kúshi elektromagnit birliginiń
elektrostatik birligine qatnası jaqtılıq
tezligine teńligin (3-10°sm/s) taptı. K.
Maksvell elektromagnit maydan
túsinigin rawajlantirdi, jaqtılıq da
elektromagnit tolqınnan ibarat, degen
teoriyanı jarattı. Italyan alımı A. Bartoli
bolsa 1876 -jılda jaqtılıq basımınıń
termodinamik tiykarın jarattı. 1899 -jılda
P. N. Lebedev birinshi bolıp tájiriybe jolı
menen jaqtılıq basımın anıqladi. 1888-
jılda G. Gers vakuumda tarqalıp atırǵan
elektromagnit maydandıń tezligi jaqtılıq
tezligine teń ekenligin anıqladi hám J.
Maksvell teoriyasın tájiriybe jolı menen
tasdikladi.
Jaqtılıqtıń modsalar menen
tásirlashuvini 19 -ásir 90 -jıllarında júdá kóp
ilimpazlar, atap aytqanda, nemis alımı E. Drude, G.
Gelmgols hám G. A. Lorents tekserdiler.
Lorents element hám jaqtılıqtıń
elektromagnit teoriyasın jarattı. Sol
teoriya tiykarında optikalıqadagi qatar
hádiyselerdi, jaqtılıqtıń dispersiya
hádiysesi, dielektrik sińiriwshilik, Y dıń
elektromagnit tolqın uzınlıǵı X ga baylanıslı
bolıwı hám hokozolarni tekseriw hám
túsindiriw múmkin boldı. Klassik
elektron teoriya ayırım optikalıq hádiyselerdi
túsintirip bere almadı hám teoriya
nátiyjeleri tájiriybe nátiyjelerine, mas, tolıq
qara deneniń issiklik nurlanıwı spektrida
energiya bólistiriwi hám basqalarǵa uyqas
kelmey qaldı. Bunday qıyınshılıqtı jónge salıw
qılıw ushın M. Plank jaqtılıqtıń kvant
teoriyasın jarattı (1900). O. dıń keyingi
rawajlanıwı kvant mexanika teoriyaleri
menen baylanıslı. Fotoeffekt hádiysesi ushın
Do'stlaringiz bilan baham: |
