Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo’yicha Direktor o`rinbosari
Dars bosqichlarining mazmuni
Download 1.88 Mb.
|
Tasdiqlayman
- Bu sahifa navigatsiya:
- MAVZU: SO’ZLARNING MANODOSHLIGI, SHAKLDOSHLIGI, ZID MA NOLILIGI. REJA
- 3. O’quvchilarning bilimini tekshirish
- TAYANCH IBORALAR
- Bilib oling: Manodosh sozlarni
- 5. Yansi mavzuni mustahkamlash.
- 6. Uyga vazifa
- 1.Mavzu: SO’ZNING HISSIY TA’SIRIY JIHATDAN NUTQDAGI O’RNI. 2. Dars turi
- 6. Darsda qollaniladigan nazorat turlari;
- 8. Darsni otish joyi
- 10. Kerakli bilimlar doirasi
Dars bosqichlarining mazmuni. 1. Tashkiliy qism: O’qituvchining o’quvchilar bilan salomlashishi, davomatini aniqlash, o'quv xonasining tozaligi va o’quvchilarning mashg'ulotga tayyorganligini tekshirish. 2. O'qituvchinbing kirish so'zi: Bu bosqishda, o’qituvchi o'tiladigan yangi mavzu nomi, dars o'tish rejasi bilan o’quvchilarni tanishtiradi. MAVZU: SO’ZLARNING MA'NODOSHLIGI, SHAKLDOSHLIGI, ZID MA NOLILIGI. REJA: 1. Mo'nodosh so'zlar. 2. Shakldosh so 'zlar. 3. Zid ma 'noli so 'zlar. Oqituvchi o’quvchilar diqqatini yangi mavzuga jalb etishi va ularni o'zlashtirishga tayyorlashi kerak.
1. Metafora nima? 2. Qanday hollarda mo’onimiya hodisasi ro’y beradi? 3. Sinekdoxa va vazifadoshli deganda nimani tushunasiz? 4. Yangi mavzuni tushuntirish:
Masalan: uzoq-yaqin, do'st-dushman, oq-qora, yerga urmoq—ko'kka ko'tarmoq kabi. 1-mashq. Gaplarni o'qing, sinonim so'zlarning ma'nosi va ma'no nozikliklarini tushuntiring. 1. G’azal ham bo'lurmi buncha dilrabo, Bunchalar serishva, bunchalar sernoz. (E.V.) 2. Lekin general unga parvo qilmay ochiq yuz, tavassum bilan kapitanni chaqirdi. (Sh.) 3. Endilikda boya o'ylamagan o'ylarini, insofij adolat, diyonat, halollik va yaxshilik to'g'risidagi o'ylarini ro'yobga chiqarish lozim edi. (O.Yo.) 4. Hamisha shimday vaxtli, farog'atda yashashimga yuragim bovar qilmaydi.(Sh.) 5. Bechora qizim! Sho'rlik qizim. (U.U.) 6. Kokili gul, ko'ylagi nur vahorning quchog'ida yayra, yashna, qanot qoq. (Yashin.) 7. Unganman qip-qizil vahor qo'ynida, g'am-alam, qayg'uga ulfat emasman. (Yashin) 2-mashq. Avval shakldosh, keyin ko'p ma'noli so'zlarni ko'chiring, ularning farqini shu so'zlar ishtirokida tuzgan gaplaringiz asosida sharhlang. Asir, bog', yoz, chang, yozmoq, quloq, ot, bosh, toy, oshiq, ko'k, qirq, qo'y, lab, oylik.
Matnni o'qing. Shakli va ma'no munosavatlariga ko'ra farqlanuvchi so'zlarning ma'nosi va qo’llanish maqsadini izohlang. Mirzo Bobur yoshligidanoq ziyrak bola bo'lib o'sibdi. Kunlardan bir kun Umarshayx saroy a'yonlari bilan qasrda o'ltirgan ekan, bir kabutar uchib kelib ayvon peshtoqiga ko’nibdida, “g'ulu-g'ulu-g'ulu” qilaveribdi. Umarshayx a'yonlaridan Kabutar ne deydure deb so'rab qolibdi. Anchadan buyon urush ko'rmay qilichlari qonsirab qolgan a'yonlar: Oliyxazrat, kabutar qilichlarni qindan sug'urmoq kerak deydur, — deb javob berishibdi. Gapga aralashmay bir chekkada jim o'ltirgan Mirzo Bobur: “Yo'q kabutar unday demaydur. Bobo qovun sayliga chaqiribdur. Jonivor shu xushxavarni keltiribdur” — debdi. Umarshayx kabutarni tutib keltirishni buyuribdi. Kabutani tutib kelib, oyog'idagi mis xalqani olib qarashsa, ichidan bir xat chiqibdi. Xatda: “Oliyhazrat, qovun ayni pishdi. Kelib qo'l urib bersalar” — deb yozilgan emish. Mirzo Boburning gapi to'g'ri chiqqanidan xayratga tushgan Umarshayx o'g'lidan: “Mirzoning bunchalik bilag'on va topqirligiga bois nedur?” — deb so'rabdi. “Ota,— debdi Bobur. — “Bu kabutarga e'tibor qilmadingiz. O'tgan yili ham qovun sayli xushxavarini xuddi mana shu jonivor xavar qilg'on erdi, kaminaning ko'zi kabutarning o'ng qanotidagi qora xolga tushgan zaxoti ani tanidim va shu so'zni taxmin o’dim”, — deb javob beribdi. Yosh Mirzoning xushyorligi, topqirligiga qoyil dolgan Umarshayx a'yonlariga qarab: “qilichni emas, aql-idrokni ishga solmoq, lozimdir. Havar qilinglar, varcha qovun sayliga otlansin”, — deb buyuribdi. 5. Yansi mavzuni mustahkamlash. Bu bosqichda o ‘qtuvchi o’quvchilarning bilim doirasini kengaytirib, yangi mavzuni mustahkamlash uchun quydagi usullardan foydalanadi: Frontal savollar. 1. Qanday so‘zlar ma 'nodosh so’zlar deb ataladi? 2. Qanday so'zlar shakldosh so’zlar deb ataladi? 3. Qanday so'zlar zid ma'noli so'zlar deb ataladi? Dars yakuni: - O 'qituvchi o'tgan yangi mavzu b'oyicha tushunmagan savollarga javob beradi, darsni mustahkamlashdagi o’quvchilar javobini muhokama qilib, o’quvchilar bilmini vaholaydi va darsniyakunlaydi. 6. Uyga vazifa: A. Raflyev. N.G’ulomova. Ona tili va adabiyoti. Kasb- hunar kollejlari uchun darslik. “Sharq” NMAK 2002 yil. O’qituvchi uchun adabiyotlar: A. Asosiy: 1. A. Raviyev. N. G’ulomova. Ona tili va adabiyoti. Kash - hunar kollejlari uchun darslik “Sharq” NMAK 2002 y. 2. G’Abdurahmonov. H.Rustamov. Ona tili 10-11 sinflar uchun darslik. Toshkent “O’qituvchi”1998yil.
1. G’.Abdurahmonov va boshqalar. Hozirgi o 'zbek adabiy tili. Oliy o 'quv yurtlari studentlari uchun qollanma. Toshkent «O’qituvchi» 1981 y. 2. Nurmonov, N. Mahmudov, A. Sobirov, Sh.Yusupov. Hozirgi o 'zbek adabiy tili. Akademik litseylarning 3 - bosqich talavalari uchun darslik. Toshkent A. Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti 2003 y.
1. Frontal savollar. 2. Test savolliklari. 3. Mustaqil ishturi 7. Dars maqsadlari: A) Talimiy maqsad; Nazariy bilimlarni egallash va mustaxkamlash. So'zning hissiy-ta'siriy jihatdan nutqdagi o'rni haqida ma'lumot. Ijobiy bo’yoqdor sozlar haqida ma'lumot berish. Salbiy bo'yoqdor so'zlar haqida malumot berish. B) Tarbiyaviy maqsad; o’quvchilarda namunali savodxonlik ko'nikmalarini shakllantirish. Amaliy faoliyatda be’taraf bo'yoqli so'zlarni to’g'ri qo’llay bilish. o’quvchilardagi axloqiy va estetik tushunchalar asosida so'zlash ko'nikmasini yanada rivojlantirish. V) Rivojlantiruvchi maqsad; So'zning nutqdagi o'rni haqida kengroq bilish. Salbiy bo'yoqdor so'zlar va ijobiy bo'yoqdor so'zlarni bexato qo'llay olish ko’nikmasini rivojlantirish. o’quvchilarning namunali yozma va og'zaki nutqini shakllanishini o'stirish. Nutqiy faoliyat chog'ida mavzuga ijodiy yondoshish malakasini rivojlantirish. o’quvchilarning mantiqiy fikrlashini rivojlantirish. 8. Darsni o'tish joyi: ____________________ 9. Darsning didaktikasi: A. Fandagi mavzular aro bog'lanish; Mavzu: Nutqda so'zni to'g'ri tanlash me'zonlari. Bir ma'nolilik va ko'p ma'nolilik, bu holatlarni lug'atlardan topa bilish. B. Fanlararo bog'lanish; Adabiyot. Mavzu: “Adabiyot so'z san'ati”. Nutq madaniyati. Mavzu: «Nutq odobi». V. Hayot bilan bog'lash: Mavzuni meditsina tarixidan oldin olgan bilimlar asosida Nutq odobi haqida. - Turli munosavatlarni ifodalashda til vositasidan foydalanish .
Be’taraf sozlarning nutqda qo'llanishi. Bo'yoqdor so'zlarning nutqdagi o'rni. 11. Darsni jihozlash: Slayd, kodoskop. Be’taraf so'zlar, bo'yoqdor so'zlar’ jadvali, tarqatma test va savollar, adabiyotlar. DARSNING XRONOLOGIK XARITASI.
12. DARSNING TEXNOLOGIK XARITASI.
13. O’qituvchi uchun adabiyotlar: Download 1.88 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling