33. Modda zarrachalaning korpuskulyar-to’lqin dualizmi. Lui De Broyl gipotezasi.
Mikrozarracha (yoki elektromagnit nurlanishning) bir yo’la ikkita hususiyatga ega bo’lishi – zarracha va to’lqin ko’rinishda bo’lishi korpuskulyar-to’lqin dualizmi deb ataladi.
Elektromagnit nurlanishning chastotasi oshishi bilan uning korpuskulyar xususiyati namoyon bo’lishi kuchayadi.Radioto’lqinlar korpuskulyar xususiyatga ega bo’lmaydi.
Yorug’lik va rentgen nurlari bir xil sharoitlarda to’lqin xususiyatini(difraksiya,interferensiya)boshqa sharoitlard – korpuskulyar (fotoeffekt, yorug’lik bosimi) xususiyatni namoyon etadilar
Qattiq nurlanish o’zini amalda fotonlar oqimi sifatida namoyon etadi.
Korpuskulyar- to’lqin dualizmi – moddaning universal xususiyatidir.
Korpuskulyar-to’lqin dualizmi faqat mikroobyektlar uchun sezilarli tarzda namoyon bo’ladi.
Lui de Broyl gipotezasi(1924yil)
Elektron va moddalarning istalgan boshqa zarrachalari korpuskulyar va to’lqin xususiyatiga ega bo’ladilar.
Korpuskulyar xususiyatlar – E energiya va p impuls.
To’lqin xususiyatlar – chastota va to’lqin uzunligi.
Korpuskulyar va to’lqin xususiyatlari orasidagi bog’lanish:
De Broyl to’lqini:
34. Devisson va Jermer tajribasi. Feynman va Yensenning tajribalari.
* Mikrozarrachada to’lqin xususiyatini kuzatilishi klassik mexanikaning muhim tushunchasi- zarrachaning trayektoriya tushunchasidan voz kechishga to’g’ri keldi.
* Klassik tasavvurlarga asosan,zarracha trayektoriya bo’yicha harakatlanganda, har bir vaqt momentida fazoning aniq bir nuqtasida bo’lishi shart, ya’ni shu momentda boshqa nuqtalarda hech ham bo’la olmaydi.
* Kvant mexanikasi tassavurlariga asosan, mikrozarracha to’lqin xususiyatiga ega bo’lganligi uchun har bir vaqt momentida uni fazoning har xil nuqtalarida uchratish mumkin, Shu sababli, mikrozarracha harakatini ifodalash uchun trayektoriya tushunchasidan foydalanish hech qanday ma’noga ega bo’lmaydi.
* Bir vaqtda zarrachaning koordinatasi va impulsini aniqlash mumkin emas.
Do'stlaringiz bilan baham: |
