Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

 Маҳсулот. 

Маҳсулот/хизматларнинг ёритилиши ва уларнинг татбиқ 
этилиши. Нима? Қандай ва кимлар учун? – деган саволлар ёритилиши 
керак. 

Сизнинг маҳсулотингизни ажралиб турувчи сифатлари ёки 
беқиёслик аниқ ва ишонарли кўрсатиб беринг. 

Сизнинг бизнесингиз учун зарур бўлган технология ва 
малака сизнинг кичик корхонангизда бор ёки уни келгусида сотиб 
олишингиз реал эканлигини ифодаланг. 

Лицензия/патент ҳуқуқи сизда бўлса, демак, сизнинг 
бизнесингизга имкониятлар очилган.

Бозорнинг 
келгуси салоҳияти 
юқори бўлса, 
бу 
имкониятларни сиз бизнесингиз орқали амалга ошира оласиз. 

---

68 

Бозор таҳлили жуда муҳим. Уни реал ва мақсадли таҳлил 
этиш сизнинг бизнесингизга ёрдам беради 

Харидорлар ва уларнинг талабларини билиш муҳим. 
Маркетинг тадқиқотларини ўтказишда харидорнинг типи ва унинг 
портретидан ҳам фойдаланилади. 

Рақиблар (уларнинг кучли ва заиф томонлари). Бозорда 
рақобат стратегиясини ишлаб чиқаришда рақибларингизни кучли ва 
кучсиз томонларини билишингиз шарт. 

Бозор сегменти. Маркетинг тадқиқотларини олиб боришда 
бозорни сегментлашдан фойдаланиш мақсадга мувофиқ. 

Бозор ҳажми ва унинг ўсиши. Агар бозорнинг ҳажми 
ижобий трендга эга бўлса, бу бозордан даромад олиш мумкин. 
Қандай ва қачон даромад олишни сиз ўрганиб чиқиб қарор 
қилишингиз керак бўлади. 

Бозордаги нарх улуши. Агарда сизнинг товарингиз 
таннархи арзон бўлса, мос равишда сизда нархда устуворлик бўлиши 
мумкин. Бунинг учун маҳсулотнинг сифати, сервис кўрсатиш 
даражаси каби жихатлар бир хил бўлиши керак.

Корхона 
мижозларининг 
таркиби. 
Корхонанинг 
мижозларини гуруҳларга ажратиш, уларнинг талаб ва истакларини 
маркетинг нуқтаи назаридан тадқиқ этиш маркетинг режаси учун 
муҳим хулосалар чиқариш имкониятини беради 

Рақобатнинг таъсири. Кичик корхоналар хар доим 
рақобатчиларнинг 
таъсирида 
бўлади. 
Сиз 
корхонангизни 
рақобатдошлигини оширсангиз, корхонангиз барқарор фойда олишга 
эришади. 
