Telekommunikatsiya texnologiyalari va

Fazoda 
bo‘lish 
asosida 
qurilgan 
KMning 
qurilish 
tamoyillari
 
Kommutatsiya maydoni odatda bir necha alohida qismlardan tashkil topadi. 1.1 – 
rasmda ko‘rsatilgan kommutatsiya maydoni A, V va S qismlardan tashkil topgan 
bo‘lib, N kirish liniyalari 
bilan M chiqish liniyalari V
1 
va V
2 
oraliq liniyalari orqali 
ulanadi. 
Bu 
liniyalar 
orasidagi 
nisbat 
quyidagicha 
ifodalanadi: 
N>V
1
; V
1
=V
2
; V
2
Bu nisbat boshqa xollarda turlicha bo‘lishi mumkin. 
Demak,A qismda ko‘p sonli kirish liniyalari (odatda kam ishlatiladigan) kam sonli 
(odatda ko‘p ishlatiladigan umumiy) oraliq liniyalarig ulanadi. Keyingi V qismida 
V
1
 
kirish va V
2
chiqish liniyalari soni bir xil, 
S qismdagi foydalanuvchi esa
, 
V
2
oraliq liniyasi orqali o‘zidan son jixatidan ko‘p bo‘lgan M chiqish liniyalariga 
ulanadi. A qism yuklamani yig‘ish, S qism esa yuklamani yoyish vazifasini bajaradi. 
Shuni ta’kidlab o‘tish kerakki, kommutatsiya maydoni faqat yuklamani yig‘uvchi 
(A qismiga o‘xshab) yoki faqat yoyuvchi (S qismiga o‘xshab) yoki yoyuvchi (S 
qismiga o‘xshab) yoki yig‘maydigan va yoymaydigan (V qismiga o‘xshab) vazifani 
bajaruvchi 
qilib 
qurilishi 
mumkin. 
Kommutatsiya maydonini bir necha qismlarga bo‘linishi unga yuklangan vazifadan 
tashqari aloqa o‘rnatish usuliga ham bog‘liq. Agar 1.1-rasmda ko‘rsatilgan 
qismlarda aloqa boshqa qismlarda o‘rnatiladigan aloqaga bog‘liq bo‘lmasa, 
kommutatsiya 
maydonining 
bu 
qismi 
izlash 
bosqichi 
deyiladi. 
Kommutatsiya tuguni turiga qarab izlash bosqichlarining soni har xil: dastlabki (DI), 
guruhli 
(GI), 
chiziqli 
(CHI) 
bo‘lishi 
mumkin. 

---

1.1- rasm. Kommutatsiya maydonining tuzilishi