Тарбиянинг олтин калити ёхуд йўлдаги белгилар

Тарбиянинг олтин калити
Энг қизиғи бу ҳам эмас экан. Маросим 
поёнига етай деб қолганда хабар олгани 
кирдилар, ҳаммамиздан ҳол-аҳвол сўрадилар. 
Маросимга кирганлар “уй кўрди” бўлса керак, 
“ис чиқараётгандирсиз” деб турувдилар, 
ҳамманинг гапини оғзидан олиб, ўғилларини 
уйлаётганларини айтдилар. Шу бугун никоҳ 
кечаси, келин олиб келамиз дея қўшиб ҳам 
қўйдилар. Ҳаммамиз тарқалдик. Энди бу 
қизиқишлар уйда ўтирган хотинларимизга ўтди. 
Қачон тўйга айтгани чиқаркин? Меҳмонни ҳам 
тўй куни айтадими? Қолган маросимларини қачон 
қилиб улгурди? Йўл-йўриқ кўрсатадиган бирор 
бир қариндош-уруғинг йўқ экан, мана маҳаллада 
шунча катталар, чиқмайсанми, сўрамайсанми? 
Саволларнинг сони бор-у, саноғи кўринмас 
эди. Шундай қилиб кеч бўлди, ҳеч гап йўқ, на 
бирор аёл эшик тақиллатиб келиб қолса-чи. Ҳеч 
ким тўйга айтмадими дея ҳамма бир-бирига 
телефон қилган, бир-биридан сўраган. Кечга 
яқин “ёр-ёр”нинг овози ҳам эшитилиб қолди... 
Қизларим югурганча чиқиб кетдилар. Қайтиб 
келиб “келинни кўрдик, келинни кўрдик” дея 
завқланиб гапирдилар. Маҳалладаги хотинлар 
ҳайрон бўлганча қолдилар. Бу ҳолатга ҳеч ким 
чиқиб тушунтириш бериб ўтирмади. Икки-
уч кун ўтиб азонда кўчадан супургининг бир 
маромда бориб келаётган овозини эшитган 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

106
Акмал МИРАВАЗ ўғли
қўшнилар бу сафар нима бўлаётанини 
шундоғам билиб турардилар. 
Энди-энди бу хонадон аҳлининг тинч-тотув, 
доим хушчақчақ, ташвиш билмай яшашларининг 
сирини англагандек бўляпман. Дарҳақиқат, шу 
қўшнининг ақалли бирор марта ҳам нарса сўраб 
у ёки бу қўшнига кирганини эслай олмадим. 
Қайтасига қўшнилар учун уларнинг хонадони 
“ижарага уй-рўзғор буюмлари” олиб турадиган 
жойга ўхшайди. Доим қўллари очиқ, чеҳраларида 
табассум, ҳеч ким уларникидан ноумид бўлиб 
қайтмаган. Хаттоки бирорталарини бемор бўлиб 
бирор шифохонада даволаниб чиққанларини 
ҳам эслолмадим. Доим ўғил-қизлари ликопча 
кўтариб дам у қўшнидан, дам бу қўшнидан 
хабар олиб юришади. Ҳамма вақт ҳам ўзларидан 
ортиб ўзгалардан хабар олгани имкониятлари 
етарли.
Сабабини англагандай бўлдим. Бошқалардан 
бошқача яшашади. Ўзларининг танлаган 
қарорлари бор. Қатъий белгилаб олган 
мақсадлари бор. Кимнингдир айтганини 
қилиб, ёки кимнингдир қилганига қараб 
эмас, ўзлари қабул қилган қарор, танлаган 
йўллари асосида яшашмоқда. Муҳим ва муҳим 
бўлмаган чегараларни аниқ белгилаб олишган. 
Оилада, тутумда исрофга олиб борадиган 
бирорта ҳийлага ҳам ўрин йўқ. Натижаси 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

107
Тарбиянинг олтин калити
ҳали айтганимдек фаровон ҳаёт, соғлик-
саломатлик, хотиржамлик, тўкин-сочинлик.
Демак, тақдиримизни муҳитнинг таъсири, қо-
нимиз ёки ирсимиз эмас, балки ўзимиз танлаган 
қа рор белгилайди. Аллоҳ ҳам биздан қонимиз ёки 
ирсимиз ҳақида сўрамайди, балки қароримиз (ни-
мани танлаганимиз)ни сўрайди.
3. Қатъийлик, мувозанат, хотиржам бўлиш 
қабул қилинган қарорнинг кучига боғлиқ. Ўринли 
қарор қабул қила олиш эса, ўз навбатида, узоқни 
кўра билишга, имкон қадар кўпроқ билимга эга 
бўлишга ундайди. 
Руҳан тинч бўлмаган одамнинг қабул қилган 
қарорлари чала бўлади. Ҳолатга тўғри баҳо 
бериш учун, аввало, хотиржам бўлиш керак. 
Руҳан барқарор бўлмаган пайтда асло қарор қабул 
қилманг. 
Масалан, саросимага, ваҳимага тушган одам-
нинг қарор қабул қила олмаганини, қабул қилган 
қаро ри кўзланган натижани бермаганига кўп 
марта гувоҳ бўлганмиз. Хавф бўлганда қуролни 
ўқлай олмай қолиш, гугуртни ёқа олмай қолиш ва 
ҳоказолар шулар сирасига киради. 
Бугун дунёнинг етакчи мамлакатларидаги 
йирик корпорацияларда ўнлаб, юзлаб ходим-
ларнинг вазифасини биргина мутахассис – 
марказлашган бошқарув тизими ходими ба-
жаряпти. Бир ўзи турли-туман рангдаги юзлаб 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

108