Техноген indd

О‘rtacha yutish usuli.

Tizimning effektivligi kutilayotgan qiymatlarning о‘rtachasi bi- lan (matematik qutilish) baholanadi. U K=k₁P₁+K₂P₂+. +k_nP_n. bu
yerda k_i - 1- holatning effekt bahosi, P_i- i- holatning paydo bо‘lish
ehtimoli. Bunda operatsiya aniqmaslikdan ixtiyoriy ravishda ehti-
mollikka keltiryapti. Bu usulnig boshqacha turi Laplas kriteriyasi- dan foydalanib, hamma ehtimollar teng ehtimolli deb qaraladi.

2. Ehtiyotkor kuzatuvchi usuli. (Valda usuli)

Bu usul eng yomon sharoitlarda yutuqni kafolatlaydi. Effektivlik- ning minimal qiymatlaridan maksimal tanlab olinadi. Bu kriteriya bilan olingan masalaning yechilishi eng kam qaltislikka ega.

3. Maksi-Maks usuli.

Effektivlikning maksimal qiymatlaridan eng kattasi, eng afzali deb olinadi. Bunday masalaning yechilishi eng kо‘p qaltislikka ega

4. 
   Pessimist-optimist (Gurvits) usuli. Bunda eng yuqori, eng qiyin qiymatlardan oraliqda yotgan qiymati olinadi. Unda op- timistik koeffitsienti a(0 < a< 1) kiritiladi. U qaror qabul qiluvchi shaxsning qaltislikka munosabatini bildiradi. Tizimning effektivligi shu a koeffitsient yordamida ifodalangan maksimum va minimum baholarning yig‘indisi shaklida quyidagicha ifodalanadi:
   

K(a_i)=a_max k_ij + (1 - a)_min k_ij

_{a =} 0 da Gurvits kriteriyasi Maksi-maks kriteriyasiga a = 1 da Maksmin kriteriyasiga ustma - ust tushadi.

5. Minimal tavakkal qilish (Sevindj) usuli

Har bir alternativ uchun effekt bahosining Max qiymati va joriy qiymati orasidagi farq l k aniqlanadi va Minimaks kriteriyasi qо‘llaniladi.
K_ij=maxk_ij-k_ij
K(a_i)=max k_ij K_min=min(maxk_ij)