Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari 201 yil “ ” avgust “Iqtisodiyot asoslari”
Download 224,5 Kb.
|
Iqtisodiyot-asoslari-ishchi-dastur
- Bu sahifa navigatsiya:
- Jami: 58 40 18 22
- 3. FANNING NAZARIY MASHG’ULOTLAR MAZMUNI 1-mavzu. Iqtisodiyot
- 2-mavzu. Bozor va uning qonunlari. Bozor tushunchasi. Bozor aloqalarining ishtirokchilari
- 4- mavzu. Firma faoliyati va uni baholash
- 7-mavzu. Xonadon xo’jaligi
- 9-mavzu. Iqtisodiy o’sish
- 10-mavzu. Moliya va kredit
- 11-mavzu. Davlat va iqtisodiyot
- 12-mavzu. Aholini daromadlari
- 13-mavzu. Jahon xo’jaligi
- 4. FANNING AMALIY MASHG’ULOTLARI MAZMUNI Amaliy mashg’ulot №1 . Bozor va uning qonuniyatlari.Bozor aloqalarining ishtirokchilari.
- Amaliy mashg’ulot №2 . Tadbirkorlik.
- Amaliy mashg’ulot №4 . Menejment.
- Amaliy mashg’ulot №6 . Xonadon xo’jaligi.
- Amaliy mashg’ulot №8 . Iqtisodiy o’sish.
- Amaliy mashg’ulot №9 . Moliya va kredit.
- Amaliy mashg’ulot №10. Davlat va iqtisodiyot.
- Amaliy mashg’ulot №11. Aholi daromadlari.
- Amaliy mashg’ulot №12. Jahon xo’jaligi.
- 5. MUSTAQIL TA’LIM MAVZULARI.
- 5.2. Mustaqil ishni tashkil etishni shakli va mazmuni
- 6. TAVSIYA ETILADIGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 6.1. O’zbekiston Respublikasi qonunlari
- 6.2. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni va qarorlari
- 6.3.O’zbekiston Respublikasi Prezidenti asarlari.
- 6.4.Darsliklar va o’quv qo’llanmalar
3. FANNING NAZARIY MASHG’ULOTLAR MAZMUNI 1-mavzu. Iqtisodiyot Iqtisodiyot tushunchasi. Iqtisodiy faoliyat va uning maqsadi. Ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlar va ularning yuksalishi, ularni qondirish zarurligi. Ishlab chiqarish va uning turlari moddiy mahsulotlar va xizmatlarni ne’matlar sifatida yaratilishi, ularni taqsimlanishi, ayirboshlanishi va iste’mol etilishi, iqtisodiy resurslar, ularning tarkibi, ularni ishlab chiqarish omillariga aylanishi. Resurslar va yaratilgan ne’matlarni o’zlashtirilish usullari va mulkchilik shakllari, iqtisodiy munosabatlar. Ishlab chiqarish jarayoni, mehnat unumdorligi va uni belgilovchi omillar. Ishlab chiqarishni ixtisoslashuvi. Taqsimot va uning ahamiyati. Ayirboshlash shakllari. Pul va uning funktsiyalari. Iste’mol va uning turlari. Iqtisodiyotning asosiy ziddiyati va uni hal etish zarurligi va usullari. Iqtisodiy tizim, uning belgilari va turlari. Hozirgi iqtisodiy tizim bozor tizimi ekanligi, uning asosiy belgilari. Ne’matlarning ijtimoiy shakllari, natural va tovar shaklidagi ne’matlar, tovar ishlab chiqarish va uning belgilari.
Bozorning asosiy vazifalari. Bevosita va bilvosita bozor aloqalari. Bozor infratuzilmasi xaridor talabi. Ehtiyojni talabga aylanish sharti. Individual talab va bozor talabi. Tovar nafliligining talabga ta’siri. Naflilikni pasayish qonuni talab qonuni. Talabga ta’sir etuvchi omillar. Talabning elastikligi va uning koeffitsientini aniqlash. Elastik talabni bozor uchun ahamiyati. Tovar taklifi. Individual taklif va bozor taklifi, taklifning elastikligi va uni aniqlash. Elastik taklifning ahamiyati. Bozorda talab va taklifning muvozanatlashuvi va uning iste’mol va ishlab chiqarish uchun ahamiyati.
Biznes va uning mohiyati. Tadbirkorlik biznesning asosiy turi ekanligi. Ochik-oydin va yashirin biznes. Biznesning turlari. Bizneschilar va ularning turlicha bo’lishi. Asosiy va yordamchi biznes. Tadbirkorlik qobiliyati ishlab chiqarish omili sifatida. Tadbirkorlikning asosiy belgilari. Firma va uning maqsadi. Firmaning asosiy belgilari. Individual xususiy fikrli sherikchilikka asoslangan xususiy firma. Aktsionerlar jamiyatlari va ularning turlari. Xoldinglar va transmilliy korporatsiyalar. Tadbirkorlik riski, uning sabablari va asosiy turlari. Tadbirkorlarning riskka turlicha munosabatda bo’lishi. Biznesning axloqiy qoidalari.
Firma kapitali. Asosiy va aylanma kapital firmaning joriy xarajatlari. Doimiy xarajatlar va ularning tarkibi. O’zgaruvchan xarajatlar va ularga ta’sir etuvchi omillar. Xarajatlar va narxlar nisbatini daromadga ta’siri. Firmaning umumiy xarajati va daromadi. O’rtacha xarajat va daromad. Foydaning mohiyati, uni aniqlash usuli . Foyda tadbirkorlik daromadi sifatida. Foydaga xarajatlar va narxlarning ta’siri. 5-mavzu. Menejment Menejmentning mohiyati va zururligi. Boshqaruvning sub’ekti, ob’ekti va tashqi sharoiti. Menejerlar va ularning vazifalari. Menejerlar toifalari. Umumiy va funktsional menejment. Boshqarishning iqtisodiy, tashkiliy farmoyish va ijtimoiy ruhiy usullari. 6-mavzu. Marketing Marketingning mohiyati va asosiy qoidalari. Bozorning tanlanishi, bozor ko’lami va uni belgilovchi omillar. Marketingni firma tovarlari raqobatbardoshligini ta’minlashga qaratilishi. Bozor segmenti va uning asosiy belgilari va tanlanishi. Marketingda tovar strategiyasi. Tovar sifati va uning hayotiy tsikli. Tovarlar narxini belgilash. Narx strategiyasining asosiy talabi. Narx belgilash usullari, narxlar diversifikatsiyasi va uning ahamiyati. Reklama va uning asosiy talabi. Raqobat kurashida mudofaa va xujum. Raqobatga turlicha munosabat, raqobat usullari va ularni tanlanishi, firma raqobatbardoshligini ta’minlanishi.
Xonadon (uy) xo’jaligi iste’molchilar birligini tashkil etishi, uning asosiy belgilari va milliy xususiyatlari. Xonadon xo’jaligini iqtisodiyotning boshqa ishtirokchilari bilan munosabati. Xonadonlarning byudjet chegarasi va iste’moldagi tanlovini belgilovchi omillar. Jamg’arish motivlari (sabablari). Jamg’arishga moyillik koeffitsienti va uni aniqlash. Xonadonlarning investitsiya faoliyati. Xonadon investitsiyasining asosiy turlari. Inson kapitaliga investitsiyalar, ularning shakllari va ahamiyati.
Mehnat resurslari. Mehnat bozorining ishtirokchilari. Ish haqi, ish kuchi bozor qiymati (narxi) ekanligi, uning shakllari. Sof (netto) ish haqi. Ish haqi va mehnat unumdorligi. Mehnatga bozor talabi, uning ish haqi miqdoriga bog’liq bo’lishi. Ish haqi oshganda mehnatga talabni ortib borishining shart-sharoiti, mehnat taklifi va uning ish haqiga bog’liqligi. 9-mavzu. Iqtisodiy o’sish Milliy iqtisodiyot va uning mustaqillik uchun ahamiyati. Milliy iqtisodiyotning tub belgilari. Iqtisodiy o’sish. Yalpi ichki mahsulot (YaIM), nominal va real YaIM. YaIM ning mutloq va nisbiy o’sishi. Iqtisodiy taraqqiyot darajasi. Iqtisodiy o’sish turlari: ekstensiv (ser resurs) va intensiv (resurs tejam) iqtisodiy o’sish. Ekstensiv iqtisodiy o’sishning, cheklangan va istiqbolsiz bo’lishi. Intensiv iqtisodiy o’sishning zarurligi va uning shart-sharoitlari, iqtisodiy o’sish samaradorligi va uni baholash. Iqtisodiy o’sishning mehnat, moddiy-ashyoviy va kapital sig’imi, ularni kamaytirish zarurligi. TSiklli iqtisodiy o’sish. TSiklning mazmuni. TSiklning asosiy turlari. Retsessiya va iqtisodiy yuksalish iqtisodiy krizisning sabablari, undan chiqish yo’llari. O’zbekistonda krizisga qarshi chora-tadbirlar dasturi (2009-2012 y.y.) va uning ahamiyati. 10-mavzu. Moliya va kredit Iqtisodiyotning real va moliya sektori va ularning o’zaro bog’liqligi. Iqtisodiyotdagi pul oboroti va moliyani yuzaga kelishi. Moliyaning mohiyati va asosiy turlari. Korxonalarning korporativ moliyasi, uning manbalari. Jamoat tashkilotlari moliyasining xususiyatlari. Xonadon xo’jaliklari moliyasidagi daromadlar va xarajatlar. Xonadon moliyasida iste’mol va jamg’arish fondi. Byudjet - davlat moliyasining bosh bo’g’ini ekanligi, uning zarurligi. Byudjet daromadlarining asosiy shakllari. Davlat byudjetining iqtisodiy, ijtimoiy va boshqaruv xarajatlari. Moliyalashtirish va uning asosiy usullari. Banklar moliya institutlari sifatida. Banklarning vazifalari. Banklardagi pul oqimining shakllari. Bank depozitlari. Banklarning aktiv va passiv operatsiyalari. Bank kredit resurslari manbalari. Bank va nobank tashkilotlari krediti. 11-mavzu. Davlat va iqtisodiyot Davlatning iqtisodiyotdagi ishtiroki, uni boshqa ishtirokchilardan farqi. Davlatning asosiy iqtisodiy vazifalari: bepul ijtimoiy ne’matlarni aholiga yetkazib berish, iqtisodiyotni tartibga solish, milliy iqtisodiyotni himoyalash, tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartiblash, davlatni iqtisodiyotga aralashish me’yori: Davlat iqtisodiy siyosatining mazmuni, fiskal, monetor, bandlik daromadlar va tashki faoliyat borasidagi davlatning siyosati. 12-mavzu. Aholini daromadlari Bozor iqtisodiyotining ijtimoiy yo’nalishi. Ommaviy farovonlikni ta’minlashda bozor vositalari, davlat ijtimoiy siyosati va fuqarolik jamiyati institutlarining ishtiroki. Aholi daromadi, taqsimot qonuni va daromadlarni shakllanishi. Taqsimot bosqichlari. Ish haqi mehnatida, foydaning tadbirkorlik daromadi sifatidagi mohiyati. Divident va aktsiyalarning sotilish chog’idagi daromadi. Foiz shaklidagi daromad. Ijara puli daromad sifatida pensiya, nafaqa va stipendiyalar. Daromadlarning tabaqalashuvi va uning asosiy sabablari. Daromadlardagi tengsizlik. Aholini daromadlarga qarab tabaqalanishi. Boylar, o’rta hollar va kambag’allar toifasi. Kambag’allik sabablari, kambag’allikni chegaralash chora-tadbirlari.
Jahon xo’jaligining mohiyati. Xalkaro iqtisodiy aloqalarning zarurligi va asosiy shakllari. Jahon bozori va uning tarkibi. Jahon bozorining milliy bozordan farqi. Mehnat taqsimoti va davlatlararo savdo-sotiqning zarurligi. Taqqosiy afzallik qonuni, eksport va import tashqi savdo balansi. Valyuta munosabatlari, valyuta kursini belgilovchi omillar. Valyuta kursidagi o’zgarishlarni eksport va importga ta’siri, kapital chiqarish va kapital chiqarishni asosiy shakllari. Xorij investitsiyalari to’lov balansi va uning xolatini belgilovchi omillar. 4. FANNING AMALIY MASHG’ULOTLARI MAZMUNI Amaliy mashg’ulot №1. Bozor va uning qonuniyatlari.Bozor aloqalarining ishtirokchilari. Bozor va uning turlari. Talabga va taklifga ta’sir etuvchi omillar. Bozorda talab va taklifning muvozanatlashuvi va uning ist’emol va ishlab chiqarish uchun ahamiyati Amaliy mashg’ulot №2. Tadbirkorlik. Tadbirkorlikning asosiy belgilari va shakllari. Aktsionerlik jamiyatlari va ularning turlari. Xoldinglar va transmilliy koorporatsiyalar. Amaliy mashg’ulot №3. Firma faoliyati va uni baholash. Firmaning umumiy xarajati va daromadi.O’rtacha xarajat va daromad. Rentabellik-foydalilik darajasi, uni aniqlash usullari. Foydani maksimallashtirish va uning asosiy yo’llari. Firma investitsiyasi va uning asosiy manbalari. Firmaning barqarorlik reytingi. Bankrotlik. Amaliy mashg’ulot №4. Menejment. Boshqarishda axborotning ahamiyati. Ichki va tashqi axborotlar. Boshqarishning texnik vositalari. Jamoadagi nizolar va ularni bartaraf etish yo’llari Amaliy mashg’ulot №5. Marketing. Menejment bosqichlarini prognozlash, rejalashtirish va koordinatsiya (muvofiqlashtirish). Boshqaruv ishida strategik va operativ joriy qarorlarni qo’llanilishi. Amaliy mashg’ulot №6. Xonadon xo’jaligi. Xonadonlar ishlab chiqarish faoliyatining xususiyatlari. Xonadondagi mini biznesning barqarorligi va buning sabablari. Xonadonlar jamg’armasi va uni belgilovchi omillar. Amaliy mashg’ulot №7. Mehnat. Mehnatga talab va taklifning muvozanatlashuvi. Ishsizlik va uning sabablari. Ishsizlik turlari: friktsion tarkibiy, yashirin, mavsumiy va umumiy ishsizlik. Ishsizlik va to’la bandlik darajasi.
Yalpi ichki mahsulot (YaIM), nominal va real YaIM. YaIM ning mutloq va nisbiy o’sishi. Iqtisodiy taraqqiyot darajasi. Iqtisodiy o’sish turlari: ekstensiv (ser resurs) va intensiv (resurs tejam) iqtisodiy o’sish. Ekstensiv iqtisodiy o’sishning, cheklangan va istiqbolsiz bo’lishi. Intensiv iqtisodiy o’sishning zarurligi va uning shart-sharoitlari, iqtisodiy o’sish samaradorligi va uni baholash. Amaliy mashg’ulot №9. Moliya va kredit. Pul krediti, kommertsiya krediti va lizing. Bank foizlari, ularga ta’sir etuvchi omillar. Davlat banklarining asosiy vazifalari. Iqtisodiyotni monetizatsiya darajasi. Kommertsiya (tijorat) banklarining vazifalari, ular kapitalini shakllanish manbalari, kommertsiya banklari faoliyatining asosiy tamoyillari. Amaliy mashg’ulot №10. Davlat va iqtisodiyot. Davlat tomonidan tartiblashnint yuridik, ma’muriy va iqtisodiy vositalari. Davlat soliqlari subsidiyalari va litsenziyalarini iqtisodiyotni tartiblashdagi roli. Moliyaviy sanatsiyalar pul muomalasini tartiblashning ahamiyati, iqtisodiyotning davlat sektori, uning tarkibi va vazifalari. Amaliy mashg’ulot №11. Aholi daromadlari. Aholi turmush darajasi. Nominal va real daromadlar. Real daromadga ta’sir etuvchi omillar. Aholi iste’mol xarajatlari va unga xos qonunlar. Xarajatlar tarkibidagi ijobiy siljishlar farovonlik alomati bo’lishi. Aholi jamg’armalarini kelajakdagi farovonlikka qaratilishi. Turmush sifatining ko’rsatkichlari inson kamoloti indeksi. Amaliy mashg’ulot №12. Jahon xo’jaligi. Ish kuchi migratsiyasi, uning sabablari va asosiy shakllari. Xalqaro iqtisodiy integratsiya va uning bosqichlari. Integratsiyaning yangi shakli. Iqtisodiyotning globallashuvi va milliy iqtisodiyotlar globallashuvining ijobiy va salbiy jihatlari. 5. MUSTAQIL TA’LIM MAVZULARI. 1. Bozor va uning turlari. 2. Tadbirkorlik biznesning asosiy turi. 3. Ishlab chiqarish jarayonining iqtisodiy mazmuni. 4. Boshqarishning iqtisodiy, tashkiliy farmoyish va ijtimoiy ruhiy usullari. 5. Marketingni firma tovarlari raqobatdoshligini ta’minlashga qaratilishi. 6. Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishning maqsadi, vazifasi, asosiy shakllari va usullari. 7. Ishsizlik, uning sabablari va turlari 8. Iqtisodiy salohiyatdan samarali foydalanish, O’zbekistonning milliy boyligi va uni o’sishi. 9. O’zbekistonda yangi xo’jalik shakllarini rivojlanishi. 10. Moliyaning mohiyati va asosiy turlari 11.Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartiblash, davlatning iqtisodiyotga aralashuvi 5.2. Mustaqil ishni tashkil etishni shakli va mazmuni Ushbu fanni yaxshi o’zlashtirish uchun talabalar bozor iqtisodiyotining qonuniyatlarni maqsadga muvofiq bo’ladi. Internet va shu kabi boshqa manbalardan eng so’nggi iqtisodiy yangiliklarni hamda respublikamizdagi ijtimoiy va iqtisodiy sharoitiga oid xulosalar chiqarish asosida seminar darslarga tayyorlanish, shuningdek, talabalarning referatlar yozishi ko’zda tutiladi. 6. TAVSIYA ETILADIGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 6.1. O’zbekiston Respublikasi qonunlari
6.2. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni va qarorlari
6.3.O’zbekiston Respublikasi Prezidenti asarlari.
6.4.Darsliklar va o’quv qo’llanmalar
5.6. Qo’shimcha adabiyotlar
Z.Ya.Xudoyberdiev, T.Tojitdinov. Internet saytlari:
Download 224,5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling