Ta‟lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Raqamli televidenieda foydalaniladigan modulyatsiya turlari. Yer usti raqamli televideniening DVB-T standartida hozirda analog televidenieda foydalanilayotgan televizion kanallarda va ajratilgan
8 MGs chastotalar polosasida amalga oshiriladi. DVB-T standartida COFDM (COFDM (Coded Orthogonal Frequency Division Multiplexing) o‗zbek tilida shovqinbardosh kodlashni qo‗llab ko‗p ortogonal tashuvchilardan foydalanib kombinatsiyalashgan amplituda-faza modulyatsiyasi deb ta‘riflash mumkin.
Ortogonal tashuvchilardan foydalanishga asoslangan kombinatsion amplituda-fazaviy modulyatsiyalangan signalning asosiy xususiyatlarini ko‗rib chiqamiz. Kombinatsion amplituda-faza modulyatsiyasidan (KAFM) foydalanishga asosiy sabab, bu radiokanalning xabar o‗tkazish
imkoniyatini 2ⁿ ga bog‗liq ravishda oshirish bo‗lib, bunda 2 raqami
^{ikkilik diskret signal (pauza, posilka) uchun ikkilik kanalni,} n ^{esa aloqa} tizimidagi aloqa kanallari sonini anglatadi. 4-FM aloqa tizimi orqali ikki
mustaqil bir-biriga bog‗liq bo‗lmagan ikkiliklar (pauza va posilka) 2² , 8-

FMda uchta
2³ , 16-KAMda to‗rtta
2⁴ va h.k.larni uzatish mumkin.

Signal vektor holatlari 8 tadan ko‗p bo‗lgan aloqa tizimlarida KAFM tadbiq etishga asosiy sabablardan biri ularning 16-FM, 64-FM va h.k. ko‗p pozitsiyali fazasi modulyatsiyalangan signallarga nisbatan yuqori
^{shovqinbardoshligi hisoblanadi. Shunday qilib,} 2^{n dagi} n ^ning
kattalashishi berilgan polosalar chastotasidagi diskret signallar uzatish ^{tezligi saqlanib qolingan holatda diskret signallar oqimining} n ^ga proporsional oshishiga olib keladi ( n  0, 2, 3,...8 ) KAFM-256 signaliga

n  8
mos keladi.
Ushbu modulyatsiya turidagi tashuvchilarning o‗zaro ortogonalligi

ikki qo‗shni spektrning bir-birining ustiga tushmasligini va ularning bir-

biriga ta‘sirini eng kichik (minimal) bo‗lishini ta‘minlaydi. Agar
f ^va
f k 1

k

u
^{tashuvchilar orasidagi farq ishlash oralig‗i simvoli} T ^{ning teskari qiymati}

1/ T_u
ga, ya‘ni
^fk 1 ^{ f}k
 f  ¹
T_u
etib tanlansa, u holda tashuvchilar o‗zaro

ortogonal bo‗ladilar. Bu ularni bir-biridan farqlash uchun yetarli shart bajarilganligini bildiradi.
Matematika nuqtai nazaridan modulyatsiyalangan signallarning

u
^{o‗zaro ortogonalligi ushbu signallar davomiyligi} T ^{vaqt oralig‗ida ular}

spektrlari ko‗paytmasidan olingan integral orqali aniqlanadi. O‗zaro ortogonal signallar uchun ushbu integral nolga teng bo‗lishi shart.
DVB-T standartida COFDM ning ikki turidan foydalanish mumkin, bular 2K va 8K. DVB-Tning 2K turida 1705 ta tashuvchidan, 8K turida esa 6817 ta tashuvchidan foydalaniladi. Bunda multiplekslangan (jamlangan) audio va videosignallar va boshqa qo‗shimcha xizmat turlari signallari mos ravishda 1705 yoki 6817 ta parallel oqim (potok)larga bo‗linadi, shu bilan bir vaqtda simvollar davomiyligi 1705 yoki 6817 ga uzaytiriladi. Bu signal simvollarini uzaytirish natijasida ular orasidagi teleuzatkichlar o‗zaro ta‘sir (exo)ni kamaytirish uchun himoya oralig‗ini
ajratish imkoniyatini beradi. 2K va 8K turlarida himoya oralig‗i t simvol