Tema: Avtomatlastirilg’an informatsiya dizimi ha’m onin’ jaratiliw pratsesi

Berdaq atındaģı QMU
Biologiya fakulteti
Ulıwma biologiya hám fiziologiya kofedrası
Biologiya tálim baģdarı 4A kurs studenti Kutibaev Tilegenniń
Nasekomalar ekologiyası páninen
SLAYD ISHI
Tema. Nasekomalardıń teretoriyalarǵa ornalasıwı hám kóshib júriwi
1. Nasekomalardın` tu`r ishindegi gruppirovkaları.
2. Ekologiyalıq populyatsiyalardın` bo`linip qalıwının` tu`rlerdin` biologiyalıq qa`siyetine ta`siri.
3. Nasekomalar sistematikasında taza formalardın` payda bolıwı, biologiyalıq rasalar ha`m tu`rler.
4. Nasekomalardın’ geografiyalıq tarqalıw arealları.
Rеje:
Anaw yamasa mınaw jasaw da`wirinde ko`pshilik nasekomalar jıynaladı ha`m gala yaki statsiyalar payda etedi, ayırım tu`rlerde koloniyalı tirishilikke ta`n qa`siyetler bar. Nasekomalar biotoplarının` belgili orınlarg`a jıynalıwı a`dette olardın` tan`law qa`bileti menen, topar bolıp ushıp atırg`anlarına toplanıwı olardın` tirishilik talabın ha`mmeden ko`re tolıq qandırıw menen baylanısqan.
1. Nasekomalardıń túr ishindegi gruppirovkaları.
iyneliklerdin` (Odonata) jıynalıwı olar ushın azıqlıq ko`p jerlerde (mayda nasekomalar menen) ha`m ko`beyiw jerlerinde (suw saqlag`ıshlarında), qumırsqalardın` (Formicidae) toplanıwı o`simlik biytleri menen qaplang`an ha`m biytler bo`lip shıg`aratug`ın mazalı ekskrementlerinde baqlanadı, sebebi qumırsqalar shıg`ındısındag`ı shireli zatlardı paydalanadı.
Surxanda`rya ha`m Qashqada`rya wa`layatları tawlı shegarasında 2005 jıl dolana gu`belegi (Aporia srataegi L.) nin` massalıq toplanıwı suw saqlag`ıshlarının` boylarında basqa jerlerge qarag’anda ıg`allıraq jerlerinde baqlang`an;
Ko`pshilik toplanıwlar qısqa mu`ddetli qa`siyetke iye boladı. Tu`r individleri todadan ushıp yaki ha`r ta`repke o`rmelep ketedi, todanın` quramı bir qıylı individlerdin` jog`alıwı ha`m jan`alarının` ushıp keliwi esabına derlik jan`alanıp turadı, bunday qısqa mu`ddetli toplanıwlarg`a hawanın` ıssı saatlarında nasekomalardın` topıraq yaki o`simliklerdin` saya jerlerine, a`sirese sho`l aymaqlarının` saya az bolg`an, yaki azanda erte salqında bir jerde jıynalıwı, biraq bul yamasa basqa uchastkalarda qolay sha`rayat uzaq saqlansa anaw yamasa mınaw tu`r individlerinin` bar bolıp toplanıwı sonshelli uzaq dawamlı boladı.
Nasekomalar arasında sonday tu`rler bar, a`dettegi jag`dayda hesh qanday todalar payda etpey jeke-jeke tirishilik etiw ta`rizine iye boladı, olar ma`yeklerin de shashıp qoyadı mısalı palız eginleri zıyankesleri, u`ndew (Agrotis exclamations L.) sovkası yaki gu`zgi sovka (Agrotis segetum Den. et Schiff) kapusta ha`m basqa, atanaq gu`lliler zıyankesi-shalg`am aq gu`belegi (Pieris rapae L).