Telekommunikatsiya tarmoqlariga texnik xizmat

i
B
S
f
f
v
(16.14a) 
Fotoqabul qilgichning minimal sezgirligi 
P
min
= 10lg(P
min
/1), mBt, dBq 
ni tashkil etadi. 
Misol. Yuqoridagi ko‘rilgan xolat uchun p­i-n fotoqabul qilgichning 
minimal sezgirligini aniqlaymiz, RQQN da talab etiladigan halaqitlardan 
himoyalanganlik A
te.him
27 dB dan kichik bo‘lmasligi kerak. 
Q
te
=10
(27/20) 
= 22,4. 
P
min
=(22,4/1,06) · (4 · 1,38 · 10
-
²³ · 293 · 2 · 0,7 · 2,5 · 10
9
/530)
½ 
= 
6,91·10
-6 
Bt, 
P
min
= 10lg (6,91·10
-3
) = -21,6 dBq. 
Shunga o‘xshash topshiriq KFD li fotoqabul qilgich uchun bir 
muncha murakkabroq echiladi. Buning uchun (1.12) formulaga (1.13) 
formuladan aniqlangan, ko‘chkisimon ko‘payish koeffitsientining optimal 
qiymatini qo‘yish kerak. Shuningdek shuni e’tiborga olish kerakki, optimal 
ko‘payish koeffitsientida drob va xususiy halaqitlarning quvvatlarining 
nisbati 2/œ ga teng, ya’ni U²
dx
= 2* U²
xx
/œ. Bundan fotoqabulqilgich 
kirishidagi optik signalning minimal o‘rtacha quvvati quyidagicha 
ifodalanadi: 

---

387 
P
min
=S
i
¹[(Q²
te
(1+2/œ) · f
v
)/((4kTF
kuch
/R
TA
)
-œ/(2+œ)
·(q·œ)
-2/(2+œ)
)]
(2+œ)/(2(1+œ))
. 
(1.15) 
(1.15) munosabat haqiqiy bo‘lishi uchun signal sathiga bog‘liq bo‘lmasligi 
kerak. Bu p­i-n FD uchun xarakterli, chunki unda xalaqitlarning drob 
tashkil etuvchisini hisobga olmasa ham bo‘ladi. Impulslar uzatilganda 
xalaqitlarning ortishi va drob tashkil etuvchi hisobiga pauzalar o‘tishida 
xalaqitlarning kamayishi KFD li fotoqabulqilgich uchun xarakterli. Malaka 
shuni ko‘rsatadiki, (1.15) munosabat ana shu xolatda ishlatilishi mumkin, 
lekin regeneratorda qaror qabul qilish chegarasi signal kuchlanishining 
o‘rtacha qiymatidan bir muncha kichik qiymatda qabul qilinishi kerak. 
Misol: yuqoridagi misollarda ko‘rsatilgan sharoitlarda KFD asosidagi 
fotoqabulqilgichning minimal sezgirligini aniqlaymiz. Qabul qilishda 
minimal o‘rtacha quvvatni (1.15) formula orqali aniqlaymiz:
Вт
P
мин
6
)
8
,
0
1
(
2
8
,
0
2
)
8
,
0
2
/(
2
19
)
8
,
0
2
/(
8
,
0
23
9
2
1
10
895
,
1
)
8
,
0
10
6
,
1
(
)
530
/
2
293
10
38
,
1
4
(
10
5
,
2
7
,
0
)
8
,
0
/
2
1
(
4
,
22
06
,
1






























U holda fotoqabul qilgichning minimal sezgirligi
P
min
=10lg(1,895·10
-3
)=-27,2dBq
bo‘ladi, ya’ni oldingi xolatga nisbatan taxminan 6dB yutuqqa ega. 
Tolali optik uzatish liniyasining tezkorligini hisoblash. 
Tolali optik uzatish liniyasi (TOUL) ning tezkorligi QqUzM 
elementlarining inertligi va OTning dispersiya xususiyatlari bilan 
aniqlanadi. Tezkorlikni aniqlash va ularni taqqoslash kerak. 
Raqamli TOUL ning ruxsat etiladigan tezkorligi uzatiladigan 
signalning xarakteriga raqamli liniya signalining uzatish tezligiga bog‘liq 
va
t
re
= β / B, ns 
(1.16) 
munosabatdan aniqlanadi, bu yerda β raqamli liniya signalining liniya kodi 
xarakterini hisobga oluvchi koeffitsient va NRZ kodi uchun 0,7 ga va 
qolgan hamma kodlar uchun 0,35 ga teng; V - raqamli liniya signalining 
uzatish tezligi.
TOUL ning kutiladigan tezkorligi (tolali-optik uzatish tizimi va optik 
kabel majmuasi sifatida) quyidagiga teng 

---

388 
,
2
2
2
уз




t
t
t
t
кк
кут
ns, (1.17) 
bu yerda 
уз
t  - uzatuvchi optik modul (UzOM) ning tezkorligi, u raqamli 
liniya signalining uzatish tezligiga va nurlanish manbaining turiga bog‘liq; 
кк
t
- QqOM tezkorligi bo‘lib, raqamli liniya signalining uzatish tezligi va 
fotodetektor turi bilan aniqlanadi; 

t
- optik nurlanish impulsning 
regeneratsiyalash uchastkasining optik tolali kabeli bo‘ylab o‘tgandagi 
uning kengayishi, ko‘p modali OT uchun u quyidagiga teng 
(1.18) 
bu yerda 
F
D
- OT ning nisbiy o‘tkazish polosasi, MGs/km, bir modali optik 
tola uchun esa 
(1.19) 
bu yerda

- optik tolaning xromatik dispersiya koeffitsienti, ps/nm·km; 
l
D
- optik nurlanish polosasining o‘rtacha kvadratik kengligi, nm; yorug‘lik 
diodlari uchun 24…40nm va yarim o‘tkazgichli lader diodlar uchun 
0,2…5 nm ga teng. 
UzOM va QqOM larning tezkorligi tipli uzatish tezliklari uchun 1.3-
jadvalda keltirilgan. 
Agar t
kut 
< t
re
bo‘lsa, kabel turini va regeneratsiyalash uchastkasi 
uzunligini tanlash to‘g‘ri bajarilgan bo‘ladi. 
t
re
- t
kut
= ∆t – kattalik tezkorlik bo‘yicha zahira. Uning etarlicha katta 
qiymatida TOUL komponentlariga talabni kamaytirish mumkin. Agar t
kut 
>t
re
bo‘lsa, boshqa parametrli UzOM, QqOM va optik kabellarni tanlash 
kerak. 
1.3-jadval