Tarjima nazariyasi va amaliyoti fakulteti

ALISHER NAVOIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT O'ZBEK TILI VA ADABIYOTI UNIVERSITETI
TARJIMA NAZARIYASI VA AMALIYOTI FAKULTETI

2- kurs Jumayeva Sitora
Tarjima nazariyasi va amalyoti (nemis tili)

Kurs ishi
Mavzu: Nemischa - o'zbekcha tarjimalarda olmoshlarning berilishi

Bajardi: Jumayeva S.
Qabul qildi: Safarov O.
Mundarija: Kirish……………………………………………………………………………….3
I-bob. Nemis tilida olmoshlar haqida umimiy ma`lumot
1.1.Nemis tilida olmoshlar…………………………………………..……………...5
1.2. Nemischa –o`zbekcha tarjimlarda olmoshlar………………..……………...12
II-bob. O`zbek tilida olmoshlar haqida umumiy ma`lumot
2.1. O`zbek tilida olmoshning ma`no turlari …………………………………...18
2.2. O`zbek tiliga tarjima qilingan nemischa olmoshlarning qo`llanilishi ….….. 22
Xulosa ……………………………………………………………………………28
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………………………..29
Kirish
Kurs ishining dolzarbligi: Olmoshlar (die Pronomen) nemis tilida, boshqa har qanday tilda bo'lgani kabi, ob'ektni, xususiyatni, sifatni yoki shaxsni ko'rsatadigan nutq qismidir va ularni nomlashsiz almashtira oladi.
Olmoshlar shaxs, so‘roq, noaniq, inkor. Ushbu darsda biz nemis tilidagi shaxs olmoshi tizimini ko'rib chiqamiz.
Kishilik olmoshlari: qoidalar, talaffuz
Rus tilida bo'lgani kabi, nemis tilida ham uchta shaxs (1, 2 va 3) va ikkita raqam (birlik va ko'plik) mavjud. Shuni ta'kidlash kerakki, nemis tilida ham vaziyat tizimi mavjud - ularning to'rttasi bor. Quyidagi jadvalda Nominativ holatda olmoshlar ko'rsatilgan. E'tibor bering, "ihr" olmoshi (siz) bir guruh shaxslarga nisbatan "siz" deganda ishlatiladi. Agar siz birovga rasmiy ravishda murojaat qilmoqchi bo'lsangiz yoki xushmuomala bo'lishni istasangiz, rus tilida bo'lgani kabi, har doim katta harf bilan yoziladigan "Sie" (siz) olmoshini ishlatishingiz kerak. Eslab qoling! Shaxs olmoshlari ich, du, wir, ihr, Sie har doim shaxslarni bildiradi. Er, sie (she), es, sie (ular) shaxs olmoshlari shaxsni ham, predmetni ham anglatishi mumkin. Muayyan otni qaysi olmosh o'rnini bosishini bilish uchun siz otning jinsini bilishingiz kerak. Otlarning jinsi mavzusini keyingi darslardan birida ko'rib chiqamiz, ammo hozircha nutqning yana bir muhim qismi - fe'l haqida gapiraylik.
Bo‘lishsizlik olmoshlari inkor ma’nosini bildirgan olmoshlardir. Bular hech so‘zining o‘zi va shu so‘zning ba’zi so‘roq olmoshlari bilan birikishidan hosil qilinadi, hech so‘zi ayrim yoziladi. Bu olmoshlar egalik, kelishik qo‘shimchalari bilan qo‘llanadi: U hech kimni ko‘rmadi. Hech kimim yo‘q. Hech so‘zi yakka holda qo‘llanganda, ko‘pincha fe’llar oldida kelib, ravish vazifasini bajaradi (lekin butunlay ravish turkumiga o‘tmaydi): U hech qiynalmadi.