- muallif oʻz oldiga qoraxoniylar davlati hokimiyatini mustahkamlash,
- Tavgʻachxon bilan Eloqxonlar oʻrtasidagi ixtiloflarni bartaraf etish,
- hukmron doiralarning turli ijtimoiy tabaqalarga munosabatini belgilash,
- maʼrifat va obodonchilik uchun kurash,
- yaxshi xulq-odobni targʻib qilish kabi maqsadlarni qoʻygan.
- Bu bilan Yusuf Xos Hojib oʻz davrining yirik maʼrifatparvari va donishmandi sifatida gavdalanadi.
birinchisi — adolat boʻlib, u pod-shoh Kuntugʻdi timsolida, - birinchisi — adolat boʻlib, u pod-shoh Kuntugʻdi timsolida,
- ikkinchisi — davlat boʻlib, vazir Oytoʻldi,
- uchinchisi — aql boʻlib, vazirning oʻgʻli Ugdilmish,
- toʻrtinchisi — qanoat boʻlib, uning qarindoshi Oʻzgʻur-mish qiyofasida tasvirlanadi.
- Shunga muvofiq ravishda qoʻyilgan masalalar voqealar rivoji, qahramonlarning oʻzaro suhbati, bahsmunozarasi, savol-javoblari, pandnasihatlari vositasida hal qilinadi. Muallif bahsli masalalar yuzasidan ham axloq-odob, ilm, insoniylik va adolat doirasida fikr yuritadi hamda podshoh va amaldorlardan tortib dehqonu hunarmandgacha — jamiyatdagi barcha toifalarning huquq va burchlari haqida oʻz mulohazalarini bildiradi. Borliq haqidagi bilimlarga toʻxtalgan Yusuf Xos Hojib odam bilishi mumkin boʻlmagan narsa, bilim bilan yechilmaydigan jumboq yoʻq, bilim tufayli osmon sari ham yoʻl ochiladi, deydi; bilish uchun esa tinmasdan oʻrganish lozim, deb uqtiradi.
«Tuzuki Temuriy» (Temur tuzuklari) eski o’zbek tilida - «Tuzuki Temuriy» (Temur tuzuklari) eski o’zbek tilida
- 1610 yil fors tili, 1783-yili frantsuz, 1785 va 1791-
- yillarda hind, 1863-yili fors, 1787-yili frantsuz, 1830-yili
- ingliz, 1845-yili urdu, 1894, 1934-yili rus va 1835, 1857-yillarda eski o`zbek tillarida chop etildi
- Tuzuk so’zi ma’nosi tartib, intizom, nizom ma’nolarini bildiradi. Tuzuk-bu qonun-qoida, nizom.
- 2 qismdan iborat:
- birinchisida Sohibqironning hayoti va siyosiy faoliyati to`g`risida gap boradi.
- Ikkinchi qismida esa jahongir Temurning o`z vorislariga qarata aytilgan vasiyatlar, pandu-nasihatlar, davlatni idora qilish san’atining nozik sirlari, tartib-qoidalari, san’ati haqida mulohaza va tavsiyalar keltirilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
