Tema-10. Informatika hám informatciya texnologiyaların oqıtıwda internet hám aralıqtan oqıtıw tálim texnologiyaları Joba

a) oqitiwdin` do`retiwshilik ortalig`i. Ko`plegen usillar tiykarinda oqitiwshi 
ilim oqitadi, oqiwshi bolsa tek berilgen materialdi oqiydi. Usinis qilinip atirg`an 
araliqtan oqitiw metodi tiykarinda bolsa oqiwshilardin o`zleri komp`yuterler 

---

tiykarinda mag`liwmatlar bankinen kerek bolg`an mag`liwmatlardi qidirip tabadi 
ha`m a`lbette o`zlerinin` ta`jriybelerin baskalar menen elektron tarmaqlari 
tiykarinda almasadi. Bul bolsa oqiwshilardi basqalar menen jaqsi qatnasta boliwin 
ta`minleydi ha`m o`z orninda bunday miynet ta`lim aliwdi qollap quwatlaydi.
b) g`a`rezsiz ta`lim aliwdin` imkaniyatqa iyeligi. Araliqtan oqitiw usili 
tiykarinda ta`lim beriw-baslang`ish,orta, universitet,sirtqi-keshki ha`m bilmin 
jetilistiriw basqishlarin o`z ishine aladi. Tayarlig`i ha`r qiyli da`rejedegi 
inspektorlar o`zlerinin` jeke sabaq tablitsalari tiykarinda islewleri mu`mkin ha`m 
o`zinin` da`rejesindegi studentler menen qatnasta boliwi mu`mkin. 
v) Jumis jayindag`i u`lken o`zgerisler Araliqtan oqitiw usili tiykarinda 
ta`lim beriw tu`ri millionlap insanlarg`a, ha`mmeden ha`m islep shig`ariwdan 
ajiralmastan ta`lim alip atirg`anlar ushin, qolay sharayat jaratip beredi. Bunday 
usil tiykarinda oqitiw kadrlardi tayarlawg`a u`lken rol` oynamaqta, yag`niy 
geografiyaliq ha`m finansliq qiyin-shiliqlarsiz o`zinin` islep turg`an orninda ilim 
aliwi mu`mkin. 
g) oqitiw ha`m ta`lim aliwdin` jan`a ha`m u`nemli qurilmasi. Statistik 
mag`liwmatlar soni ko`rsetpekte, araliqtan oqitiw usili tiykarinda ta`lim beriw, 
islep shig`ariwdan ajiralg`an halda oqiw siyaqli o`nimlidur. Bunnan tisqari, 
araliqtan oqitiw usili tiykarinda ta`lim aliw universitet ta`repinen qoyilg`an 
shegaradan da shetke shig`ip ketedi. Bunday tiykarda ta`lim alip atirg`an studentler 
yamasa oqiwshilardin` basqalardan u`stinligi-olardin` en` jaqsi, sipatli materiallar 
ha`m oqitiwshilar menen ta`miynleniwi bolip esaplanadi. Ta`lim beriw ha`m 
basqariw metodlarina tiykarlang`an halda, oqitiwshi auditoriyada oqitiw 
sha`rtlerinen ajiralmag`an bolip esaplanadi. Araliqtan oqitiw usili tiykarinda 
oqitiwdin` oqiw qag`iydalarinan kelip shiqsaq, saliq inspektorlari INTERNET 
tu`ri arqali du`n`ya boyinsha sayaxat qiliwlari mu`mkin. Sonin` menen birge, 
ta`lim beriw usilinin` o`zgeriwi menen onin` ko`rinisleri de o`zgeriwi sha`rt boladi. 
Ha`zirgi ku`nde twuridan-twuri INTERNETke kiriw xizmeti araliqtan oqitiw 
usili tiykarinda ta`lim beriw ushin elektron pochtalar, komp`yuter konferentsiyalari 
ha`m 
mag`liwmatlar 
elektron 
bazasinda 
paydalaniladi. 
Mag`liwmatlardi 
wzatiwdin` tezlik kanali rawajlaniwi jan`a gipermedia dizimin berip, ol o`z 
ishinde INTERNET tarmag`ina kiriwdin` u`sh tiykarg`i xizmetin o`z ishine aladi 
ha`m paydalaniwshinin` interfeysin (dialogi) ja`nede iykemlestiriwge ja`rdem 
beredi. Misali, xabar texnologiyalarinin`, konferentsiya qurilmalarinin` ha`m 
mul`timedia komp`yuterlerinin` bar boliwi INTERNET tarmag`i arqali 
videokonferentsiyalardi jolg`a qoyiwg`a imkaniyat beredi. Solay etip bunday 
gigant informatsiyalang`an tarmaq oqiwshilarinin` araliqtan oqitiw usili tiykarinda 
zamanago`y bilim aliwi ushin waqti yamasa qay jerde turg`anlig`ina qaramastan 
qolayli sha`rayat jaratip beredi.
Bu`gingi ku`nde tekstler ha`m matematikaliq formulalardi qayta islew ushin 
dawis ha`m ko`rinistin` komp`yuterli qayta islew imkaniyatlarinin` payda boliwi 
pu`tkil insaniyat iskerligine ta`sir ko`rsetedi.