Termiz davlat universiteti «gaz kimyosi» fanidan

1.1-rasm. Suyuqltirilgan gazlar va engil benzin fraksiyalarini saqlash idishlari
a-vertikal; b-gorizontal; 1-korpus; 2-tayanch; 3-lyuk; 4- shtusterlar.

Bu idishlarning ichki yuzasi korroziyaga qarshi qatlam bilan qoplanadi. Diametri 1,4 m bo ‘lgan gorizontal idishlar lyuklarning ichki qismida odamlar tushib chiqishi uchun norvoncha joylashtiriladi. Idishlarni quyosh nuridan himoya ilish uchun tashki yuzasi oq rangga bo ‘yaladi yoki ayrim holatlarda soyaviy himoya tashkil qilinadi.

Stilindrsimon vertikal rezervuarlar
Silindrsimon vertikal rezervuarlar – neft mahsulotlarini saqlaydigan idish deb qaraladi. Ular gorizontal idishlarga nisbatan kam joyni egallaydi, tayyorlanishida kam metall sarflanadi, foydalanish uchun qulay, ichidagi suyuqlikni oddiy usul bilan almashtirish imkonini beradi. hozirgi vaqtda foydalanib turilgan vertikal silindrsimon rezervuarlar hajmi 25-100000 m³ gacha bo ‘ladi. Ko ‘pgina rezervuarlar standartlashtirilgan, holganlari esa maxsus loyihalar asosida tayyorlanadi. Rezervuarlar zichlashtirilgan grunt va qalinligi 0,06-0,1 m bo ‘lgan qum yostig‗i ustiga joylashtiriladi. Bundan maqsad idish tagligini korroziyadan saqlash. qum
asosining yuqorigi qatlamiga bitum yoki mazut suriladi. Asosi vertikal qo ‘li konus formasiga ega; markazdan chetki nuqtasigacha bo ‘lgan qiyalik 1:120 ga teng, asosning diametri rezervuar tagligi diametridan 1-1,2 m ga katta bo ‘lishi kerak. Rezervuarning qumli asosi yoyilib ketmasligi uchun atrofiga qalinligi 0,25-0,3 m ga teng bo ‘lgan betonli yoki toshli devor quriladi. YAqin vaqtlargacha jahon sanoatida rezervuarlar metall listlardan yigish usuli bo ‘yicha tayyorlagan. SHu usul bo ‘yicha barcha rezervuarlar zavodning o ‘zida yigiladi; zavod sharoitida bundan tashari fermalar, norvonlar va maydonlarni tayyorlaydilar. Rezervuarni yigishdan oldin, uning tagligi, ya‘ni o ‘rnatiladigan joyi tayyorlanadi. Avval rezervuarlarning pastki qismi ya‘ni, tagligi listlar bilan yigilib, aylana shaklida tayyorlanadi. Listlar payvandlash orqali yigiladi. Payvandlash markazdan atrofga qarab olib boriladi. Rezervuarning korpusi listlardan belbog bo ‘yicha yigiladi. Listlar va belboglar bir-biriga payvandlanganda vertikal bo ‘yicha payvand choklari bir to ‘gri chiziqda yotmasligi zarur. har bir