Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

Bahs-munozara yoki nazorat uchun savollar 
 
• XYuSlar moliyaviy resurslarining mazmuni va shakllarini 
tushuntirib bering. 
• XYuS vositalarining “pul shakli” va “pul qiymati” 
tushunchalari o‘rtasida qanday farqlar mavjud? 
• XYuSning kapitali deganda nima tushuniladi? 
• Kapital mavjudligi va harakatining boshqa pulsiz shakllari 
nimalardan iborat? 
• Takror ishlab chiqarish jarayonining doiraviy aylanishiga 
kiritilgan va uning egasiga daromad keltiruvchi har qanday mulkiy 
va intellektual boylik kapital bo‘lishi mumkinmi? 
• Tijorat XYuSlarning moliyaviy resurslari dastlab nimalar 
hisobidan shakllantiriladi? 
• Tushum xarajatlarni moliyalashtirish va kengaytirilgan takror 
ishlab chiqarish jarayonini davom etttirishni ta’minlovchi qanday 
pul mablag‘lari fondlariga bo‘linadi? 
• Amortizatsiya 
ajratmalari 
fondi 
XYuSlar 
moliyaviy 
resurslarining tarkibiy tuzilmasida qanday rol o‘ynaydi? 
• XYuS moliyaviy resurslari tarkibiy tuzilmasida foydaning o‘rni 
qanday? 
• Tijorat 
XYuSlarning 
moliyaviy 
resurslari 
qanday 
manbalardan tashkil topadi? 
• XYuS moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligini 
formula orqali qanday tasavvur etish mumkin? 
• Pul (P
*
) go‘yo to‘g‘ridan-to‘g‘ri puldan (P) hosil qilinganda
moliyaviy samaradorlikni aniqlash formulasi qanday ko‘rinishni 
oladi? 
• Bevosita moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish natijasida 
XYuS tomonidan olingan daromad tarkibiga nimalar kiradi? 
• Real sektor XYuSlarida, moddiy ishlab chiqarishda moliyaviy 
resurslardan foydalanishning samaradorligini mos ravishda 
baholash talablariga qanday ko‘rsatkich javob beradi? 
• XYuSning iqtisodiy rentabelligi yoki biznesning rentabelligi 
qanday aniqlanadi? 
• XYuS moliyaviy resurslaridan foydalanish samaradorligini 
tahlil qilishda qanday ko‘rsatkichlardan foydalaniladi? 
• Sof moliyaviy ko‘rsatkichlar qatoriga qanday koeffitsiyentlarni 
kiritish va ular yordamida XYuSning qobiliyatini qanday baholash 
mumkin?
• Absolyut likvidlik, muddatli likvidlik va joriy likvidlik 
koeffitsiyentlari qanday aniqlanadi? 
225 
kreditorlik qarzlari ko‘rinishlarida jalb qilingan qarz kapitaldan 
foydalanish ular jalb qilingunga qadar erishilgan rentabellik 
darajasidan ko‘ra yuqoriroq bo‘lgan rentabellik darajasiga 
erishishni ta’minlasagina samarali bo‘lishi mumkin. Bu, o‘z 
navbatida, XYuSdan qarz mablag‘larni yanada samaraliroq 
foydalanish imkonini beruvchi biznes-loyihalarni ishlab chiqishni 
talab qiladi. Faqat shu holdagina moliyaviy leverij yoki moliyaviy 
dastak samarasi vujudga kelishi mumkin. Rentabellikning yangi 
darajasi XYuS kreditdan foydalanganligi uchun bank kreditining 
foizini va qaytarilish muddati o‘tkazib yuborilgan kreditorlik qarzlari 
uchun to‘lov (penya)larni to‘lashni yyetarli darajada (hatto ancha 
oshgan holda) qoplashi kerak. Qarz mablag‘lardan foydalanish 
XYuSning maksimal qo‘shimcha foyda olishini ta’minlamog‘i 
lozim. Moliyaviy leverij samarasini olish va uni taqsimlashning 
umumiy ko‘rinishi quyidagi chizmada keltirilgan: 
9.3.2-chizma. Moliyaviy leverij samarasini olish va uni