Tema Karyer mikroklimatınıń tiykarǵı ólshemleri, Keryerler atmosferasın pataslawshı derekler Reje

Keste 1.4

Úskeneler		Marka		Gazdiń tez ajıralıw, m^3s	Kólem boyınsha gazlerdiń jayılıwı, %
						Kómir oksidi	Azot 2	Aldegidler
Otlı burǵılaw stanogı janılǵısı kislorod oksidleniwi	SBO-160200		0,8			1,0-46,9	0,0043-0,0048	0,0089-0,132
Otlı burǵılaw stanogı janılǵını hawa menen oksidleniwi	SBTM-20		0,8			0,4-9,0	0,00104-0,0035	0,0021-0,132
Teplovoz	TE-3		6,5			0,0013-0,006	0,00043-0,018	0,0022-0,012
Avtoawdarǵısh lar	KrAZ-256		0,34			0,33-0,584	0,008-0,069	0,00134-0,042
	BelAZ-540		0,66			0,012-1,32	0,006-0,96	0,0019-0,05
	BelAZ-548		0,88			0,05-0,2	0,094-0,31	0,00024-0,001
	BelAZ-549		1,25			0,104-0,39	0,003-0,42	0,0048-0,0164
Traktor	Т-180		0,33			0,0221-0,136	0,0013-0,0062	0,00024-0,046
	DET-250		0,53			0,036-0,057	0,004-0,011	0,00024-0,042

Karyerdegi shań yaki zıyanlı gazlerdi ulıwmalıq ajıralıwın tómendegi formuladan anıqlanadı:
G_об Eg_m Eg_л Еg_р.р Еg_в.н mchs (1.4)
Bul jerde: g_т – ishki derekten zıyanlılardıń tez ajıralıwı, mchs, g_л – zıyanlılardıń sızıqlı derekten tez ajıralıwı, mchs, g_р.р – zıyanlılardıń ishki bir qıylı bólingen dereklerden tez ajıralıwı, mchs, g_в.н – sırtqı derekten karyerge zıyanlılardıń tez kiriwi, mch/s
Bir topar derektegi úskeneler menen baylanıslı bolǵan zıyanlılardıń tez ajıralıwı, qurılmalardı bir waqıtta islewge baylanıslı. Máselen: Bir jerdiń ózindegi derek zıyanlńlardıń tez jıyındısı tómendegige teń. (mchs).
n₁^. К₁^. g₁ n₂ K₂^.g₂. . . n_n^. K_n^. g_n (1.5)
Bul jerde: n₁, n₂..,n_n – karyerdegi bir kórinistegi derek sanı; К₁, К₂..,К_n – hár bir derekte bir waqıtta islew koefficenti. (karyerde paydalanılatuǵın úskenelerdi islep atırǵan sanına salıstırmalı); g₁, g₂.., g_n – hár bir derekten tez ajıralıp atırǵan zıyanlılar, mchs.
Qadaǵalaw sorawları:

1. Ashıq kán hawasın pataslawshı tiykarǵı texnalogiyalıq processler qaysılar?

2. Karyer hawasınıń kem buzılıwı ushın qanday is-ilájlardı qollaw múmkin?
3. Karyer hawasınıń ulıwma buzılıwına tásir etiwshi faktorlardı aytıp beriń.

2. Karyerler hawasın shań hám gaz faktorları boyınsha normalaw usılı faktorı

Karyerler hawasın shań hám gazlerden buzılıwı hár qıylı dereklerden bolǵanlıǵı ushın, hár qıylı normalaw usılların qollawdı shań hám gaz faktorları boyınsha islewin talap qıladı.
Hawanıń shańın kemeytiw ushın shańdı uslap qalıw hám shańdı sóndiriw usılları qollanılsa, gazdi kemeytiw ushın bolsa zıyanlı gazlerdi neytralizaciyası alıp barıladı.
Karyerlerde bir waqıttıń ózinde hawadaǵı shań hám gazlardı kemeytiwde shań hám gaz faktorlar texnikası hám texnologiyasın qóllaw járdeminde bolıwı múmkin, tap sonıń menen birge samallatıwdı tezletiw jolı menen alıp barıladı. Sonı da aytıw múmkin, jer astı tar jolı boslıǵınan zıyanlılardı shıǵarıw samallatıwdı tezlestiriw sebepli karyerden zıyanlılardı demde shıǵarıwdıń asıwına alıp kelse, bul óz gezeginde átirap ortalıqtı qorǵawdıń aynıwı menen baylanıslı bolıwı múmkin.
Karyerlerdiń hawasınıń normalawın komplek qurılmasın shań hám gaz faktorları boyınsha tańlawdı shań hám gaz ajıralıw deregi jaqınnan olardı nátiyjeli xarakteristikası menen qattı baylanıslı jaǵdayda, tap sonday, tábiyiy samallatıwda tańlanadı.