Tarixiy-madaniy obidalarni tiklash va restavratsiya qilish reja: Kirish Restavratsiya usullari Konservatsiya usuli

Tarixiy-madaniy obidalarni tiklash va restavratsiya qilish

REJA:

Kirish

1. 
   Restavratsiya usullari
   
2. 
   Konservatsiya usuli
   
3. 
   YAxlit restavratsiya
   
4. 
   Kogservatsiya usullari va materiallari
   

XULOSA

Foydalanilgan adabiyotlar

KIRISH

Binolarni butunlay buzilguncha restavratsiya qilish, odatda kam uchraydi. Bunday paytlarda restavratsiya qilishga shubha bo’lmasa ham, ko’riladigan oddiy primetiv chora-tadbirlar tufayli munozarashiladi va ishlar esa kerakli mablag’ yo’qligi tufayli orqaga cho’ziladi. Restavratsiyaga mo’xtoj yodgorlik, har xil sabablar tufayli ob-havo sharoiti, iqlim. zaxlik va boshqalar juda tashlab qo’yilgan ahvolga kelib qoladi. O’rtacha iqlimli sanoati rivojlangan davlatlarda tutun va zavod hamda avtomashinalar chiqindilari ko’pincha gips buyumlari, madaniy san’at asarlari va ayrim hollarda qurilishni o’zi ham ma’lum darajada ziyon etkazadi. Misrda binolarning fasad qismi saxrodan shamol olib keladigan qum bilan emiriladi, shu bilan birga xonadagi gips va tosh devorga ishlangan nakshlar ichkarida kichik namlik bo’lgani tufayli yaxshi saqlangan.

SHunday qilib yodgorlikni saqlanish darajasi bir vaqtning o’zida iqlim sharoiti va uni joyiga bog’liq bo’ladi.

Sovuq shamol esib turadigan tumanlarda, bino qismlari, shamolga teskari qismlarga nisbatan tezroq bo’ziladi. Havo sovuq yoki yomg’ir ta’siridan ajradib chiqadigan korbonat angidirid gazlari marmar haykallarni buzilishiga olib keladi. Tosh devorlar, atmosferadagi namliklarni shimishi va uni yoriqlarda muzlab hajmiy kengayishi natijasida, parchalanishga yo’liqadi. Ayniqsa sovuqni qumtosh va oxaktoshlarga ta’siri xavfli: buni g’ovaktoshlar, ya’ni, masalan vulkan tuflari, tuzikroq o’tkazadi. Lekin istalgan tosh, agar unda yoriqlar hosil bo’lsa, yoriqlarga suv kirishi natijasila sovuqdan zarar kurishi mumkin. Xarorati keskin va tez-tez o’zgaruvchan tumanlarda kun mobaynida, issiqlikni kam o’tkakzadigan tosh yuzalarida xarorat 50-70 S gachan qiziydi, shu vaqtning ichida toshni ichki qatlamlari xarorati o’zgarmaydi. Ustki qatlamni kengayishi uni parchalanishga olib keladi, sovuq olib keladigan oqibatlariga qarshi kurashishga qaraganda, bu erda qiyinroq bo’ladi.

Suv o’tkazmaydigan mumlardan foydalanib sovuq keltiradigan ofatlarni oldini olish mumkin. Uzoq mudatli va kuchli sovuq ta’sirida, muzga aylanishi mumkin bo’lgan namlikni ushlab qoladigan silikonlar har doim yaxshi effekt bermagan joyda, suvda eritilgan, mikrokristall mahsulotlar ishlatilsa ijobiy natijalar beradi.