табиат
ходисаларининг тадбирий ривожи,ер катламлари табиий манзаралар,тарихий
жойлар ва ёдгорликлар, ишлаб чиқаришдаги операцияларни ўрганишда катта
имкониятлар яратиб беради.
Телевидение-таълим самарадорлигини оширишда мухим рол уйнайди.Аввало шуни айтиш керакки, телевидение воситасида бир йула кўп сонли ўқувчилар группалари йиирк мутахасислар, фан, техника ва санъат арбобларининг лекцияларидан фойдаланишлари мумкин. Телевидение нихоятда катта имкониятларга эга:унда турли муасасалар, экин майдонлари, фермерлар, илмий лабараториялар, музей ва выставкалардан олиб кўрсатиш имконияти мавжуддир.
Бу гоят мухим дедфаол аҳамиятга эга. Минглаб ўқувчиларимиз мактабларда ажратилган алоҳида хоналарда, мактабдан ташқари белгиланган мухсус жойларда Республикамизда ташкил этилган ўқув эшитиришлари, айниқса математика, чет тиллари бўйича утказилаётган машғулотлардан кенг
суръатда фойдаланиб келмокдалар. Айниқса ишлаб чиқариш, қишлоқ хужалиги ва уларнинг кенг тармогида олиб бориладиган иш жараёнлари яъни техникадан фойдаланиш шунингдек, мактаб лабакратория ва кабинетлари амалга ошириш мумкин бўлмаган тажрибаларни телевидение орқали намоиш қилиш жуда мухим дед фаол кимматга эга. Тўғри теле6видение машғулотларида тингловчилар билан алоқа урнатиш мумкин эмас.