Temperament haqida tushuncha

Umumiy psixologiyaning tarmoqlari 
Jamiyat hayotida tinimsiz o‘zgarishlar natijasida psixologiyaningbir qancha 
tarmoqlari yuzaga keldi. Psixologiya fanining muhim sohalaridan biri shaxs 
psixologiyasidir. Bu tarmoq shaxsning individualxususiyatlari – xarakteri, 
temperamenti, 
qobiliyati, 
xulq-atvoriningyetakchi 
omillari, 
kasb-hunarga 
moyilligini o‘rganadi.Shaxs – ijtimoiy va shaxslararo munosabat mahsuli, ongli 
faoliyatning subyekti bo‘lmish individdir. Shaxsga taalluqli bo‘lgan engmuhim 
xususiyatlari uning jamiyatdagi murakkab ijtimoiy munosabatlariga bevosita 
aloqadorlik, ijtimoiy faoliyatga nisbatan ham obyekt,ham subyekt bo‘lishidir. 
Demak, shaxs tashqi ijtimoiy ta’sirlarni o‘zongi va idroki bilan qabul qilib, 
so‘ngra shu ta’sirlarning subyektisifatida faoliyat ko‘rsatadi.Shaxs individualligi 
deganda, nima tushuniladi?Individuallik – shaxsning subyektiv va ijtimoiy 
mohiyatini ifodalashdagi o‘ziga xos xususiyat bo‘lib – temperament, xarakter, 
qobiliyat,iste’dod 
va geniylik sifatlariga bo‘linadi. Har bir inson 
takrorlanmasdir,shuning uchun har bir inson o‘z sifat va xususiyatlari bilan bir-
biridanajralib turadi. Masalan, bir xil temperamentli insonlarda ularning 
qobiliyatlari turlicha va xarakterlari har xil bo‘lishi mumkin. 
 
 
 
 
 
 
Emotsiya psixik holat va jarayonlar sifatida 
Uzoq vaqt davomida psixologlar hissiyotlar tabiati haqidagi masalani echishga 
uringanlar. XVIII-XIX asrlarda ushbu muammo bo‘yicha hech qaday nuqtai 
nazarlar mavjud emas edi. Keng tarqalgan qarashlardan hissiyotlarning organik 
ifodalanishlari – bu psixik hodisalarning oqibati haqidagi dalil asosida paydo 
bo‘lgan intellektuallashtirish nuqtai nazaridir. Tasavvur fundamental psixologik 
dalil bo‘lib hisoblanadi, bizning hislarimiz esa turli tasavvurlar o‘rtasida 
o‘rnatiladigan aloqalarga mos keladi, va tasavvurlar o‘rtasidagi nizolika nisbatan 
ta’sirlanish sifatida ko‘rib chiqiladi, deb hisoblagan I.F. Gerbart, bu nazariyaning 
aniq ifodasini keltirdi. V. Vundt ham bu nazariyaning tarafdori edi. SHunday 
qilib, hissiyotlarni tadqiq qilishda ular haqidagi sub’ektiv, ya’ni, hissiyotlarning 
psixik tabiati haqidagi fikrlar o‘z tasdig‘ini topdi, unga muvofiq psixik jarayonlar 
ma’lum organik o‘zgarishlarni keltirib chiqaradi.