Tdiu samarqand filiali Iqtisodiy ta’limotlar ta’rixi fanidan oraliq nazorat savollar javoblari

alohida-alohida o’rganishmoqda.
14. Yunon faylasuflari: Gomer, Ksenofont, Suqrot. Iqtisodiy qarashlari.
Gomer (Homeros) — yunon shoiri. Uning hayoti haqida aniq maʼlumotlar yoʻq. Turli davrlarda yaratilgan tadqiqotlarda uning yashab oʻtgan davrini mil. av. 12-asr bilan 7-asr oraligʻida deb koʻrsatiladi. G.ning soʻqir boʻlgani, oʻz asarlarini baxshilar kabi ogʻzaki aytgani maʼlum. Ularni kim, qachon yozib olgani aniq emas. Gomerga nisbat berilgan asarlar koʻp, ammo gomershunoslar kup tortishuvlardan keyin fakat 2 asarni — „Iliada“ va „Odisseya“ Gomerniki deb tan olishgan.


Ksenofont «Daromadlar to‘g‘risida» asarida Afina davlatining iqtisodiy holatini tahlil qilib uni yaxshilashning uch yo‘lini tavsiya etadi:
1) xorijiy kishilardan olinadigan soliqni ko‘paytirish, ulaming Afinaga kelishini rag‘batlantirish;
2) Kumush qazib olishni kengaytirish;
3) Qullar savdosini tashkil etish.

Suqrot yoki Sokrat (yun.: Σωκράτης taxminan mil. av. 470–mil. av. 399) qadimgi yunon faylasufi boʻlgan. U falsafada toʻntarilish yasagan Suqrot metodi muallifidir. Xususan, Suqrot pedagogiyaga ham falsafiy yondashuv olib kirgan, bunda muallim oʻquvchining oʻzi eng yaxshi javobga kelishi uchun uni yoʻnaltiruvchi savol-javobga tutadi. Suqrot Gʻarb falsafasiga hamda uning asoschilari - Aflotun va Arastuga katta taʼsir oʻtkazgan, deb hisoblanadi
15. Nobel mukofoti laureatlari ilmiy ishlarining ahamiyati.


Bu, har yili buyuk ishlar, katta ixtirolar, jamiyat taraqqiyoti yoxud madaniyatiga salmoqli hissa qo‘shgan kishilarga beriladigan xalqaro mukofotdir. Ushbu mukofotni shvetsiyalik olim, dinamit ixtirochisi Alfred Nobel ta’sis etgan. A.Nobelning 1895-yili 27-noyabrda qoldirgan vasiyatiga ko‘ra, vafotidan keyin undan qolgan mablag‘ asosida 1900-yili Nobel jamg‘armasi tashkil etilgan. Alfred Nobelning vasiyatiga ko‘ra, moddiy tarafdan quvvatlanib, 1895-yilda tatbiq etilgan quyidagi besh yo‘nalish bo‘yicha mukofotlar mavjud:
- fizika
- kimyo
- fiziologiya va tibbiyot
- adabiyot
- jahonda tinchlik o‘rnatish ishlari bo‘yicha harakatlar uchun.

16. Aristotel “Xrimstika”ga qanday ta’rif bergan?

Xrematistika bu yirik savdo yo‘li bilan boylik orttirish mahoratidir. Aristotelning qayd qilib o‘tishicha, bunday boylik orttirish maqsadiga erishishning cheki bo‘lmaydi. Bunday maqsad - boylik va pul topishdir (shu boisdan uning chegarasi yo‘q). Ekonomikadan farqli ravishda, xrematistika zarur hisoblanmaydi va tabiat qonunlariga zid, deb ko‘rsatiladi. Shundan kelib chiqqan holda, Aristotelning xitob qilishicha, «ekonomika maqtovga sazovor, xrematistika esa - tanbehga».
17. Qadimgi Rim iqtisodchilardan biri Varron Uning asosiy asari qanday?
Atoqli Rim yozuvchisi va olim Mark Terensiy Varron (m.av. 116— 27) xalq xo‘jaligida dehqonchilik va chorvachilikni asosiy tarmoq 34 i % \ W -it hisobladi. U «Qishloq xo'jaligi to‘g‘risida» degan asarida o‘zining iqtisodiy qarashlarini bay on etdi. Chorvachilikka katta e’tibor berib, bozor sharoitida uni eng foydali tarmoq, deb bildi.
18. Pul nazariyasi.
Pul nazariyasi erkin raqobat vujudga kеlgan davrdan ancha oldin paydo bo’lgan bo’lib, ko’p asrlik tariхga ega.mеtallistik, nominalistik va miqdoriy pul nazariyalari mavjud.Pulning mеtallistik nazariyasi kurtaklari qadimgi antik davrda paydo bo’la