Tarixi (XIX asrningikkinchi yarmi XX asr boshlari)

General-gubernator qarorgohi. °
Toshkent. XIX asr qaruv tizimining quyi bosqichida volost
boshlig‘i, qishloq oqsoqoli, ovul boshlig‘i, xalq sudyalari va ularning yordamchilari, ariq oqsoqoli, mirob, о ‘nboshi, ellikboshilar kabi lavo- zimlarda yerlik aholi vakillari ish olib borgan.
1867-yilgi «Nizom» loyihasi asosida o‘troq aholi bir bosqichli tizim shaklida, ya’ni oqsoqolliklarga, chorvador aholi esa ikki bosqichli ti­zim ko‘rinishidagi volost va ovullarga birlashtirilgan. Har bir oqsoqollik 100-200 xonadon, ovul 100-200 o‘tov, har bir volost esa 1000-2000 o‘tovdan iborat holda tashkil qilinishi belgilangan.
0‘zingizni sinang!
Uyezdlar K. Palen -
1867-yilda . Oqsoqollik
1865-yilda ... Volostlar - ...
7-;— 0‘rta Osiyoning Rossiya imperiyasi tomonidan bo-
Mustamlakachilik olinishi bilan bir vaqtda uni kelgusida qanday
boshqaruvining xu- boshqarish va o‘z manfaatlari yo‘lida foydalanish
hal qilib borilgan. Shunga ko‘ra Turkiston o‘lkasi
bosib olingan davrdan boshlab to‘liq mustamlaka sifatida boshqaruv tartib- lariga asoslangan ma’muriy-hududiy birliklar va ulaming boshqaruv tar- tiblari joriy qilib borilgan. Uning asosiy maqsadi mahalliy aholini qattiq nazoratda va tobelikda ushlab turishga qaratilgan edi. Joriy qilingan bosh­qaruv tartiblari to‘liq ravishda harbiy tartiblarga asoslanib, o‘lkada imperi- yaning siyosiy va iqtisodiy hukmronligini o‘matishga qaratilgan edi.
0‘rta Osiyoda Rossiya imperiyasi hukumatining yana bir asosiy maq­sadi - bu imperiyaning markaziy rayonlaridan bu yerlarga aholini ko‘ehirib keltirib joylashtirish bo‘lgan. 0‘lka ma’muriyati ko‘ehirib keltirilgan aho- liga erkin yashashi va xavfsiz turmush keehirishi uehun yetarli imkoniyat- lar yaratib berishga harakat qildi. Ko‘ehirib keltirilganlar yerlar va kerakli mablagdar bilan ta’minlangan. Aholini ko‘ehirib keltirib joylashtirishdan yana bir maqsad bu o‘lkada mustamlakaehilik siyosatini amalga oshirishda qo‘shimeha tayaneh kuehlarga ega bo‘lish edi. Bu siyosat mahalliy aholini ruslashtirish imkoniyatlarini kengaytirishga qaratilgan tadbir bo‘ldi.
Turkiston odkasining ma’muriy-hududiy hodinishi va hoshqaruvi
; ;— 0‘rta Osiyoda bosib olingan hududlar ma’muriy ji-
Turldston 0 Ikasining h^tdan bodinib, ular todiq harbiy zobitlar qo‘l ostida ma’muriy-hududiy bodgan. 1877-yilda Toshkentda «Shahar nizomi» 0 mis 1 va joriy etilgan bodib, unga muvofiq shahar boshqaru-
-1- vi Dumaga odgan edi. Duma a’zolarining 1/3 qismi
Eski shahar qismidan, 2/3 qismi esa Yangi shahar qismi dan saylangan. Bunga koda shahaming 80 ming mahalliy aholisidan 21 ta deputat, 3900 nafari, asosan, ruslardan iborat aholidan esa 48 ta deputat qatnashgan. Sha- har xo‘jaligiga oid barcha ishlar Duma qo‘lida bo‘lgan. Dumaga rahbarlik qiluvchi shaxs general-gubernator tavsiyasi bilan harbiy vazir tomonidan tasdiqlangan.