Термиз-2017 шарафутдинова хадичахон

ПСИХОЛОГИК-ПЕДАГОГИК ТАВСИЯЛАР 
Келтириб ўтилган хулосаларга асосланган ҳолда ҳамда турли салбий 
оқибатларнинг олдини олиш мақсадида бир қанча тавсиялар ишлаб чиқдик. 
Ота-оналар бола тарбиясида қуйидагиларга эътибор беришлари лозим деб 
ҳисоблаймиз: 
- Бола хулқ-атворидаги фақат салбий жиҳатларга эътибор бермай, балки 
ижобий тарафларини ҳам кўра олиш; 
- бола қийинчиликка дуч келганида унга руҳан кўмак бериш, қўллаб-
қувватлаш, ютуққа эришганида эса ҳеч бўлмаганда оғзаки рағбатлантириш; 
- болани ҳадеб танқид қилавермаслик, унга ўз имкониятларини эркин 
намойиш эта олиши учун шарт-шароит яратиб беришлари лозим. 
Таълим муассасаларида ўқитувчилар эса қуйидаги ҳолатларга эътибор 
беришлари даркор: 
- Ўқувчиларнинг истеъдод ва қобилиятларини ривожлантириш; 
- ўқувчиларда ўз кучига ишонч ҳиссини тарбиялаш; 
- ўқувчиларга топшириқ беришда уларнинг индивидуал ва ёш 
хусусиятларини ҳисобга олиш; 

---

79 
- яхши ўзлаштирмайдиган ўқувчиларни танқид қилмаслик, бошқа 
ўқувчилар кўз ўнгида уришмаслик; 
- ўзлаштиришда қийналадиган ўқувчилар билан алоҳида ишлаб, қўшимча 
машғулотлар олиб боришса мақсадга мувофиқ бўлар эди. 
Ўсмирлардаги хулқ оғиши ва бошқа салбий ҳолатларни олдини олиш ва 
бартараф этиш учун мактаб психологлари томонидан қуйидаги муҳим 
вазифалар амалга оширилиши лозим: 
- Ҳар бир ёш даврида болаларнинг руҳий ва шахс ривожланишидаги сифат 
ўзгаришларини ўрганиб бориш, ёш давридаги «инқироз»ларни «назорат» 
остига олиш; 
- болаларнинг психик тараққиёти, ривожланишини мунтазам кузатиб 
бориш, салбий бузилишларнинг олдини олиш, нуқсонларни тузатиш ва 
бартараф этиш чора-тадбирларини кўриш; 
- хавотирланиш даражаси юқори, ўз-ўзига баҳо бериши ноадекват, 
агрессивлиги кучли бўлган ўсмирлар билан психокоррекцион ишлар олиб 
бориш; 
-шахслараро 
муносабатларни фаоллаштириш, зиддият ва низоли 
ҳолатларнинг олдини олиш ва бартараф этиш, жамоада мўътадил психологик 
муҳитни яратиш; 
-таълим-тарбиядаги психологик муаммолар бўйича мактаб маъмурияти, 
педагоглар ва ота-оналарга маслаҳатлар бериб бориш; 
-бола тарбиясига дахлдор шахсларнинг психологик маданиятини ўстириш 
ишларини йўлга қўйиш. 
Ўзбекистоннинг Биринчи Президенти И.А.Каримов таъкидлаганларидек, 
келажагимиз ёшлар қўлида экан, ўзининг соғлом фикрига эга бўлган, ўз 
фикрини эркин баён эта оладиган ,ўз кучига ишонган комил инсонни вояга 
етказиш юртимиз равнақи ва келажаги учун муҳим аҳамиятга эгадир. Зеро, 
ўзига ишонган, ўз қадрини билган инсон ўзини ва бошқаларни ҳурмат қила 
олади ва уларда Ватанни севиш, халқини ҳурмат қилиш кабилар шаклланади.