Текисликлар. ТЎҒри чизиқ ва текисликларнинг ўзаро жойлашуви

1-шакл 2-шакл

Берилган g тўғри чизиқ билан  текисликнинг кесишиш К нуқтаси - изланаётган нуқтадир.

Мисол: Берилган DE тўғри чизиқ билан АВС текисликнинг кесишиш нуқтаси ва бу тўғри чизиқнинг кўринар-кўринмас қисмлари аниқлансин (3-шакл).
Берилган DE(D₁E₁,D₂E₂) тўғри чизиқ орқали горизонтал проекцияловчи  текисликни ўтказамиз, D₂E₂_П1.
 текислик билан берилган АВС текисликнинг кесишиш MN(M₁M₂,N₁N₂) чизиғини ясаймиз. Сўнгра DE(D₁E₁,D₂E₂) тўғри чизиқ билан MN тўғри чизиқнинг кесишиш K(К₁,К₂) нуқтасини ясаймиз. Бу изланаётган нуқта бўлади.
DE тўғри чизиқнинг АВС учбурчакка нисбатан кўринган-кўринмаганлигини аниқлаш учун геометрик элементларнинг кўринган-кўринмаганлигини ҳар қайси проекцияда алоҳида аниқланади.


3-шакл

D₂E₂ ва А₂С₂ айқаш чизиқларни горизонтал D₁E₁ ва А₁С₁ проекциясида II рақамли кўриш нури ўтказилган. Горизонтал проекцияларидан кўриниб турибдики, кўриш нури олдин D₁E₁ чизиқни кейин А₁С₁ чизиқни учратади. Демак, D₂E₂ чизиқнинг Е₂К₂ қисми кўринар, К₂D₂ қисми А₂В₂С₂ нинг остидан ўтади. Худди шунга ўхшаш, I рақам бўйича кузатилса, кўриш нури олдин D₂E₂ чизиқни сўнг А₂В₂ ни учратади. D₁E₁ чизиқнинг D₁K₁ қисми А₁С₁В₁ учбурчакка нисбатан кўринар, К₁Е₁ ва А₁С₁В₁ нинг остидан ўтади ва унинг бир қисми кўринмас бўлади.

2. Текисликка перпендикуляр тўғри чизиқ

Тўғри чизиқ текисликда ётган исталган икки кесишувчи тўғри чизиққа перпендикуляр бўлса, у тўғри чизиқ текисликнинг ўзига ҳам перпендикуляр бўлади.
Тўғри чизиқ текисликка перпендикуляр бўлса, чизмада унинг горизонтал проекцияси текислик горизонталининг горизонтал проекциясига перпендикуляр, фронтал проекцияси эса текислик фронталининг фронтал проекциясига перпендикуляр бўлади (4-шакл).
Бизга маoлумки, текисликнинг бош чизиқлари текисликнинг тегишли изларига параллел бўлади. Демак, текисликка перпендикуляр бўлган тўғри чизиқнинг проекциялари текисликнинг бир номли изларига ҳам перпендикулярдир.
5-шаклда  текисликка перпендикуляр АВ тўғри чизиқнинг чизмаси берилган. АВ тўғри чизиқ текисликнинг бош чизиқларига перпендикуляр жойлашган. Тўғри бурчакнинг ортогонал проекциядаги хоссаларига асосан, АВ тўғри чизиқ билан  текисликнинг горизонтали орасидаги тўғри бурчакнинг горизонтал проекцияси тўғри бурчакдан иборат.