Техноген indd

Rektifikatsion kolonnalarning tuzilishi
Rektifikatsion qurilmalarda asosan, ikki tipdagi apparatlar ish- latiladi: 1) pog‘onali kontaktli apparatlar (tarelkali kolonnalar); 2) uzluksiz kontaktli apparatlar (plyonkali va nasadkali kolonnalar). Tarelkali, nasadkali va ayrim plyonkali apparatlar ichki tuzilishi (ta- relka, nasadka) ga ko‘ra absorbsion kolonnalarga o‘xshash bo‘ladi. Rektifikatsion kolonnalarni hisoblash ham bir xil tipdagi absorb- sion apparatlarni hisoblashdan farq qilmaydi. Faqat dastlab yuqorigi va pastki kolonna alohida hisoblanadi, so‘ngra rektifikatsion appa-
ratning umumiy ish balandligi aniqlanadi.
Rektifikatsion kolonnalar (absorberlardan farqli qo‘shimcha is- siqlik almashinish apparatlari (isitgich, qaynatgich, haydash kubi, deflegmator, kondensator, sovitgich) bilan ta’minlangan bo‘ladi. Bundan tashqari, atrof-muhitga tarqaladigan issiqlikning yo‘qoli- shini kamaytirish uchun rektifikatsion kolonnalar issiqlik izolyatsi- yasi bilan qoplanadi.


Tayanch so‘z va iboralar: absorbsiya, rektifikatsiya, alangalanish, konsentratsion chegaralar, rektifikatsiya kolonnalari, rektifiksiya uskuna- lari, yonuvchan moddalar, apparatlarning issiqlikni himoya qiluvchi mate- riali, yonuvchi suyuqliklar, yonuvchi gazlar, gaz balloni, suyuqlik va gaz.


Nazorat savollari

1. 
   Nima uchun aholini va hududlarni xavfli ishlab chiqarish obyekt- laridagi avariyalardan muhofaza qilishni ta’minlash hamda davlat organ- larini, fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organlarini va aholini sanoat xavfsizligining holati to‘g‘risida xabardor etish maqsadida xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanuvchi tashkilot sanoat xavfsizligi deklarat- siyasini ishlab chiqadi?
   
2. 
   Sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi xavfli ishlab chiqarish obyektidagi avariya xavfiga berilgan har tomonlama bahoni, avariyaning oldini olish, xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanuvchi tashkilotning xavfli ish- lab chiqarish obyektidan foydalanishiga ruxsat beradimi?
   
3. 
   Fizik absorbsiya jarayonida gazning suyuqlik bilan yutilishi paytida kimyoviy reaksiya yuz bermaydi, ya’ni kimyoviy birikma yangi modda hosil bo‘lmaydimi?
   
4. 
   Absorbsiya jarayoni fazalarni ajratuvchi yuzada sodir bo‘ladimi?
   
5. 
   Suyuqlik va gaz fazalar to‘qnashuvida bo‘ladigan absorberlar yuza- si iloji boricha katta bo‘lishi kerakmi?
   
6. 
   Rektifikatsiya jarayoni haqida tushuncha bering.
   
7. 
   Rektifikatsion kolonnalarning tuzilishini tushuntirib bering.
   
8. 
   Haydash jarayonida ajralib chiqqan ikkilamchi bug‘ kelgusida kon- densatsiyalanadimi?