Temir-beton armatura beton uchun nimaga kerak?
Download 0.65 Mb. Pdf ko'rish
|
10 лекция
- Bu sahifa navigatsiya:
- 49. Betonning uzatish mustahkamligi nima
|
19-rasm.
20-rasm. 21-rasm. Qolipning deformatsiyasi natijasida yo‘qotish tayanchga ar- maturalar bir vaqtda tortilmaganda ro‘y beradi: agar «b» ster- jen (21-rasm, yuqoridan ko‘rinishi) «a» sterjendan keyin tor- tilgan bo‘lsa, qolipda ham «a» sterjenda ham qisqarish sodir bo‘ladi va zo‘riqishning bir qismi yo‘qoladi. Kuchlanish qan- cha katta bo‘lsa, birinchi tortilgan sterjendagi yo‘qotish shun- cha katta bo‘ladi. Agar barcha sterjenlar bir vaqtda tortilsa, 27 yo‘qotish sodir bo‘lmaydi. Temperaturalar farqi natijasidagi yo‘qotish armaturani tayanchga totilganda issiqlik bilan ishlov berish jarayonida ro‘y beradi. Beton bilan birgalikda armatura ham qiziydi, natijada kuchlanish pasayadi (19-rasm). Issiqlik bilan ishlov berish jarayonida beton qotib, uza- tish mustahkamligiga erishadi va tishlashish kuchi yordami- da armaturani siqadi. Shuning uchun beton qotgandan keyin yo‘qotilgan kuchlanishlar tiklanmaydi. Buyumning tempe- raturasi t 2 va tayanchning (havoning) temperaturasi t 1 orasida- gi farq qancha katta bo‘lsa, yo‘qotishlar shuncha ko‘p bo‘ladi. Qolipning tayanchlariga armaturalar tortilganda qolip bilan ar- matura birga uzayadi va yo‘qotishlar ro‘y bermaydi. 49. Betonning uzatish mustahkamligi nima? Bu siqilish paytidagi betonning kub mustahkamligi R bp . Odatda u loyihaviy mustahkamlik B dan kichik bo‘ladi. Za- vod sharoitida beton 100% loyihaviy mustahkamlikka erishishi- ni kutish noto‘g‘ri hisoblanadi. Shuning uchun R bp ning shunday minimal qiymati belgilanadiki, betonni zo‘riqtirish natijasida si- qilganda uni ko‘tarish va tashish paytida uning mustahkamligi va darzbardoshligi ta’minlansin. Ekspluatatsion yuk qo‘yilgunga qadar beton loyihaviy mustahkamlikka erishadi. Har qanday ho- latda ham R bp beton klassining 50% idan va 11 MPa dan kam bo‘lmasligi kerak (arqonsimon va sim armaturalar hamda A-VI va undan yuqori klass armaturalar uchun 15,5 MPa dan kam bo‘lmasligi kerak). Ta’kidlash kerakki, R br qancha kichik bo‘lsa, tobtashlash natijasidagi yo‘qotish shuncha katta, siqilish kuchi esa shuncha kichik bo‘ladi, R br qancha yuqori bo‘lsa, issiqlik bi- lan ishlov berish vaqti ko‘p va natijada konstruksiyaning narxi ko‘proq bo‘ladi. Tajribalar shuni ko‘rsatadiki, uzatish mustah- kamligining optimal qiymati R bp = 0,7B ga teng. Afsuski, loyihalash me’yorlarida prizmatik uzatish mustah- kamligi keltirilmagan, hisoblashlarda esa uni aniqlash kerak bo‘ladi. Loyihachilar ushbu qiymatni o‘zlari aniqlashlari ke- rak bo‘di. ning birgalikda buralishi to‘g‘risida gap ham bo‘lishi mum- kin emas. Statik aniqlangan konstruksiyalarda (masalan, bir oraliqli balkada) plastik sharnir hosil bo‘lishi uni mexanizmga aylantirib qo‘yadi va tezda buzilish sodir bo‘ladi (60-a rasm). Statik noaniq tizimlarda boshqacharoq bo‘ladi: plastik sharnir hosil bo‘lishi ortiqcha bog‘lanishlarni bartaraf qiladi. Ortiqcha bog‘lanish qancha ko‘p bo‘lsa, plastik sharnirlarni ko‘paytirish- ga buzilish xavfini yo‘qotgan holda yo‘l qo‘yish mumkin (60- b rasm). Plastik sharnirlarda momentlar o‘smaydi, yuk oshiril- ganda boshqa kesimlar yanada intensivroq ishlay boshlay Download 0.65 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|