Tema-1: Karantin janlikler ham jabayi shopler

Ozbekstan Respubhlikasi ishki karantin jabayi shopler
Zarpeshek sari shop Cuscuta SP .Geografiyaliq tarqaliqwi barliq mamleketlerde tarqalgan. Dunya boyinsha 274 turi anioqlangan. Ozbekstanda 17 turi ushraydi.
Belgileri- jabiq tuqimli osimliklerdin shirmawiqlar semeystvosina tiyisli . Tuqim kogeriwshenligi topiraqta 8-10 jilga shekem saqlanadi
Ziyani- Barlıq túri terek, puta hám ot ósimliklerinde parazit halda omir keshiredi. Iyne japiraqli hám donli ósimliklerdi ziyanlaydi
Suyretiliwshi Kekre
(ACROPTILON REPENS (L) D. C.)
Asteraceae shańaraǵına tiyisli kóp jıllıq karantin jabayi ot esaplanadı.
Tarqalıwı. Suyretiliwshi kekre kelip shıǵıwı orayliq Aziya esaplansada, bul karantin shop Afrika -dan tısqarı barlıq mámleketlerde kóp ushraydı. Suyretiliwshi kakra Aziya, Evropa, Oraylıq hám Qubla Amerikada,Avstraliyada keń tarqalǵan. Morfologiyalıq belgileri. Suyretiliwshi kekre paqali shaqlangan bolıp, onıń bálentligi 20 sm den 40 sm ge shekem tik ósedi. Túbiri kósher túbirli, jaqsı rawajlangan Japıraqları jaqsırawajlangan , parlengen tamırlangan, qısqa túk menen oralǵan, 5-10 sm uzınlıqta. Gulleri eki jınslı, 5 agzali, qızıl reńdegi masaq tarizli topguller sebetshe tarizli topgullarda jaylasıp, putaqtıń ushinda payda boladı. Tuqimi teris máyek tarizli, úshlari qısqarib ba ratuǵın, jalpaq, tegis, jalgan miywesinde payda boladı. Ósimliktiń gúllewi hám mıywe payda etiwi may, iyun aylarından baslanıp, tuqimi iyul aylarınde pisib jetiledi.


AMBROZIYA
(AMBROSIA ARTEMISIFOLIA L.)
Asteraceae shańaraǵına tiyisli bir jıllıq karantin jabayi shop bolıp, sırtqı kórinisinen ermon japiragina uqsaydı. Tarqalıwı. Ermon japiraqli ambroziyanin kelip shıǵıw orayı Arqa Amerika esaplansada, ol Amerikadan qızıl jońıshqa tuqimı menen birge alıp ótilgen. Házirgi kúnde erman japiraqli ambroziya Kav- kaz, Uzaq Shıǵıs (qubla aymaqları ), Oraylıq Aziya ; Orta hám Atlantik Evropa, Orta jer teńizi aymaqları, Qara tenizjaǵaları, Kishi Aziya, Iran, Yaponiya, Kitay, Qubla Amerika, Avstraliya, Afrika, Nepal, Rossiya, Kazaxstan, Ukraina hám basqa jerlerde ushraydı. Usı ıssı suyer ósimlik 50-55°S den joqarı arqa keńliklerde tarqalmaydi.
Morfologiyalıq belgileri. Erman japiraqli ambroziya birjıllıq ósimlikarantiniOnıń tamir sistemasi oq tamir bolıp, topıraqqa 4 m tereńlikge shekem kirip baradı. Paqali tik jaǵdayda tuwrı ósedi, boyı 20 -200 sm ge shekem boladı, joqarıǵı bólegi úshmúyeshlik kórinisinde sipsesimon shoxlaydi, kúshsiz yamasa kúshli qısılǵan turpayı túkler menen oraladı.Japıraqları 4-15 sm uzınlıqta boladı, ústki tárepi toq jasıl, derlik jalańash, ostki tárepi qolreń jasıl, gewek turpayı túkler menen oraladı. Joqarıdaǵı japiraqlari gezeklesip jaylasadı, derlik baldaqsiz, par tarizli