Tema: İnformatsiyalıq sistemalar ha’m texnologiyalar arasında baylanıs. Berilgenler bazası ha’m onın’ basqarıw sistemaları. Berilgenler bazasının’ modelleri. Relyatsiyalıq berilgenler bazası

MBBS to’mendegishe xarakterlenedi:
· 
Ispolnimost-orınlanıwshılıq, 
paydalanıwshı 
sorawına qısqa waqıt ishinde juwap beriw menen 
baylanısqa kirisiw
· 
Minimalnaya 
povtoryaemost- 
Minimal 
takirarlanıwshılıq, MB dag’ı mag’lıwmat ila’jı 
barınsha kem ta’kirarlanıwı kerek, keri jag’dayda 
mag’lıwmatlardı izlew na’tiyjeliligi kemeyedi.
· Bir pu’tinlilik-informatsiyanı MB da saqlaw ila’jı 
barınsha mag’lıwmatlar arasındag’ı baylanıstı 
saqlag’an halda bolg’anı maqsetke muwapıq.

---

· Bezopasnost–qa’wipsizlik MB ruxsatsız kiriwden 
isenimli qorg’alg’an bolıwı kerek. Tek g’ana 
paydalanıwshı ha’m tiyisli mákemeler g’ana 
mag’lıwmatlarg’a kiriw ha’m paydalanıw huqıqına 
iyelik etiwi mu’mkin.
· 
Migratsiya 
– 
bazı 
bir 
mag’lıwmatlar 
paydalanıwshılar ta’repinen tez isletilip turıladı, 
basqaları bolsa tek talap tiykarında isletiledi. Sonın’ 
ushın mag’lıwmatlar sırtqı yadlarda jaylastırıladı 
ha’m onı sonday sho’lkemlestiriw kerek, en’ ko’p 
isletiletug’ın mag’lıwmatlarg’a mu’ra’ja’a’t qılıw 
qolay bolsın. 

---

Mag’lıwmatlar bazası modelleri to’mendegi 
tu’rlerge bo’linedi: 

---

Relyatsiyalıq mag’lıwmatlar bazası. Relyatsiyalıq 
modellerde 
obektler 
ha’m 
olardın’ 
o’zara 
baylanısları eki o’lshemli tablitsa ko’rinisinde 
su’wretlenedi. Mag’lıwmatlardın’ bunday ko’riniste 
su’wretleniwi ob’ektlerdin’ o’zara baylanıslarının’ 
anıq su’wretleniwine tiykar boladı.

---

Egerde MB da qatnasatug’ın tablitsalar bir-biri 
menen baylanısqan bolsa, bunday MB relyatsiyalıq 
MB dep ataladı. Bunda tablitsalardı bir-biri menen 
baylanıstırıw ushın ulıwma qa’siyetke iye bolg’an 
unikal maydan tu’sinigi kiritilgen. Usı tu’sinik bazı da 
MB nın’ giltli maydanı dep te ataladı. Tablitsanın’ 
bir-biri menen baylanısqan strukturası baylanıs 
sxeması dep ataladı. 

---