Tema: Tabiyiy ham jinisiy tañlaw teoriyalari Jobasi

Erkek ham ayellerdin tabiyiy tanlaniwga munasabetleri albette turlishe keshedi. Ayellerde jinisiy munasabetlerge jandasiw nisbiydur, erkeklerde bolsa jinisiy munasabetler dem aliw usili sipatinda aytip otiledi.

Organizim genotipinin ozgeriwi menen baylanisli bolgan ozgeriwshenlik mutatcion ozgeriwshenlik dep ataladi, ozgerisler natiyjesinde payda bolgan organizim mutant dep ataladi. Mutatcion ozgeriwshenlik modifikacion ozgeriwshenlikten tupten pariq qiladi, payda bolgan jana belgi ham qasiyetler ( mutatciyalar) sirtqi ortaliqtay boliwinan qattiy nazer nasilden nasilden-nasilge berile beredi.

Organizim genotipinin ozgeriwi menen baylanisli bolgan ozgeriwshenlik mutatcion ozgeriwshenlik dep ataladi, ozgerisler natiyjesinde payda bolgan organizim mutant dep ataladi. Mutatcion ozgeriwshenlik modifikacion ozgeriwshenlikten tupten pariq qiladi, payda bolgan jana belgi ham qasiyetler ( mutatciyalar) sirtqi ortaliqtay boliwinan qattiy nazer nasilden nasilden-nasilge berile beredi.

Mutatciyalar payda boliwi kletkanin nadir duzilisi - xromosomalardin ozgeriwine baylanisli.

Mutatciya sirtqi tasirler yaki ishki sebepler tasirinde kletkanin nasillik duzilisinde juz beretugin ozgeris bolip, organizimlerde jana belgi ham qasiyetler payda boliwina alip keledi.

Nasillik ozgeriwshenlik Darvinge de malim bolip, oni aniq emes ozgeriwshenlik dep atagan. Ol bunday ozgeriwshenlik kushsiz jagdaylarda da kozge taslanatugin darejede aniq ham keskin boliwi mumkinligi aniqlangan. Maselen: 1891-jili Arqa Amerikadagi Massachusests degen jerde normal qoylardan ayaqlari juda kelte qozilar tuwilgan. Bunday keskin ozgerisler osimliklerde de ushiraydi. XVII ham XIX asirlerde Angliyaliq bagbanlar miywalei ham tamashali osimlikler shaqindagi burtiklerden morfologik tarepten tiykargi paqallardan keskin parq qilatugin paqallar osip shiqqanligi aniqlangan edi. Biraq Darvin zamaninda ele nasillik ham ozgeriwshenlik nizamliqlari jaratilmagan, sol sebepli ozgeriwshenliktin turli formalari ortasindagi ayirmashiliqlar aniq emes edi. Ozgeriwshenlik formalari haqqinda masele XIX asirdin aqiri XX asir baslarinda ilimiy tiykarda islep shigildi.

• Nasillik ozgeriwshenlik Darvinge de malim bolip, oni aniq emes ozgeriwshenlik dep atagan. Ol bunday ozgeriwshenlik kushsiz jagdaylarda da kozge taslanatugin darejede aniq ham keskin boliwi mumkinligi aniqlangan. Maselen: 1891-jili Arqa Amerikadagi Massachusests degen jerde normal qoylardan ayaqlari juda kelte qozilar tuwilgan. Bunday keskin ozgerisler osimliklerde de ushiraydi. XVII ham XIX asirlerde Angliyaliq bagbanlar miywalei ham tamashali osimlikler shaqindagi burtiklerden morfologik tarepten tiykargi paqallardan keskin parq qilatugin paqallar osip shiqqanligi aniqlangan edi. Biraq Darvin zamaninda ele nasillik ham ozgeriwshenlik nizamliqlari jaratilmagan, sol sebepli ozgeriwshenliktin turli formalari ortasindagi ayirmashiliqlar aniq emes edi. Ozgeriwshenlik formalari haqqinda masele XIX asirdin aqiri XX asir baslarinda ilimiy tiykarda islep shigildi.