Tarixiy geografiya fanining predmeti vazifalari

O’rta Osiyodagi tarixiy hududlar va qadimgi xalqlarning tarixiy geografiyasi.
Qadimgi Xorazm xakida gap ketganda ko’z ungimizda Amudarening kuyi xavzasi rayonlari-Korakolpogiston, Xorazm va Toshovuz viloyatlari keladi Bu kadimda bir butun yagona xudud, yaxlit madaniyat uchogi bulgan. Bu mas-kanda ilk Xorazm davlati tashkil topgan. Sugdiena ka-dimdi xozirgi Samarkand, Kashkadare, Navoiy va Buxoro viloyatlari xududida tashktl topgan. Miloddan avvalgi 6-4asrlarda Sugd erlari Eron Axamoniylariga eatta ja-rima tulab turuvchi tobe yurtlardan biri bulgan. Uning xalki Spitamen boshchiligida I Zulkarnayn lashkarlariga karshi mardonovor kurashgan Sugdiena miloddan avvalgi III asr urtalarida Yunon-Baktriya podsholigi tarkibida keyinrok esa, buyuk Kushonlar saltanati kul ostida ri-vojlandi. Milodiy eraning II asrida u Kang davlatiga karar edi. Uning bosh shaxri Samarkand Shark bilan Garbni iktisodiy jixatdan boglab turuvchi "buyuk ipak yuli"da Shark darvozasi rolini uynadi. Sugd savdogar-larining savdo faktoriyalari, karvonsaroy va kishlokla-ri Yettisuvda (Balxash, Sassik kul, Olakul, Jungariya olatovi va shimoliy Tyan`shan oraligida joylashgan) Sharkiy Turkistonda (xozirgi Sin`tszyan-uygur avtonom rayonidagi tarixiy viloyat), Xitoyning kator shimoliy viloyatlarida, xatto butun Sibir` viloyatlarida kad ku-tardi. Baktriya O`zbekistonning Surxondaryo viloyati, janubiy garbiy Tojikiston erlari, shimoliy Afgoniston tashkil etgan. Bu yurt xam uz vaktida Eron axamoniylariga tobe sifatida katta jarima tulardi Markaziy osiyoda birinchi bulib, I Zulkarnaynga buyin egdi. Bu xududda miloddan avvalgi IIIasrda Yunon-Baktriya davlati tashkil topdi. Bu yurtda miloddan avvalgi 8-7 asrlarda Kadimgi Baktriya podsholigi tashkil topdi. O`zbekiston xududidagi eng ka-dimgi shaxar shu yurtda shakllandi, Markaziy osiyo xududidagi voxa axolisi sugdiylar, xorazmiylar, baktriyaliklar, parkanlar, chochliklar nomi bilan yuritilib, ular yashagan voxalarni urab olgan dasht axolisi umumiy nom bilan saklar deb yuritilgan.
Sak eki skif nomi bilan atalgan dasht axolisi asosan chorvachilik bilan shugullangan. Avestoda Eron va Turon zamin axolisi xakida gap ket-ganda Amudarening chap soxilida yashovchi axolini dexkon-chilik bilan shugullanuvchi xalk,ung tomonda, ya``ni shi-molda yashovchi axolining asosiy mashguloti chorvachilik deb tushunilgan. Anu shu chorvadorlar turlar deb atalib, ularning yurti esa, Turon deb atalgan. Markaziy osiyoning ka-dimgi davri miloddan avvalgi 8 asrdan to 4 asrgacha bulgan tarixiy jaraenni uz ichiga oladi. Bu davr ikki boskichdan iborat. Uning birinchi boskichi miloddan avvalgi 8-4asrlarni kamrab oladi. Bu davr Markaziy osiyo tarixining arxeologik davriy tizimida ilk temir davriga tugri ke-ladi. Markaziy osiyo kadimgi dunesining ikkinchi boskichi esa, miloddan avvalgi 4 asr oxirlaridan to milodiy 4 asrgacha bulgan davrni uz ichiga oladi. Bu davr tarixi Markaziy osiyoda kuldorlik⁴ davlatlarining paydo bulishi, rivojlanishi va ularning inkirozga yuz tutishi bilan tavsiflanadi. Ka-dimgi dunening dastlabki boskichi-ilk temir davridir. Kishilik tarixida ilk temir davrining boshlanishi bi-lan yangi tarixiy zamon boshlanadi. Bu davr bilan boglik xolda jamiyat iktisodiy-ijtimoiy xaetida tub uzga-rishlar yuz beradi.