Teoriyaliq materiallar 1-tema. Finanslıq analiz pániniń teoriyalıq tiykarları

7.2. Kreditke uqıplılıqtıń sıpatlaması
Xojalıq júritiwshi subyektleriniń rawajlanıwında kredit qatnasları hám tólemge uqıplılıǵın úyreniw aktual másele bolıp esaplanadı. Bankler xojalıq júritiwshi subyektlerdiń kreditke uqıplılıǵın bahalaw arqalı risklerdi azaytıwǵa, kredit resursların durıs jaylastırıw arqalı óz dáramatların asırıwǵa, finanslıq turaqlılıǵın bekkemlewge erisedi.

Kreditke uqıplılıq kórsetkishlerin eki tárepleme kórip shıǵıw kerek:

1. Qarız alıwshı kóz-qarasınan kreditke uqıplılıq dárejesi - kredit shártnamasın dúziw imkaniyatı, alınǵan kreditlerdi óz waqtında qaytara alıw qábileti menen bahalanadı.

2. Bank kóz-qarasınan, kreditke uqıplılıq dárejesi kárxanaǵa beriletuǵın kredittiń kólemin durıs anıqlay alıw juwapkershiligi inabatqa alınadı⁵.

Kreditke uqıplılıqtı bahalawda bankler tek klienttiń ótken dáwir maǵlıwmatlarına baha beriwi emes, sonıń menen birge onıń keleshektegi finanslıq jaǵdayın boljawı da zárúr. Finanslıq turaqlılıqtı hám kredit operaciyalarındaǵı risk esabın obyektiv bahalaw, bankke kredit resursların nátiyjeli basqarıw hám de payda alıw imkanın beredi.

Ekonomika tarmaqların liberallastırıw áhmiyetli wazıypa sıpatında qabıl etiliwi kárxanalardıń tólemge uqıplılıǵı hám turaqlılıǵın anıqlawda shet el tájiriybesine tiykarlanǵan buxgalteriya esabın júritiw zárúrligin tuwdırmaqta. Bunda buxgalteriya balansınıń jańa analizin júritiw tiykarǵı orındı iyeleydi. Balanstaǵı aktiv hám passivlerdiń qabıl etilgen bántler boyınsha toparlastırılıwı, tólemge uqıplılıǵı hám kreditke uqıplılıqtı jeterli dárejede tereńirek analizlew imkanın beredi.