Termiz davlat universiteti «gaz kimyosi» fanidan

Tomchi ko ‘rinishidagi rezervuarlar
Yuqori bosimli (0,2 mN/m²) buglar bilan xarakterlanadigan neft mahsulotlarini saqlash uchun tomchi ko ‘rinishidagi rezervuarlarni qo ‘llash mumkin. Bu turdagi rezervuarning tomchi ko ‘rinishidagi formasi barcha qalasimon kesimlariga bir xil kuchlanish berilishini ta‘minlaydi. Biroq bu
rezervuarlarni tayyorlash qancha murakkab, shuning uchun ular ko ‘p ko ‘llanilmaydi.

3-rasm. Tomchi ko ‘rinishdagi rezervuar

1. 
   rezervuar korpusi; 2-imoyalovchi urilmalar; 3-rezervuar tayanchi; 4- xizmat ko ‘rsatish narvoni.
   

Sharsimon rezervuarlar
SHarsimon rezervuarlar sezilarli bosimlar (1mN/m²gacha) va yuqori vakuum (500 mm. suv.us gacha) bosimini saqlay oladi. Amaliy jihatdan ularning diametri chegaralanmagan. Masalan: YAponiyada diametri 33m li sharsimon rezervuar urilgan va 3 mN/m² bosimda ishlashi uchun isoblangan. Neftni ayta ishlash zavodlarida bu rezervuarlarda metan, etan, propan –butan aralashmasi va boshqa turdagi gazlar salanadi. Rezervuarlarning sferik formasidan neftni tuzsizlantirish urilmasida elektrodegidrator tayyorlash uchun foydalaniladi. Bir xil ishlatish ko ‘rsatkichlariga ko ‘ra sharsimon rezervuarlarga sarflanadigan metall midori stilindrsimon rezervuarlarga nisbatan kamro. Maalliy siilish va tayanchlardagi kuchlanish konstentrastiyasini isobga olmay, rezervuar obig`ining alinligi S ni uyidagi formula bilan topamiz:

4
S  ^PD  С _{; (5)}
доп
bu erda: R-suyuqlik gidrostatik ustuni va muitning summaviy
bosimi;
D- rezervuarning ichki diametri;
^ _доп - ruxsat etilgan kuchlanish; S- korroziyaga o ‘shimcha.

4-rasm. Sharsimon rezervuar
1-listlardan tayyorlangan korpus; 2-imoyalovchi urilmalar; 3- rezervuar tayanchi; 4-xizmat ko ‘rsatish maydoniga olib boruvchi narvon.

Sharsimon rezervuarlarning asosiy elementi yaprolar bo ‘lib hisoblanadi. Ular issi shtampalash, sovu shtampalash, keyingi vatlarda sovuk prokatlash usuli bilan tayyorlanadi. Kavsharlangan choklar bir to ‘g`ri chizida yotmaydi. Kavsharlashda birinchi navbatda muridional choklar keyin esa xalasimon choklar kavsharlanadi. Kavsharlangan choklarning sifati montaj jarayonida va tayyorlab bo ‘lingandan keyin tekshiriladi.