Ta’lim va taraqqiyot

Ключевые слова: книга, произведение искусства, домашнее задание, 
духовность, литература. 
Annotation: In the state rasskazыvaetsya about life and creativity Utkira 
Hoshimova, vneshego bolshoy vklad v razvitie sovremennoy uzbekskoy literatury, o 
ego proizvedeniyax dlya knijnikov i soderjanii obrazov v nix. 
Keywords: book, artwork, homework, spirituality, literature. 
Vatanimiz mustaqillikka erishgach, hayotimizning barcha sohasida tub 
o‘zgarishlar amalga oshirildi. Mustaqillikning ilk yillaridanoq ma‘naviyatimiz, 
milliy yodgorliklarimiz va madaniyatimizni tiklashga yuksak e‘tibor qaratildi. 
O‘zbek adabiyotida o‘zining ma‘lum bir yuksak o‘ringa ega bo‘lgan O‘tkir Hoshimov 
ham badiiy adabiyotimiz merosiga ulkan hissa qo‘shgan darg‘alardandir. Noyob 

---

 Namangan davlat pedagogika instituti “Ta’lim va taraqqiyot” ilmiy-uslubiy jurnali
2023-yil 4-son. ISSN: 2992-9008. UDK: 37
 
154 
iste‘dod sohibi 1941-yil 5-avgustda Toshkentda tavallud topgan. Adibning ―Xazon 
bo‘lgan bahor‖, ―Inson sadoqati‖, ―Bahor qaytmaydi‖, ―Daftar hoshiyasidagi 
bitiklar‖ asarlari zamonaviy o‘zbek adabiyotida tub burilishlar yasadi. Zero, O‘tkir 
Hoshimov o‘tgan asrning ikkinchi yarmida o‘zbek adabiyotining yangilanishiga, 
zamonaviy o‘zbek adabiyotida yangicha davrni taraqqiy etishida bevosita o‘z 
asarlari bilan ulkan zamin yaratgan adiblardandir. O‘tkir Hohimov boshqalardan 
farqli o‘laroq, o‘z asarlari bilan nasriy bayonga lirik yo‘nalish, balandparvozlikdan 
holi kayfiyat, samimiylik, musiqiy ohang olib kirdi. Sobiq ittifoq davridagi mafkura 
tazyiqi tufayli bunday fazilatlardan mahrum bo‘lgan adabiyotimiz bu asrarlarni 
sahroda suvga muhtoj qolgan miskin misoli qabul qildi. O‘.Hoshimov asarlari bilan 
tanishib borilar ekan, undagi inson qalbiga beruvchi umidbaxsh tuyg‘ular aks etadi. 
Bu talqinda yozilgan asarlar zamonaviy o‘zbek adabiyotida yangicha ahamiyat kasb 
etdi. Yangi asr adabiyoti ixlosmandlari ongida vatanga mehr, yurtga sadoqat, 
burch va vafo kabi xislatlarni shakllanishi turtki bo‘ldi. Bu asarlarni o‘qigan har bir 
o‘quvchida tabiiy ravishda onaga, yor-u do‘stga mehr- muhabbat, urush va 
jaholatga nisbatan nafrat tuyg‘usini shakllanadi.Demak, bemalol aytish mumkinki, 
adabiyotimiz ixlosmandlari bu asarlar o‘qib, komil inson bo‘lib yetishishda ko‘mak 
bo‘la oladi. Zamonaviy adabiyotimiz mustaqillik sababli o‘zining asl o‘zanlarini 
namoyon etdi. Adibning asarlarida adabiy hodisalarga nisbatan estetik 
yondashuvning ustuvorligini, o‘ziga mos va xos xususiyatlar bilan yaratilganiga 
guvoh bo‘lamiz. O‘.Hoshimovning ―Urushning so‘nggi qurboni‖ asari bilan tanishar 
ekanmiz, undagi urush yillarini, xalqimizning boshiga tushgan og‘ir kunlarning 
guvohi bo‘lamiz. Shoikromning toliqqan holati, volidasi obrazidagi farzandini 
yo‘qotib qo‘yish qo‘rquvini, Shone‘matning ajal bilan olishayotgan, Shoikromning 
pushtalar orasida mukka tushib yotgan onasini ko‘rgandagi hayqirig‘i asarning 
qanchalar ta‘sirchanligiga yaqqol misoldir.
Adibning ―Cho‘l havosi‖ qissasini o‘qib borar ekanmiz, ijodining ilk 
qadamlaridayoq inson ma‘naviyati, ruhiyati, hissiyoti, qalb haqiqati tadqiqotchisi 
sifatida ko‘rishimiz mumkin. Atoqli adib Abdulla Qahhor bu qissa bilan tanishgach 
shunday fikr bildiradi: ―Birdan lov etib alanga bilan boshlangan ijodning kelajagi 
porloq bo‘ladi‖. O‘.Hoshimov keyingi ijodida dolzarb ijtimoiy muammolar talqiniga 
ko‘proq moyillik bildirib, ayni zamonda bevosita ma‘naviyat, ruhiyat tahliliga 
bag‘ishlangan asrlar ustida ish olib bordi. O‘tkir Hoshimov asardan-asarga o‘sib 
borganini guvohi bo‘lamiz.
Yozuvchining "Ikki eshik orasi" romani ham kitobxonlar tomonidan iliq kutib 
olindi. Roman 1986-yilning eng yaxshi asarlaridan deb topilib, Hamza nomidagi 
Respublika Davlat mukofotiga sazovor bo‗lgandi. "Ikki eshik orasi" romanida o‗z 
davrining muhim muammolari qalamga olindi, o‗sha yillar voqea-hodisalariga 
munosabat bildirildi. Romanning asosiy qahramonlari ikkinchi jahon urushi 

---