Tarix fakulteti jahon tarixi kafedrasi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI
TARIX FAKULTETI


JAHON TARIXI KAFEDRASI

5120300 – Tarix (Jahon mamlakatlari bo‘yicha) ta’lim yo‘nalishi
20.89Eguruh talabasi
Imomaliyev Umidjonning
Jahon tarixi
FANIDAN
« Rus-Yapon urushi »
mavzusidagi
Mustaqil ta'lim
Ilmiy rahbar: R.Qodirova


Fаrg‘оnа shahri – 2022 – 2023 o‘quv yili
Rus-Yapon urushi
Reja:

1. 
   Kirish.
   
2. 
   Asosiy qism.
   

1. 
   Sovet-Yaponiya urushidagi Sovet qo'shinlarining jangovar tarkibi
   
2. 
   Sovet-Yaponiya urushida Yaponiya imperator armiyasining jangovar tarkibi
   
3. 
   SSSRning Yaponiyaga urush e'lon qilish to'g'risidagi Deklaratsiyasi (1945)
   
4. 
   Urushning boshlanishi
   
5. 
   Manchu operatsiyasi (1945)
   
6. 
   Koreya yarim orolidagi jangler
   
7. 
   Janubiy Saxalin operatsiyasi (1945) va Kuril amfibiya operatsiyasi
   
8. 
   Kuril orollariga tegishli bo'lish muammosi
   

3. 
   Xulosa.
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.
   

Kirish
SSSRning Yaponiya bilan urushi xavfi 1930 yillarning ikkinchi yarmidan beri mavjud edi. 29 iyul — 1938 yil 11 avgust Xasan ko'lida to'qnashuvlar bo'lib o'tdi va 1939 yil 11 maydan 16 sentyabrgacha MNR va Manchjou chegarasida Xalxin golda jang bo'ldi. 1940 yil 1-iyulda sovet uzoq Sharq fronti tashkil etildi, bu urush boshlanishining haqiqiy xavfini ko'rsatdi.Biroq, g'arbiy chegaralardagi vaziyatning keskinlashishi SSSRni Yaponiya bilan munosabatlarda murosaga kelishga majbur qildi. Ikkinchisi, o'z navbatida, shimolga (SSSRga qarshi) va janubga (AQSh va Buyuk Britaniyaga qarshi) tajovuz qilish variantlarini tanlab, tobora so'nggi variantga moyil bo'lib, o'zini SSSR tomonidan himoya qilishga intildi. Ikki mamlakat manfaatlarining vaqtincha bir-biriga mos kelishi natijasida 1941 yil 13 aprelda betaraflik to'g'risidagi Pakt imzolandi, uning 2-moddasiga binoan:agar ahdlashuvchi tomonlardan biri bir yoki bir nechta uchinchi kuchlar tomonidan harbiy harakatlar ob'ekti bo'lib chiqsa, boshqa ahdlashuvchi tomon butun mojaro davomida betaraflikni saqlaydi.
1941 yil 22 iyunda Germaniya va uning ittifoqchilari, Yaponiyadan tashqari, SSSRga qarshi urush boshladilar va o'sha yilning 7 dekabrida Yaponiya tinch okeanida urush boshlagan AQShga hujum qildi. Shu bilan birga, Yaponiya SSSRga qarshi tajovuz haqida hech qanday fikr qoldirmadi. Shunday qilib, ushbu kampaniyaning rejasi 1941 yil 2-iyulda taqdim etilgan, Manchuriyada yashirin safarbarlik amalga oshirilgan va Kvantung armiyasi ikki baravar ko'paygan[21]. Tashqi ishlar vaziri Matsuoka ishonganidek,"Yaponiya siyosati betaraflik shartnomasi yoki anti-Komintern shartnomasi bilan bog'liq bo'lmasligi kerak" [22]. Shu bilan birga, SSSR o'zining Sharqiy chegaralarini mustahkamladi va 1941 yil 15 sentyabrda Trans-Baykal frontini allaqachon mavjud bo'lgan uzoq Sharq frontiga yaratdi.
SSSRning og'ir ahvolidan foydalanib, Yaponiya 1941 yilda Saxalinning neft va ko'mir qazib olish bo'yicha imtiyozlaridan voz kechish to'g'risidagi kelishuvlarning bajarilishini e'tiborsiz qoldirdi, kelishuv faqat 1944 yil boshida amalga oshirildi. Nemislar bilan olib borilgan urush paytida SSSR Yaponiya bilan nafaqat uzoq Sharq armiyasining zaifligi, balki tinch okeani orqali Vladivostokga sovet bayrog'i ostida Lend-lizing etkazib berishni to'xtatish sababli qurolli to'qnashuvlardan qochishi kerak edi[15] (sovet tinch okeani navigatsiyasini to'ldirish uchun amerikaliklar SSSRga 90 ta kemani topshirdilar). Evropada urush tugashi va Yaponiyaning urush e'lon qilinishi o'rtasidagi interval, boshqa narsalar qatori, manchuriya bilan frontga transport vositalarini olib borish uchun ishlatilgan.
1944 yilning kuziga kelib Evropadagi vaziyat tubdan o'zgardi, Germaniya va uning sun'iy yo'ldoshlari allaqachon qulash arafasida edi. Yaponiya hukmron doiralari, ayniqsa Yalta konferentsiyasidan so'ng, AQSh va Angliya bilan sulhga erishish uchun sovet vositachiligi imkoniyatlarini tekshira boshladi.
1945 yil 4-11 fevral kunlari bo'lib o'tgan Yalta (Qrim) konferentsiyasida Gitlerga qarshi koalitsiya mamlakatlari rahbarlari-Stalin, Ruzvelt va Cherchill shartnoma imzoladilar, unga ko'ra SSSR Germaniya taslim bo'lganidan 2-3 oy o'tgach, ittifoqchilarga qarshi urushga kirishga va'da berdi.yap. Karafuto) va Kuril orollari, 1905 yil avgustdan keyin Yaponiya tomonidan qo'shib olingan.
1945 yil mart oyining o'rtalariga kelib, Yaponiya tinch okeanida yaxshi ish qilmadi va ular tinch okeanidagi harakatlarni qo'llab-quvvatlash uchun o'zlarining elita qo'shinlarini Manchuriyadan olib chiqishdi. Bu orada SSSR uzoq Sharqda qo'shinlar guruhini tuzishda davom etdi. 1945 yil 5 aprelda SSSR Yaponiyaga betaraflik shartnomasini uzaytirishni istamasligi to'g'risida xabar berdi. Bu Yaponiya tomoni uchun katta tashvish tug'dirdi, ammo SSSR yaponlarni betaraflik shartnomasi yana o'n ikki oy davomida amal qilishiga ishontirdi, chunki bu Pakt shartlari bilan belgilab qo'yilgan edi va yaponlar tashvishlanadigan hech narsa yo'q edi.
1945 yil 26 iyulda Potsdam konferentsiyasida qabul qilingan deklaratsiyada AQSh, Buyuk Britaniya va Xitoy Yaponiyaning so'zsiz taslim bo'lishini talab qilishdi va agar shartlar bajarilmasa, deklaratsiya "Yaponiyani er yuzidan yo'q qilish"bilan tahdid qildi. Xuddi shu yozda Yaponiya SSSR bilan vositachilik to'g'risida muzokaralar olib borishga urindi, ammo muvaffaqiyatsiz bo'ldi.
6 avgust kuni soat 08: 15 da Amerikaning b-29 bombardimonchisi Yaponiyaning Xirosima shahriga atom bombasini tashladi, bu dunyo tarixida birinchi marta yadro qurolidan foydalandi (ikkinchi atom bombasi 9 avgustda Nagasaki shahriga tashlandi). Sovet-rus tarixchisi va siyosatshunosi V. A. Nikonov, o'sha paytdagi SSSR tashqi ishlar xalq komissarining nabirasi V. M. Molotova shunday deb yozgan edi: "kunlarning oxirigacha Molotov bu bombalar Yaponiyaga emas, balki Sovet Ittifoqiga qarshi bo'lganiga amin edi: qo'rqitish, yadroviy shantaj qilish va imtiyozlar olish uchun cheksiz harbiy imkoniyatlarni namoyish etish. Moskvada ular urush juda tez orada tugashi mumkinligini aniq angladilar va unda qatnashmaslik SSSRning uzoq Sharqdagi urushdan keyingi tuzilishga ta'sir qilish qobiliyatini sezilarli darajada zaiflashtiradi. Darhol ijro etilishi kerak edi".