Таҳририят кенгаши раиси

1-жадвал 
2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети даромадларида 
маҳаллий солиқларнинг аҳамияти,
1
 (фоизда) 
Кўрсаткичлар 
2017 
йил 
2018 
йил 
2019 
йил 
2020 
йил 
2021 
йил 
Давлат мақсадли жамғармалар 
даромадларисиз - жами 
100 
100 
100 
100 
100 
Шундан; 
Маҳаллий солиқлар жами; 
41,9 
42,3 
42,2 
26,8 
25,3 
Шундан; 
 
 
 
 
 
Айланмадан солиқ (ягона солиқ) 
21,9 
20,5 
5,7 
5 
5,1 
Қатъий белгиланган солиқ 
6,4 
4,4 
1,9 
1 
1,2 
Мол-мулк солиғи 
13,5 
11,4 
6,7 
7,1 
7,6 
Ер солиғи 
6,9 
6,6 
6,6 
8,6 
12,6 
Сув ресурси фойд. учун солиқ 
1,1 
0,6 
0,9 
1,7 
2,1 
Бензин, дизель ёқилғиси ва газ 
ишлатганлик учун солиқ 
11,3 
6,7 
6 
7,5 
8,8 
1
Молия вазирлиги маълумотлари асосаида муалиф тарафидан таёрланган. 

---

www.soliqvahayot.uz
II СОН. 2022 
107 
Маълумки, бугунги кунда маҳаллий бюджет даромадлари солиқлар ва йиғимлардан 
ташкил этиб жумладан, айланмадан олинадиган солиқ, мол-мулк ва ер солиғи, қатъий 
белгиланган солиқ, сув солиғи ҳамда бендин, дизел ёқилғиси ва газ ишлатганлик учун 
солиқ (акциз солиғи) маҳаллий солиқлар сифатида эътироф этилади. Таҳлил этилаётган 
йилларда маҳаллий бюджетларнинг даромад манбаи ҳисобланган маҳаллий 
солиқларнинг улуши юқори эмас. Маҳаллий солиқларнинг улуши таҳлил этилаётган 
йилларда ўртача 35,7 фоизни ташкил этиб сўнгги йилларда камайиш тенденциясига эга 
бўлмоқда. Айланмадан олинадиган солиқнинг улуши 2017 йилда 21,9 фоизни, мол-мулк 
солиғининг улуши 2016 йилда 42,3 фоизни ташкил этган бўлса 2021 йилга келиб 
25,5 фоизга камайган. Маҳаллий бюджет даромадлари улушида мол-мулк солиғининг 
7 , 6 фоизни, айланмадан олинадиган солиқ 5,1 фоизни, ер солиғи 7,6 фоизни ташкил 
этган. Жадвал маълумотларидан кўришимиз мумкинки, давлат бюджети даромадларида 
(контингент) маҳаллий солиқларнинг улуши камайган. 
Бугунги кунда маҳаллий бюджетлар харажатларини ўз вақтида молиялаштириш 
мақсадида маҳаллий бюджетларга юқори бюджетлардан турли хил кўринишда молиявий 
ёрдам бериш тартиби амалиётга жорий қилган. Ушбу ҳолатни маҳаллий солиқлар ва 
йиғимларнинг етарли эмаслиги ва маҳаллий бюджетлар харажатларини қоплай 
олмаслигидан келиб чиқиб амалга ошириш чоралари сифатида эътироф этиш мумкин. 
Қуйидаги жадвалдан кўришимиз мумкинки, 2021 йилда олдинги йилларга нисбатан 
юқори бюджетдан бюджетлараро трансфертлар ажратилаётган ҳудудлар сони ортган. 
Республикамизнинг бир қатор ҳудудлари ўз харажатларини қоплаш учун бюджетлараро 
трансфертлар кўринишида молиявий ресурслар билан таъминланади.