Ҳукм — мантиқий билишнинг шундай фикрий шаклики, унда борлиқдаги муайян предмет ва ҳодисалар, улар ўртасидаги боғланиш ва алоқадорликлар ҳақида тасдиқ ёки инкор фикр ифодаланади. - Ҳукм — мантиқий билишнинг шундай фикрий шаклики, унда борлиқдаги муайян предмет ва ҳодисалар, улар ўртасидаги боғланиш ва алоқадорликлар ҳақида тасдиқ ёки инкор фикр ифодаланади.
- Ҳукм – фикрнинг шундай шаклики, унинг ёрдамида тушунчаларнинг ҳақиқатга мослиги тасдиқланади ёки инкор этилади.
- Хулоса чиқариш - мантиқий билишнинг шундай шаклики, унда бир ёки бир неча ҳукмлар асосида янги ҳукм — янги фикр ҳосил бўлади.
Хулосалаш инсон мантиқий билиш босқичининг юқори шаклидир. Шундай қилиб, инсоннинг билиш жараёни ҳиссий билиш шакллари: ҳис этиш, сезги, идрок ва тасаввурлардан бошланиб, ақлий билиш шакллари: тушунча. хукм ва хулоса чиқариш шаклларида тафаккурда қайта ишланиб, билишнинг «қуйи» босқичидан, «юқори» босқичи томон кўтарилиб боради. Хиссий ва аклий билиш, билиш жараёнининг бир-биридан ажралмас икки боскичи бўлиб, уларнинг бирини ролини ошириб юбориш ва абсолютлаштириш мумкин эмас. Хиссий билиш берган далилларсиз аклий билишнинг бўлиши мумкин бўлмаганидек, аклий билишсиз нарса ва ходисаларнинг мохиятини билиб булмайди. Хиссий ва аклий билиш, билиш жараёнининг бир-биридан ажралмас икки боскичи бўлиб, уларнинг бирини ролини ошириб юбориш ва абсолютлаштириш мумкин эмас. Хиссий билиш берган далилларсиз аклий билишнинг бўлиши мумкин бўлмаганидек, аклий билишсиз нарса ва ходисаларнинг мохиятини билиб булмайди. Илмий билиш факт ва далилларга, уларни қайта ишлаш, умумлаштиришга асосланади. - Илмий билиш факт ва далилларга, уларни қайта ишлаш, умумлаштиришга асосланади.
- Илмий факт ва далиллар тўплашнинг ўзига хос узиллари мавжуд бўлиб, уларни илмий билиш методлари дейилади.
- Билишнинг бош вазифаси ҳақиқат излашдир.
- Ҳақиқат, бу – бизнинг дунё тўғрисидаги билимларимиз ва тасаввурларимизнинг дунёнинг ўзига, объектив реалликка мувофиқ келишидир.
Do'stlaringiz bilan baham: |
