Tashkent State Transport University Volume 3

Tashkent State Transport University 
Volume 3 | TSTU Conference 2 | 2022
The Constitution of the Republic of Uzbekistan 
is the Glorification of Human Dignity, the 
Guarantee of Our Free and Prosperous Life 
O‘zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi - 
inson qadrini ulug'lash, erkin va
farovon hayotimiz kafolati 
 
 
 
 
 
309
 
December 1 
https://tstu.uz/ Republican Scientific and Practical Conference 
Shu bilan birga xorijiy davlatlarning ba'zi konstitutsiyalarida xorijliklarga 
siyosiy boshpana berish masalasi ham nazarda tutilgan. Germaniya va Italiya
Konstitutsiyalarini bunga misol qilib qolsak bo’ladi.
Fuqarolik tizimida siyosiy boshpana so'rash huquqi alohida o'ringa ega.
Oʻzbekistonda siyosiy boshpana oʻzining fuqaroligi boʻyicha mansub davlatda 
yoki doimiy yashash joyida ijtimoiy-siyosiy faoliyati, diniy e’tiqodi, irqiy yoki milliy 
mansubligi uchun ta’qib qilinayotgan yoki ta’qib qilishning jabrlanuvchisi boʻlishiga 
real tahdiddan, shuningdek хalqaro huquq normalarida nazarda tutilgan inson 
huquqlari buzilishining boshqa holatlaridan boshpana va himoya izlayotgan 
shaхslarga va ularning oila a’zolariga beriladi. Siyosiy boshpana olish huquqi 
ko'pgina davlatlarning qonunchiligida o’z ifodasini topgan. Misol uchun, Italiya 
Konstitutsiyasining 10-moddasida "O'zining mamlakatida demokratik huquq va 
erkinliklardan foydalanish imkoniyatidan mahrum bo'lgan chet el fuqarolari qonunda 
belgilab qo'yilgan shartlar asosida siyosiy boshpana olish huquqiga ega" deb 
ta’kidlangan. Shuningdek, GFR Asosiy Qonunining 16-moddasiga ko’ra, ” O'zining 
siyosiy dunyo qarashlari uchun ta'qib qilinayotgan shaxslar siyosiy boshpana olish 
huquqidan foydalanishlari mumkin".
Demokratik Konstitutsiyalarda ekstradatsiya masalasi muhim ahamiyat kasb 
etadi. Ushbu holatni ko’proq xalqaro shartnomalarda uchratishimiz mumkin. Misol 
uchun, 1991- yilgi Sloveniya Konstitutsiyasining 47-moddasiga binoan “Sloveniya 
fuqarosi chet el davlatlariga berilishi mumkin emas. Chel ellik fuqarolar esa faqat 
xalqaro shartnomalarda nazarda tutilgan hollardagina berilishi mumkin”.
Yangilanayotgan O’zbekiston 
Konstitutsiyasining 22-moddasida 
esa 
quyidagicha bayon etilgan: “O’zbekiston Respublikasi fuqarosi tashqariga chiqarib 
yuborilishiga yoki boshqa davlatga berilishi mumkin emas”.
4.Xulosa. Xulosa qilib aytganda, fuqarolik bu jamiyatda shaxs maqomini 
belgilaydigan muhim konstitutsiyaviy-huquqiy institut hisoblanadi va davlat 
tomonidan tartibga solinadi. Chunki shaxs ushbu huquqqa ega bo’lgach, fuqaro va 
davlat o’rtasida ma’lum munosabatlar o’rnatiladi. Shaxs fuqarolikka ega bo’lish 
orqali ma’lum bir huquq va erkinliklarga ega bo’lish bilan qatorda burch va 
majburiyatlarni ham o’z zimmasiga olishi kerak. O’zbekiston Respublikasida 
fuqarolik huquqi tushunchasi nafaqat qonun hujjatlari, balki Konstitutsiyamizda ham 
alohida bob ajratilganligini ko’rishimiz mukin. Konstitutsiyaga o’zgartirish kiritish 
bo’yicha kelib tushgan 200 mingga yaqin taklif va tavsiyalar 
ichida ushbu sohaga oid normalarni ham o’zgartirishga oid 
tavsiyalar ham kelib tushganligini va takliflar qonun loyihasiga 

---