Ta‟lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Turbo-kodlarda navbat. O‗zgartirgichga tasodifiy qonunlar asosida kelib tushayotgan bitlarning aralashishi kuzatiladi (sodir bo‗ladi). Rid-Solomon kodlarida foydalanuvchi, belgili to‗rtburchakli o‗zgartirgichlardan farqli ravishda, turbo kodlarda tasodifiy o‗rin almashtirib qo‗yish singari bitlarda alohida ketma - ketlikdan
foydalaniladi.
Dekoderlash jarayonidan keyin o‗zgarish qonuni ma‘lum deb hisoblanadi. Koderning kirishiga ketma-ket tarzda qabul qilingan ma‘lumotlar kelib tushadi.

U

M N perforator

Multipleksor
k bit

4.8-rasm. Umumiy M- blokli turbo koderning ishlash tartibi

O‗zgartirgichga qo‗yiladigan masala shundan iboratki, kiruvchi ma‘lumotlar ketma-ketligini, X₀ bit kombinatsiyalarining so‗zli kodiga past vaznga mos kelishini va chiquvchi birinchi koder qurilmasining o‗zidayoq barcha chiquvchi koder qurilmalari uchun kodli so‗zlarni yuqori ishonchlilikka o‗zgartirib berishini ta‘minlashdan iborat. Buning oqibatida, turli vazndagi kodli so‗zlar koderning chiqishida qabul qilinadi.
Kodlash jarayonida ikkita kodli so‗zlar orasidagi o‗rtacha masofa eng yuqori darajada bo‗lishga intiladi.
Kodli bloklar deyarli bog‗liq bo‗lmagan qismlardan tashkil topganligi sababli, turbo koderning chiqishidagi o‗rtacha masofa kodli so‗zlar o‗rtasidagi masofadan katta va har bir koder komponentlari orasidagi masofa qanchalik kichik bo‗lsa koderning samaradorligi shunchalik yuqori bo‗ladi.
Kodning tezligi. Kodning tezligi o‗zgartirgich kirishidagi va koderning chiqishidagi kod blokining uzunligiga bog‗liq. Perforatorning yo‗qligi dastlabki X₀ ketma - ketlikni kanal bo‗ylab uzatuvchi V₁,…,V_M bitlar asosida multipleksorlaydi. Turbo koderning chiqishidagi kodning tezligi quyidagi formulaga teng:

R  ^k n(M

 1)

Kodning tezligini oshirish uchun, chiquvchi ketma- ketlikdagi aniq tekshiriluvchi bitlar hisobi qo‗llaniladi. Shu tarzda kodning tezligi:

R  ^k
n(N  1)
gacha o‗sadi.

Nhisobidan so‗ng tekshiriluvchi bitlar n marta oshirilmagan bo‗lsa, N bo‗lingan bit bo‗lishi mumkin. Turbo kodlar katta uzunlikdagi k>10000 bloklari bilan bajarilsa k≈n bog‗liqlikdagi kodning tezligi quyidagiga teng:


R  ¹
N  1

Keltirilgan formuladan ko‗rinib turibdiki, perforator yordamida tekshiriluvchi bitniing har-xil sonlarini hisoblagan holda, kod tezligini me‘yorlashtirish mumkin.

Shunday ekan, aloqa kanalida moslashishga bog‗liq bo‗lgan koder qursa bo‗ladi. Kanalning shovqinbardosh yuqori koder tezligiga nisbatan,

shovqinli holatida perforator kam bit hisoblaydi. Agar aloqa kanali yaxshi sifatga ega bo‗lsa, ma‘lumot uzatish tezligini oshirishga yordam beruvchi katta bitlar sonini hisoblash mumkin.