- Тарихнинг мазмуни – боқийликка элтувчи йўлдан боришда,
- инсон ҳаётининг мазмуни
- эса – Худога хизмат қилиш, гуноҳлардан фориғ бўлишдадир.
- Аввало, тарихнинг мазмуни, у тагаганидан кейин аниқ бўлади
- Шунингдек, тарих
- нинг мазмуни
- ҳақида эркинлик,
- ижод тушунча
- ларига таяниб
- сўз юритиш
- ҳам мумкин.
- Тарихнинг мазмуни мутлақ руҳ ўзини
- ўзи англаб етишидадир.
- Тарихнинг қуйидаги босқичларини фарқлайди:
- Тилларнинг
- вужудга
- келиши,
- Меҳнат
- қуроллари
- ихтиро
- қилиниши,
- Оловдан
- фойдаланишга
- киришилиши
- XIX асрда
- фалсафадан
- ажралиб
- чиқди.
- Фан жамиятни
- тушунишга
- нисбатан
- фалсафий
- ёндашувларни
- асосан тан
- олади
- Айни вақтда
- ўз предмети
- ва тадқиқот
- методларига
- эга
- Биринчи қисм ижтимоий
- статикани, яъни ижтимоий
- тизимларнинг мавжудлик
- шартларини ва уларнинг амал
- қилиш
- қонунларини,
- иккинчи қисм эса – ижтимоий
- динамикани,
- яъни жамиятнинг
- ривожланиш ва ўзгариш
- қонунларини ўрганади.
- Жамиятни ўз-ўзидан ривожланадиган, иқтисодий
- ривожланишнинг бир босқичидаги барча
- мамлакатлар учун умумий бўлган ўта мураккаб
- тизим сифатида тавсифлайди.
- Герберт Спенсер (1820-1903)
- Социологияда органик йўналиш асосчиси
- Жамиятга индивидлар бирлашмаси сифатида ёндашади.
- Унинг фикрича, мазкур индивидларнинг ривожланишидаги
- фарқлар жамият эволюциясининг
- дастлабки шартлари ҳисобланади.
- Жамиятни тушунишни қадриятлар тизими билан боғлаган, фақат шу йўл билан тарихни унинг ўзига хос хусусиятига мувофиқ тарзда ўрганиш мумкин, деб ҳисоблаган
- Онгнинг ўзаро алоқаси
- замирида субъектнинг
- қадриятга бўлган
- муайян муносабати ётади.
- Таҳлил қилинаётган материал
- нинг иқтисодий, диний
- ва ахлоқий қадриятлар
- билан ўзаро нисбатини
- аниқлаш лозим.
- Тарихий хотираси бор инсон
- иродали инсон, жамиятнинг ҳар бир
- аъзоси ўз ўтмишини яхши билса,
- бундай одамларни йўлдан уриш,
- ҳар хил ақидалар таъсирига олиш
- мумкин эмас.
- Тарих сабоқлари инсонни ҳушёрликка
- ўргатади, иродасини мустаҳкамлайди.
- Тарих сабоқлари инсонни ҳушёрликка
- ўргатади,иродасини мустаҳкамлайди.
- Ҳозирги замон тарих фалсафасининг қуйидаги
- вазифаларини белгилайди:
- Инсоният тари-
- хи ривожланиш
- қонуниятларини,
- уларнинг манба-
- лари ва моҳиятини
- ўрганиш;
- Инсоният тарихини,
- жумладан, миллий
- тарихни ҳам ҳозиргача
- таъсирини ўтказиб
- келаётган коммунистик
- мафкура асосидаги
- Илмий методологияда
- мавжуд бўлган тамойил-
- лардан воз кечиб,
- миллий истиқлол ғояси
- асосида ўрганиш ва
- даврлаштириш
- муаммосини ҳал этиш;
- Цивилизациялар ва
- маданиятлар юзага
- келишининг яхлит
- тизимини ишлаб
- чиқиш, улар инқирози
- сабабларини
- чуқур таҳлил этиш;
- Умуммий шаклини
- таҳлил этиш, уларни
- ўтмиш, бугун, кела-
- жак тизимида мантиқан
- ўрганиш ҳамда инсоният
- истиқболи ҳақида тасав-
- вурларга аниқлик
- киритиш;
- Тарихий тараққиёт омилларини
- диний ва дунёвий қонунлар
- нуқтаи назаридан ўрганиш,
- назарий жиҳатдан бақувват
- илмий ва амалий асосланган
- хулосаларни ишлаб чиқиш;
- Қадриятлар тизимини
- ҳозирги замон талаблари
- нуқтаи назаридан тадқиқ
- этиш ва баҳолаш;
- Фалсафанинг тарихий жараённи ва тарихий
- билишни талқин қилиш билан
- боғлиқ бўлган бўлими
- Бу фалсафанинг тарихий
- жараён мазмуни,унинг қонуниятлари
- ва асосий йўналишларини тушунтириш билан
- шуғулланувчи, шунингдек
- уни билиш методларини
- асословчи бўлими.
- Тарих фалсафасининг
- тузилиши
- Тарих фалсафаси
- онтологияси
- Тарих фалсафаси
- гносеологияси
- Тарих фалсафаси
- антропологияси
- Тарих фалсафасининг функциялари
- Тарих фалсафасининг
- концепциялари
- ТАРИХ ФАЛСАФАСИНИНГ УЧ МУҲИМ
- ЙЎНАЛИШИ
- Ҳозирги замон тарих фалсафасида тарихий жараён
- мантиғи ва йўналишини тушунтиришга нисбатан
- икки асосий ёндашув
- Тарих фалсафаси – бу фалсафанинг тарихий жараён мазмуни, унинг
- қонуниятлари ва асосий йўналишларини тушунтириш
- билан шуғулланувчи, шунингдек уни билиш методларини
- асословчи бўлими. Қуйидагилар тарих фалсафасининг таркибий қисмлари
- ҳисобланади: тарих фалсафаси онтологияси, тарих фалсафаси
- гносеологияси, тарих фалсафаси тарихи, тарих фалсафаси
- антропологияси. Тарих фалсафасининг дунёқарашга доир,
- назарий, методологик ва прогностик функциялари фарқланади.
- Тарих фалсафасининг ҳозирги концепциялари орасида гносеологик
- йўналиш (танқидий тарих фалсафаси), онтологик концепция,
- аксиологик концепция, тарихнинг технократик концепциялари
- алоҳида ўрин эгаллайди.
- Формацион ва цивилизацион ёндашувлар тарихий жараён
- йўналишини айниқса тўлиқ ва теран акс эттиради.
- Айрим тадқиқотчилар кўрсатилган ёндашувларга мувофиқ
- монадага доир ёндашувни
- тахмин қиладилар.
Do'stlaringiz bilan baham: |