Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

R
а
 = (F
с
 : A
ў
) x 100 
 
 
Bu yerda: R
а
 - aktivlarning rentabelligi; 
F
с
 - sof foyda; 
A
ў
- tahlil davridagi aktivlarning o‘rtacha
hajmi. 

---

220 
9.3.1-chizma. Moliyaviy zaxiralarni shakllantirish
darajalari va omillari 
 
Moliyaviy menejerlarning yuqori kasbiy darajasi XYuSning 
moliyaviy barqarorlik darajasini oshirish zaxiralari barcha 
ko‘rinishlarini qidirib topish va amalga oshirishning asosiy 
shartidir. Savodsizlik bilan qabul qilingan moliyaviy qarorlar 
(mamlakatimizda ayrim XYuSlar faoliyatida bunday qarorlar ko‘p 
uchrab turadi) makro- va mikrodarajada juda katta hajmdagi 
yo‘qotish (zarar)larga olib keladi. Shuning uchun ham kadrlarning 
malakasini oshirish va xodimlarda zamonaviy intellektual 
salohiyatni shakllantirish kompaniyalar tomonidan murakkab 
zamonaviy moliyaviy-iqtisodiy muammolarni yechishning o‘ta 
muhim sharti hisoblanadi. 
Moliyaviy zaxiralarni shakllantirish omillari 
1. Xodimlarning malakasi 
2. Ichki omillar: 
- ishlab chiqarish: 
- tashkiliy; 
- ta’minot; 
- investitsion inno 
3. Tashqi omillar: 
- bozor konyunkturasi; 
- baho; 
- marketing;
- axborot
4. Moliyaviy oqimlar 
Tashkiliy-hisob-
kitobli 
Xarajatli 
moliyalashtirish 
Soliqli 
5. Kapitalning tarkibiy tuzilishini 
optimallashtirish) 
Divedend 
siyosati 
Rag‘batlantirish 
siyosati 
Investitsion 
siyosati 
213 
SFkq – aktivlar (kapital)ni oshirishga
yo‘naltirilgan sof foydaning
qismi; 
SFuh – XYuS sof foydasining umumiy
hajmi. 
Kapitallashtirish jarayoni investitsion-innovatsiya strategiya-
sini amalga oshirish asosida faqat aktivlar qiymatini oshirishni 
emas, balki ulardan yanada samaraliroq foydalanishni ko‘zda 
tutganligi bilan ham muhimdir. Uni quyidagi tartibda aniqlasa 
bo‘ladi: