Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

F
р
 - realizatsiya omilining ta’siri ostida 
foydaning o‘zgarishi; 

∆
F

ас
- realizatsiya qilingan mahsulot assorti-
mentining o‘zgarishi natijasida 
foydaning o‘zgarishi. 
 
 
Albatta, foydaning miqdoriga XYuSning soliq siyosati ham 
o‘z ta’sirini ko‘rsatadi, chunki odatda, barcha soliqlar tovar 
bahosining tarkibiga kiritiladi. Soliqlarning miqdori, ayrim hollarda, 
bahoning darajasini aniqlashga va demak, talabga ham hal 
qiluvchi ta’sir ko‘rsatadi. Shuningdek, soliqlar XYuSning sof 
foydasiga ham bevosita ta’sir qiladi, chunki sof foyda balans 
(umumiy) foyda va uning byudjetga to‘langan qismi o‘rtasidagi 
farq sifatida hisoblanadi. 
Hozirgi sharoitda iloji boricha XYuSlar foydasining asosiy 
qismi byudjetga olinmasligi va XYuSning ixtiyoriga qoladigan sof 
foyda uning rivojlanishini moliyalashtirish uchun yetarli bo‘lmog‘i 
lozim. Bu, eng avvalo, investitsiyalarga tegishli bo‘lib, amal 
(harakat)dagi XYuSlarda ularning manbai sof foydadir. XYuSlarda 
sof foyda bo‘yicha sotuvning rentabelligi (sof foydaning 
realizatsiya hajmiga nisbati) yuqori bo‘lib, ularning sog‘lom 
faoliyatini ta’minlashga yetarli bo‘lishi kerak. 
Moliyaviy isloh qilish jarayonida XYuS faoliyat ko‘rsatishning 
quyidagi parametrlariga chiqishga harakat qilmog‘i lozimki, ular 
XYuS ishining moliyaviy barqarorligi va balansi tarkibiy 
tuzilmasining ijobiyligidan darak beradi: 
- to‘lovga qobillik koeffitsiyenti - 
≥
1; 
- joriy likvidlik koeffitsiyenti - 
≥
2; 
- aylanma aktivlarning o‘z aylanma mablag‘- 
lari bilan ta’minlanganlik koeffitsiyenti - 
≥
0,1; 
- absolyut likvidlik koeffitsiyenti - 
≥
0,2; 
- zaxira va xarajatlarning hajmi (o‘lchami) 
ularni qoplash manbalaridan kichik yoki ularga 
teng (
≤
) bo‘lishi kerak. 
XYuS faoliyatini zarar (ziyon)siz va tanazzulsiz bo‘lishini 
ta’minlash 
uchun 
kompaniya 
ishtirokchilari 
va 
moliyaviy 
menejment 
tomonidan 
bu 
ko‘rsatkichlar 
doimiy 
ravishda 
monitoring qilib borilishi va zarur bo‘lgan hollarda ularning 
darajasi o‘z vaqtida o‘zgartirilishi lozim. 

---

230